Hermans gooit er met de klimaatpet naar

Op de terugweg van het theater kwam ik langs het Catshuis, donderdag iets voor middennacht. Vertrouwd beeld: journalisten bij het hek. Camera’s, lampen.

‘Krank is het land dat clown tot koning kroont,’ dacht ik. Het was een van de zinnen uit het stuk dat ik zag, Koning Krump, met een magistrale tekst door Jibbe Willems. Ook tamelijk krank is dat dit kabinet deze zaterdag al 117 dagen regeert, maar blijkbaar nog steeds aan het formeren is.



Dit kabinet is een nationale ploeg waarvan de spelers stug blijven spelen in hun eigen clubtenues. Met één mond spreken lijkt een ouderwets ideaal, maar inmiddels is het zelfs al verre van vanzelfsprekend dat bewindspersonen het met zichzélf in grote lijnen eens zijn. Neem Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei, VVD).

Zij had eerder die dag gereageerd op het nieuws dat de klimaatdoelen in 2030 de facto niet meer gehaald zullen worden. Haar reactie: „alleen met een klimaatpet op” stond ze „niet te juichen”. Maar ja, met de camouflagepet aan de onderhandelingstafel had ze besluiten genomen tégen rekeningrijden, warmtepompen en duurzamere landbouw.

Met alleen die klimaatpet op had zij „die zo waarschijnlijk niet genomen”. Met alleen een pilotenpet op sta ik niet te juichen dat we tegen een bergwand crashen. Met alleen een operatiemuts op sta ik niet te juichen dat de patiënt overlijdt.

Of neem Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, NSC). Die moest een dag eerder zijn draconische bezuinigingen verdedigen. In het debat noemde hij die zelf terloops problematisch.

Maar ja: „De financiële tabel uit het hoofdlijnenakkoord is de werkelijkheid waarmee ik te dealen heb. Ik zie geen mogelijkheid om dat op dit moment te veranderen.” Met alleen een doctoraalhoedje op stond hij er niet bij te juichen.

Maar helaas is er ook nog ‘de werkelijkheid’, en die dwingt hem tot het dragen van een bivakmuts. Intussen loopt de Universiteit Leiden al op de kaalslag vooruit. Kleine letterenopleidingen verdwijnen of fuseren.

De taskforce die de opdracht kreeg om de bezuinigingen te onderzoeken brengt het voorstel „met veel tegenzin”, „maar wel vanuit het besef dat onze faculteit nu nog in de positie is om de toekomst van de faculteit zelf vorm te geven”. Krank is de stad die met de plunderaars in zicht de kostbaarste schatten zelf maar de gracht in kiept. Met alleen een Letterenpet op staan ze er niet bij te juichen.

Maar ja, ‘de werkelijkheid’, nietwaar? Een petwissel kan zich voltrekken binnen één zin. Tegen het ANP vertelde Sophie Hermans dat de doelstellingen in de Klimaatwet „maar een getal” zijn, maar het uit het zicht raken ervan „baart haar wel zorgen”. Zijn ze nog steeds aan het formeren? Nemen ze een voorschot op de volgende campagne? Wat moeten we met al die dubbele signalen? De eer aan onszelf houden en de kroonjuwelen eigenhandig vernietigen? Of is deze coalitie zo broos dat hij elk moment kan verkruimelen en er nieuwe rondes volgen, met nieuwe petten? We zien ministers die niet bereid zijn voluit verantwoordelijkheid te nemen.

Nee, ze hoeven zich ook weer niet te vereenzelvigen met hun plannen (‘ik ben beleid’) maar een tikje meer instemming ermee zou welkom zijn. Dat geeft getroffenen in elk geval houvast. Een van de grieven van agrariërs tegen voorgaande kabinetten was het zwalkende beleid.

Hadden ze net voor miljoenen geïnvesteerd in duurzame technologieën die een duimpje en een stempel kregen van Den Haag, stak daar plots een frisse nieuwe ‘werkelijkheid’ op die alles in één klap waardeloos maakte. Datzelfde gebeurt nu bij de emissievrije zones in de steden. Na veel gemor investeren ondernemers in elektrische bestelbussen, en nu wordt het anders.

Misschien. Niemand weet het. Wacht maar tot het voorjaar.

Dan komt Hermans met het strengste klimaatbeleid ooit. Al moet dat eerst langs een zoveelste formatiesessie in het Catshuis. Met ook aan tafel: ‘de werkelijkheid’, die tot koning gekroonde clown.

Regeren, formeren en campagnevoeren: krank is het kabinet dat dit allemaal gelijktijdig blijft doen. Het moddert aan. Het gooit er met de pet naar.

.