Hogere defensie-uitgaven EU kunnen reddingsboei zijn voor machinebouw in Nederland

De Nederlandse machine-industrie wordt gedomineerd door sterk presterende chipbedrijven zoals ASML.Voor andere machinebouwers liggen er echter grote uitdagingen, onder meer door personeelskrapte.Hogere defensie-uitgaven in de EU kunnen kansen bieden, volgens een nieuw rapport van ING.

Lees ook: Nederlandse industrie krimpt niet meer: meer orders, maar productie stijgt nog nietDe machinebouw in Nederland heeft zich de afgelopen jaren gepositioneerd als een economische groeimotor, met een gemiddelde groei van 9,5 procent per jaar tussen 2013 en 2023. Deze stijging is grotendeels te danken aan chipmachinemakers, onder leiding van ASML. De traditionele machinebouw echter staat onder druk door toenemende concurrentie uit China en productiebelemmeringen zoals personeelskrapte, zo stellen sectoranalisten van ING in een donderdag verschenen rapport.



De Nederlandse machinebouw wordt gedomineerd door de chipmachinemakers. In 2024 vertegenwoordigde dit segment naar schatting 64 procent van de totale omzet van de machine-industrie, met ASML alleen al goed voor 57 procent.De traditionele machinebouw heeft moeite om gelijke tred te houden met de chipsector.

De overige machinebouwers richten zich op diverse technologische toepassingen, zoals verpakkingsmachines, industriële ovens en motoren, maar hun marktaandeel neemt af, signaleren de analisten van ING.In 2022 was 30 procent van de omzet in de machine-industrie afkomstig van breed inzetbare machines, terwijl 22 procent van de omzet uit machines voor specifieke toepassingen, zoals in de agrifoodsector, kwam. De chipmachinemakers blijven echter het snelst groeien, wat de kloof tussen de twee segmenten vergroot.

Machine-industrie van Nederland sterk op de export gerichtDe machine-industrie in Nederland is sterk exportgericht, met zo’n 80 procent van de toegevoegde waarde die wordt verdiend in het buitenland, blijkt uit het rapport van ING.De Verenigde Staten spelen een steeds grotere rol als afzetmarkt, maar mogelijke Amerikaanse invoerheffingen kunnen de export onder druk zetten. Als de VS doorgaat met plannen voor een invoerheffing van 25 procent op Europese producten, kan dit de handel in machines zwaar treffen.

Vooral de chipmachinemakers, die een groot deel van de export vertegenwoordigen, kunnen hiermee te maken krijgen. Concurrentie uit China, groei Europese defensie biedt kansDe groeiende concurrentie vanuit China vormt een ander uitdaging voor de Nederlandse machinebouwers. Waar Chinese machines voorheen vaak van mindere kwaliteit waren, zijn ze tegenwoordig in sommige gevallen beter dan westerse alternatieven.

Dit maakt het voor klanten aantrekkelijker om goedkopere Chinese machines aan te schaffen, wat de Nederlandse machinebouwers onder druk zet, stellen de analisten van ING.De import van machines uit China is in de afgelopen jaren flink gestegen, wat de concurrentie verder vergroot.Een mogelijke reddingsboei voor de Nederlandse machinebouw ligt in de stijgende defensie-uitgaven binnen de Europese Unie, volgens de analisten van ING.

Machinebouwers die zich richten op de defensie-industrie kunnen profiteren van de toegenomen vraag naar producten voor militaire toepassingen. Om de groei in de machinebouwsector te bevorderen, is volgens de analisten van ING een versnelling van de adoptie van nieuwe digitale technologieën noodzakelijk. Technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI) kunnen bedrijven helpen om hun klantbediening en interne processen te verbeteren.

Dit biedt kansen voor machinebouwers om zich beter te onderscheiden van de concurrentie, zowel nationaal als internationaal. Daarbij moet dan ook het probleem van de grote krapte aan personeel worden aangepakt, wat vaak een rem zet op de potentiële groei.LEES OOK: Zo hard kan de importheffing van Trump de export van Nederlandse voedingsindustrie raken: onder meer kaas en chocola kwetsbaar.