Een stoel die door de studio vliegt, een man die een paard op de mond zoent, zussen die met dezelfde man seks hebben gehad en ter plekke op de vuist gaan: het waren in de jaren negentig beelden die je dwongen om je vinger van de zapknop te halen. Even stoppen, even kijken naar die krullenbol met de ronde glazen, die met opgeheven kin zijn oordeel kwam vellen over zijn gasten (of waren het slachtoffers?). Misschien blèrde je zelfs mee met het publiek: „Jerry! Jerry! Jerry!” De kreet was gekunsteld en vooraf verzonnen, blijkt uit de tweedelige Netflix-documentaire Jerry Springer: Fights, Camera, Action .
Jerry Springer, een onopvallende verschijning, moest een zweem van beroemdheid meekrijgen, vond producent Richard Dominick. Dus kreeg het publiek elke aflevering het bevel om mee te schreeuwen – totdat de kreet zo verankerd was in de geesten van de kijkers thuis dat het vanzelf gebeurde. Het was waarschijnlijk de meest onschuldige manipulatie die de makers van The Jerry Springer Show inzetten om hun doel te bereiken: een talkshow die beter bekeken werd dan die van Oprah Winfrey.
De overleden Springer – vóór zijn tijd als talkshowhost ook advocaat, journalist, en burgemeester van de stad Cincinnati – kan zijn zegje niet meer doen. In hoeverre stond hij achter zijn eigen programmering? We zullen het nooit weten. Maar de producenten die hem naar de absolute top van de kijkcijferlijsten catapulteerden zijn er nog wel.
Sommigen schamen zich – één producent kreeg een zenuwinzinking, pakte zijn boeltje en verdween wekenlang. Opvallend veel van de ex-medewerkers die regisseur Luke Sewell spreekt, kijken echter met trots terug op hun werk. Gewetensbezwaar? Dat zat je bij Jerry alleen maar in de weg.
De documentaire vliegt razendsnel door het prille begin van de show, in eerste instantie een tam regionaal interviewprogramma. Toen het een landelijk programma werd, kon de vlakke, schijnbaar integere Springer qua kijkcijfers niet opboksen tegen de talkshowgoden. Richard Dominick, toen bekend om zijn aangedikte koppen voor roddelbladen (‘Man met twee hoofden zingt in stereo’), werd ingevlogen om de boel te redden.
Een goede aflevering van de Jerry Springer Show moest óók interessant zijn met het geluid uit, stelde hij. Hoe meer drama, hoe beter. Jachtgebied: de zogenoemde ‘Springer Driehoek’, het zeer arme gebied tussen de staten Tennessee, Georgia en Ohio.
Jachtmethode: een telefoonlijn die lokale burgers konden gebruiken om over hun problemen te bellen. ‘Jerry’, dachten de bellers, zou vast hun problemen kunnen oplossen. Dominick en zijn team lieten ze graag in de waan.
Met limousines en gratis alcohol werd de prooi naar binnen gelokt. Om daar met psychologische trucjes vakkundig te worden afgeschoten. Dat een realityshow zijn argeloze gasten over de rand probeert te jagen, is geen nieuws meer.
Zeker niet voor een show uit die periode. Toch zijn de verhalen nog altijd ontluisterend. Gasten werden aangespoord dronken te worden, vervolgens om vijf uur uit bed gewipt, en de huid volgescholden door producenten tot ze opgefokt het podium op stormden.
Entertainment gegarandeerd. Goud voor de producenten, een drama voor deelnemers. Toen een jaloerse, woedende gast zijn ex vermoordde, net nadat zijn aflevering op televisie is geweest, vertrok Jerry Springer ineens naar Jamaica.
Toeval? „Nou ja, we hebben uiteindelijk geen dagvaarding van de politie ontvangen”, mompelt ex-producent Toby Yoshimura, de man die later een zenuwinzinking zou krijgen. Hoeveel druk mag je op mensen zetten in de naam van entertainment? Wat is er geoorloofd voor hoge kijkcijfers? Het antwoord van Richard Dominick is glashelder. Minder duidelijk wordt de impact van de Jerry Springer Show op de vele gasten wier levens misbruikt werden voor ‘goede televisie’.
Alleen de zoon van moordslachtoffer Nancy Campbell-Panitz mag, met vochtige ogen, de diepte in over de nasleep. „Ik ben het hele midden van mijn leven verloren aan deze situatie”, zegt hij. „Ik vertrouw mensen niet meer.
” Veertig minuten televisie die twintig jaar van een mensenleven verpulveren: dat is de nalatenschap van Jerry Springer..
Technologie
Gewetensbezwaar zat medewerkers bij Jerry Springer alleen maar in de weg
De controversiële talkshow van Jerry Springer was vooral in de jaren negentig zeer populair. In ‘Jerry Springer: Fights, Camera, Action’ blikken producenten terug op die tijd. De verhalen zijn ontluisterend.