Herna Verhagen hield PostNL overeind, maar wist de postbezorging niet gezond te maken

Herna Verhagen van PostNL vraagt het al jaren: verlos ons van de plicht om alle post binnen 24 uur te bezorgen. Die blauwe envelop van de Belastingdienst willen de meeste mensen best een dagje later ontvangen. Dat geldt ook voor andere niet-essentiële post.

Nu moet PostNL zich nog houden aan de wettelijke plicht post binnen een etmaal te bezorgen. Dat lukt lang niet altijd, stelt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) al jaren. Particulieren, bedrijven en politici klagen regelmatig over de betrouwbaarheid van de post.



Al langer lobbyt Herna Verhagen (58), die maandag aankondigde per april 2025 te vertrekken als bestuursvoorzitter van PostNL, voor een versoepeling van de bezorgregels. Die zijn niet meer van deze tijd, herhaalde ze maandag bij de presentatie van de teleurstellende kwartaalcijfers. Het liefst zou PostNL enkel nog dinsdag en donderdag post bezorgen.

Haar lobby leek vorige maand succesvol. De invloedrijke Verhagen – in 2014, twee jaar na haar aantreden in 2012 al door maandblad Opzij uitgeroepen tot machtigste vrouw van Nederland – kreeg minister Dirk Beljaarts (Economische Zaken, PVV) aan haar zijde. Ook die vond dat de meeste post, behalve rouwkaarten en medische correspondentie, best binnen 48 uur kan worden bezorgd.

De Tweede Kamer floot Beljaarts terug. Het parlement eist meer onderzoek naar de postmarkt voordat er wordt gerommeld aan de regels. De ACM gaat nu extra onderzoek doen.

„Nee, mijn vertrek heeft niets te maken met wat nu speelt rond PostNL”, zei Verhagen maandag tijdens een telefonische vergadering met analisten. Na (bijna) dertien jaar lijkt het simpelweg tijd voor iets nieuws, al zei ze dat maandag niet met zoveel woorden. Zakelijk nam ze de bedankjes in ontvangst tijdens de call .

Haar besluit is gemakkelijker, zei ze, nu ze weet dat er een capabele opvolger klaarstaat. Financieel directeur Pim Berendsen wordt de nieuwe PostNL-baas. Verhagen en Berendsen vormen al zes jaar de raad van bestuur.

Met de benoeming van Berendsen onderstreept de raad van commissarissen de huidige strategie: groeien in pakketten en, plat gezegd, gezond overleven in post. Door de tegenwind uit de Tweede Kamer strandt nu wel Verhagens poging een oplossing te vinden voor de verlieslatende postbezorging. Niet eerder dan voorjaar 2025 verwacht ze dat de Kamer zal overwegen de regels te versoepelen.

En zo schrijft Verhagen geen happy end aan de transformatie van PostNL die zij bijna dertien jaar heeft geleid. Toen ze aantrad in 2012 was het bedrijf nog vooral postbode. Het bezorgde meer dan 3 miljard poststukken per dag.

In 2023 waren dat er al minder dan 2 miljard en dat aantal blijft dalen. „Ieder jaar daalt het volume en daar moeten we ons bedrijf op aanpassen”, stelde Verhagen in 2020. Voorheen kon PostNL in de laatste weken van het jaar de resultaten nog enigszins goedmaken dankzij de kerstkaarten, maar dat worden er ook elk jaar minder.

Vorig jaar profiteerde het bedrijf nog van de parlementsverkiezingen. PostNL bezorgde alle stembiljetten. Voor Verhagen is het hopen op snel nieuwe verkiezingen, grapte een beursanalist maandag.

Het is de negatieve zijde van de digitalisering. Mensen sturen e-mails en appjes, geen handgeschreven brieven. Banken bieden webportals, geen geprinte afschriften.

