Gerard Joling is de ware oudejaarsconferencier

‘Met een knal naar het dal” klonk het op Nieuwjaarsdag bij de Te land, ter zee en in de lucht winterspecial (RTL 4). Er hadden positiever getoonzette wensen geklonken en zelfs Pieter Derks had de avond daarvoor zijn oudejaarsconference optimistischer afgesloten, maar ondanks de leus leek niemand somber in de Efteling, waar het programma was opgenomen. Waar de tv-kijker tot vorig jaar op Nieuwjaarsdag bij de NOS terecht kon voor het skischansspringen in Garmisch-Partenkirchen om te zien hoe de skiërs veilig zo ver mogelijk komen met hun sprong, gaat het er bij Te land, etc.

om dat je zo hard mogelijk naar beneden gaat om een bel te luiden. De lol zit ’m in de karren die met bestuurders en omvallen. Na een kar of drie weet je het eigenlijk wel, maar zoals daar vroeger (toen het nog van de TROS was) André van Duin was om de zelfgemaakte karren van extra commentaar te voorzien, hebben we anno 2025 Ruben Nicolai, Gerard Joling en Edwin Evers.



Het programma toont Nederland op z’n Eftelings. Niet alleen de ‘race’ wordt getoond, maar ook de dag van het in elkaar zetten van de auto’s. Brabantse mannen delen koude broodjes worst uit, omdat ze „heel Nederland aan de worstenbroodjes” willen.

Daarnaast is er het onderdeel van de verdeeldheid en haatzaaiende Postcode Loterij die een miljoen verdeelt onder enkele bewoners uit een straat. Het grootste deel gaat natuurlijk op aan de race zelf. Bij drie mannen uit Zundert die als baby zijn verkleed en met hun wip-wap-kar de baan afrijden giert Joling: „Nou dat wordt voorlopig niet meer wippen.

” Evers stelt vast dat de geboortecijfers in Zundert over negen maanden zullen uitwijzen wat er is gebeurd. Bij drie vrijgezellen, die met deelname hopen zichzelf in de markt te rijden, merkt Joling op dat man in bananenpak kan zeggen dat „ie een grote banaan heeft”. Joling was sowieso ijzersterk bezig.

Hij ontpopte zich tot een heuse Dichter des Vaderlands alsmede oudejaarsconferencier. Bij een kar van drie vrouwen in een geknutseld bad, dichtte hij bij de start: „Met je snoesie / en je poesie / in een jacuzzi.” Bij een spaarvarkenkar klonk het: „Blijf maar lekker harken / hier gaat het spaarvarken.

” Hij genoot van zijn observatie bij een rijdend kanon: „Het is net seks zonder condoom.” Nederland blijkt in de Efteling een land van worstenbrood, speklappen, seksisme, schoonmoedergrappen, zich klem zuipende mannen en vrouwen die, volgens hun man, een gat in de hand hebben. Een oer-Hollandse boodschap kwam er van een viertal dat verkleed was als frikadel, kroket, kaassoufflé en bami-schijf: van borrelhappen kon je nooit genoeg hebben.

Dat idee stond in schril contrast met een ander programma vol kou. Voor de documentaire Kouwe koppen (Omroep MAX) hadden buitenzwemmers filmpjes gemaakt over hoe ze ook in de winter blijven zwemmen. De meesten deden dit omdat het gezond was.

Lichamelijk gezien vlogen de kilo’s eraf, daalde het te hoge cholesterol en daarmee de bloeddruk, en ging de energie omhoog. Geestelijk gezien was het buiten zwemmen een onderdeel van een helingproces, een middel tegen depressie en het gevoel even los te komen van de wereld. Er werd veel gebibberd en echt zin in (winters) buiten zwemmen kreeg je als kijker niet bij het zien van die zwemmers van wie de helft er eigenlijk geen zin in had, en anderen bijna onderkoeld uit dat water kwamen.

Een van hen was zwemmer Liselot. Zij zwom bij voorkeur elke dag – hoe koud ook – omdat ze nergens bij wilde horen, niet bij Nederland en niet bij de gemeente Amsterdam. Ze had het helemaal gehad met wat Nederland was geworden.

Na het zien van Te land, ter zee en in de lucht leek dat koude water toch niet zo gek eigenlijk: geen knal / in het dal, maar een duik / los van de onderbuik. Toef Jaeger vervangt deze week Wilfred Takken.