Huiseigenaren hebben grotere financiële zorgen dan gedacht

Huiseigenaren hebben grotere financiële zorgen dan gedacht Bijna de helft van de huiseigenaren weet niet zeker of ze volgend jaar de hypotheek nog wel kan betalen. Ook niet nadat al een aantal jaren de lonen stijgen. Hoe vergaat het de kopers na de feestelijke sleuteloverdracht? Dat wilde de organisatie achter de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) weleens weten.

Want van huizenkopers wordt altijd gedacht dat ze er financieel solide voorstaan. Maar uit cijfers van De Nederlandsche Bank blijkt dat kopers een steeds grotere hypotheek afsluiten ten opzichte van hun inkomen. “Uit ons onderzoek blijkt nu dat de zorgen onder woningeigenaren met een hypotheek groter zijn dan je zou verwachten”, zegt woordvoerder Tamara Evert van NHG.



Zij zegt dat op basis van twee enquêtes, gehouden met een tussenpoos van drie maanden. Aan beide onderzoeken deden tweeduizend woningeigenaren mee. Bijna de helft (45 procent) van de respondenten denkt volgend jaar ‘weinig tot een beetje’ moeite te krijgen met het betalen van de woonlasten.

6 procent zegt dat hun inkomen nu al onvoldoende is om de woonlasten te betalen. Zij zijn soms meer gaan werken of hebben hun uitgaven aangepast om rond te kunnen komen. En 3 procent zegt dat het inkomen nauwelijks genoeg of onvoldoende is om alle vaste lasten te betalen.

Bij deze cijfers is het goed om op te merken dat ze geen ontwikkeling schetsen. De enquête is pas twee keer gehouden, dus het is onduidelijk of het nu beter of slechter gaat met de woningeigenaren. Daarvoor is een lange reeks van enquêtes nodig.

Onderzoek van Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) toonde juist aan dat mensen iets positiever werden. Ook gaat het over gemiddelden, terwijl de groep huizenkopers met een hypotheek nogal verschilt. Ouderen die al jaren in hetzelfde koophuis wonen, hebben niet zelden een lage hypotheek terwijl ze een (relatief) hoog inkomen genieten.

De kans dat zij op hun uitgaven moeten beknibbelen om de hypotheek te betalen is niet zo groot. Daartegenover staat de groep die in de afgelopen jaren een huis kocht op de overspannen woningmarkt. Mensen die maximaal hebben moeten lenen om ertussen te komen.

Vaak jongeren met relatief hoge uitgaven omdat ze bijvoorbeeld een gezin stichten, terwijl hun inkomen zo vroeg in hun carrière nog betrekkelijk laag is. Hun hypotheek is op de groei. “Maximaal lenen betekent redelijk minimaal leven”, zegt econoom Nic Vrieselaar van RaboResearch, de onderzoekstak van Rabobank.

Als de hypotheek een grote hap uit het inkomen neemt, blijft er nu eenmaal minder over voor andere dingen. Toch krimpt de woonquote al jaren, blijkt uit cijfers van het CBS (waarvan de meest recente het jaar 2022 betreffen). Dat is het deel van het besteedbare inkomen dat mensen aan hun woonlasten uitgeven.

Dat komt volgens Vrieselaar vooral door de lage rente en ook door gestegen lonen. Gemiddeld zijn huurders daar overigens duurder uit. Terwijl kopers in 2022 nog maar 18 procent van hun inkomsten aan woonlasten kwijt waren, moesten huurders rekening houden met gemiddeld 27 procent.

“En in de vrije huursector kan het oplopen tot 40, 50 procent”, weet Vrieselaar. De cijfers van NHG zeggen ook niets over de oorzaak van eventuele zorgen. De afgelopen jaren was de inflatie hoog.

Vrieselaar denkt dat dit is waar de meeste respondenten zich zorgen over maken. Hij zegt dat naar eigen zeggen niet omdat hij van de bank is, de grootste hypotheekverstrekker van Nederland. “Bij een hypotheek zet je de rente voor tien tot dertig jaar vast.

Dat is een constante kostenpost, terwijl de energierekening afgelopen jaren ineens fors opliep.” Cora van Horssen van het Nibud beaamt dat. Uit onderzoek van haar team blijkt bovendien dat huishoudens prioriteit leggen bij de woonlasten.

“Dat is het eerste dat mensen betalen.” En dat brengt haar op iets anders. “Zorgen zijn altijd reëel, ze zijn een signaal dat mensen op het randje balanceren.

Maar het hoeft niet altijd tot betalingsproblemen te leiden.” Dat blijkt ook uit de cijfers van het NHG over hoe vaak huizenkopers met NHG-garantie in de problemen kwamen. Dat aantal is sinds 2016 sterk gedaald, al lijkt aan die daling begin dit jaar een einde te zijn gekomen.

De grafiek loopt licht omhoog. Iets meer mensen slagen er niet in de hypotheek op te hoesten. Maar het is te vroeg om aan die cijfers conclusies te verbinden.

Bestaanszekerheid staat helemaal bovenin het nieuwe hoofdlijnenakkoord, maar hoeveel zin hebben de aangekondigde plannen?.