Toen Verhagen in 2012 de baas werd bij PostNL telde Nederland 8 miljoen mobiele telefoons, nu ruim 22 miljoen. Maar die digitalisering heeft ook een positieve kant voor PostNL. Sinds Verhagen het bedrijf leidt is webwinkelen razendsnel gegroeid – zeker tijdens de coronacrisis.

Alleen al de omzet van bol steeg van 400 miljoen in 2012 naar bijna 3 miljard vorig jaar. De stijgende populariteit van Aziatische webshops zorgt voor nog meer werk voor pakketbezorgers. Zo heeft de digitalisering het bedrijf van Herna Verhagen een onderneming met twee gezichten gemaakt.

Post en pakketten. Krimp tegenover groei. Publieke dienstverlening versus commerciële dienst.

En daarmee ook: de politieke verantwoording die hoort bij postbezorging tegenover de beursnotering en de verantwoording aan beleggers, een uitvloeisel van de liberalisering van de postmarkt. De postbezorging heeft Verhagen weliswaar niet gezond kunnen maken, wel is ze erin geslaagd PostNL zelfstandig te houden. In december 2016 wees ze een overname van de Belgische branchegenoot Bpost af.

Dat was tegen de zin van sommige aandeelhouders. „Ik heb altijd druk gevoeld PostNL in zelfstandige hoedanigheid een succesvol bedrijf te laten zijn”, zei ze in 2017 in NRC . Met de overname van het kleinere Sandd maakte Verhagen PostNL ook tot een de facto monopolist in de postbezorging in Nederland.

„Concurrentie is mooi, maar consolidatie is de enige manier om de komende jaren een betaalbaar en betrouwbaar postnetwerk te behouden”, zei ze destijds. Met Verhagen vertrekt in april 2025 niet alleen een van de langstzittende bestuursvoorzitters van een beursgenoteerd bedrijf in Nederland. Ze is ook een van de weinige topvrowen bij Nederlandse beursbedrijven.

Lange tijd weigerde ze een rolmodel te zijn, zei ze in 2019. „Dat voelt zo anders dan hoe ik naar mezelf kijk als ik ’s ochtends voor de spiegel sta.” Maar al enige tijd strijdt ze voor meer vrouwen in topfuncties in het bedrijfsleven.

Ze is voor een quotum van vrouwen in de top, niet alleen voor commissarissen maar ook voor raden van bestuur. Meer diversiteit in de top zorgt voor betere besluitvorming, vindt ze. Toen Verhagen in 2012 als ceo bij PostNL begon, bestond 14 procent van het management uit vrouwen.

In 2019 was dat 21 procent en in de hoogste bestuurs-lagen circa 45 procent. PostNL zoekt nu ook een vrouwelijke financieel directeur, stelde het bedrijf maandag, als opvolger voor Pim Berendsen. „Ik geloof dat je dit werk ook kunt doen als je een gezin hebt”, zei Verhagen in 2019 in het AD .

„Je moet gewoon plannen en harde keuzes maken: wanneer wil ik thuis zijn en wanneer niet?” Zelf heeft ze geen kinderen. Wat Verhagen nu gaat doen is niet bekend. „Ik denk nooit na over wat hierna komt”, zei ze in het AD.

„Zo werkt dat bij mij, ik heb focus nodig.” Verhagen werd de afgelopen jaren regelmatig gevraagd voor allerlei functies; ze was ooit in beeld als baas van Schiphol en ze werd genoemd als minister. Veertien jaar geleden schreef ze mee aan het verkiezingsprogramma van de VVD.

Maar, zei ze daarover: „Ik ben nooit lid geweest van een politieke partij, ook niet van de VVD. Ik ben altijd van het midden geweest, maar of dat nou VVD, PvdA of CDA is..

.” Maar voordat Verhagen minister zou kunnen worden, zouden er eerst nieuwe verkiezingen moeten komen – wat dan weer goed is voor de postbezorging van PostNL..