Georgië staat voor een keuze tussen Brussel en Moskou: ‘Het Westen wil dicteren wat wij denken’

Georgië staat voor een keuze tussen Brussel en Moskou: ‘Het Westen wil dicteren wat wij denken’ Zaterdag zijn er verkiezingen in Georgië. Regeringspartij Georgische Droom wil een vierde termijn en speelt in op de dreiging van oorlogsgeweld én conservatieve waarden. ‘Onze cultuur staat onder druk.

’ Praten doen de mensen die uit de honderden personenbusjes en touringcars stappen niet graag. Liever verbergen ze hun gezichten in dikke sjaals of onder grote capuchons. Of ze vertellen dat ze in Tbilisi zijn voor een huwelijk of familiebezoek.



Waar ze naar eigen zeggen in ieder geval niet voor komen is de gigantische verkiezingsbijeenkomst van regeringspartij Georgische Droom die deze woensdag plaatsvindt op het centrale Vrijheidsplein in de Georgische hoofdstad. Het evenement is het slotstuk van de campagne voor de parlementsverkiezingen deze zaterdag. Een manifestatie met als doel de veronderstelde kolossale steun die de regering onder de bevolking geniet in de etalage te zetten.

Om zich ervan te vergewissen dat de bijeenkomst ook écht reusachtig wordt, besloot de regering duizenden mensen vanuit het Georgische achterland met bussen naar de hoofdstad te vervoeren. In de loop van de dag kwamen er vanuit verschillende regio’s berichten binnen dat ambtenaren onder lichte dwang naar het evenement werden gehaald. Net zoals dat in april ook al eens gebeurde.

Het blijkt een monsteroperatie die gedurende de dag uitmondt in een logistieke nachtmerrie. Vrijwel alle doorgaande wegen staan tot diep in de avond muurvast. Overal in de stad staan bussen en minivans geparkeerd: aan de oevers van de rivier, op de centrale pleinen en langs de belangrijkste verkeersaders die het centrum doorkruisen.

De binnenstad heeft meer weg van een gigantische parkeerplaats in de openlucht dan van een leefbaar woongebied. Maar verkeersinfarct of niet, de actie is aardig succesvol. In ieder geval wat betreft de opkomst.

Tegen de tijd dat de bijeenkomst om zeven uur begint, is het plein goed gevuld. Sommige van de aanwezigen dragen een petje of trui in de blauwe kleur van de regeringspartij met daarop het gele half-ster-half-zon-partijsymbool. Anderen zwaaien met een Georgische vlag.

Onder hen is ook Nino Beridze, die eerder op de dag vanuit het westen van het land naar Tbilisi is gereisd en nu met een plastic vlaggetje van de regeringspartij in de buurt van het podium staat waar de partijbonzen speeches geven. “Alleen Georgische Droom kan voorkomen dat ons land in een nieuwe oorlog belandt”, stelt ze. “Als de oppositie het voor het zeggen krijgt, vervalt ons land in chaos.

” Daarmee herhaalt de vijftiger precies het verhaal van Georgische Droom. Leiders van de regeringspartij, die al sinds 2012 aan de macht is, hielden de kiezers tijdens de campagne het apocalyptische visioen voor dat Georgië net als in 2008 in een oorlog met Rusland kan belanden. Destijds vochten Moskou en Tbilisi een conflict uit rondom de afvallige Georgische regio’s Zuid-Ossetië en Abchazië.

Zeker tegen de achtergrond van de Russische invasie van Oekraïne vrezen veel Georgiërs nu voor nieuw geweld of de ‘veroekraïnisering’ van het land, het woord dat de regeringspartij handig bedacht om de dreiging te omschrijven. In feite roept Georgische Droom het collectieve trauma van toen in herinnering, samen met de imperialistische ambities van Moskou in Oekraïne, om op angstgevoelens in te spelen, stelt Kornely Kakachia, directeur van de politieke denktank Georgian Institute of Politics. “De oorlogsdreiging is het belangrijkste speerpunt van de partij”, vertelt hij in zijn kantoor vlak bij het Vrijheidsplein.

“Ze beweren dat de oorlog in 2008 de schuld was van de toenmalige prowesterse regering, die nu in de oppositie zit. Het verhaal is dat de geschiedenis zich herhaalt als zij weer aan de macht komen.” Toch is de oorlogsdreiging niet het enige paradepaardje van Georgische Droom, weet Kakachia.

“Ook de sociaal-conservatieve agenda rondom traditionele familiewaarden en het indammen van lhbti+-rechten is een belangrijke reden dat Georgische Droom populair is. Ze werpen zich op als de hoeder van traditionele normen en waarden en dat werkt goed in een diepgelovig land als Georgië.” Dat blijkt ook wel op de partijbijeenkomst waar partijoprichter en ex-premier Bidzina Ivanisjvili zijn toehoorders op het hart drukt dat de ‘de bescherming van familiewaarden, de jeugd en de Georgisch-orthodoxe kerk’ centraal staan in het partijprogramma.

Het zijn woorden die resoneren bij veertiger Aleks Arvelodisjvili uit het oosten van het land. “Onze cultuur staat onder druk. Het Westen dringt via de oppositie zijn moraliteit aan ons op.

Georgische Droom beschermt onze tradities.” Zo juicht Arvelodisjvili het toe dat de regering vorige maand de omstreden ‘anti-homopropagandawet’ aannam. “We moeten onze kinderen tegen dat soort ideologieën beschermen.

Ze willen dicteren wat we denken.” Mede-omstander Davit Gogiasjvili is het roerend met hem eens. “Het Westen en de oppositie zijn een gevaar voor dit land.

Op fysiek en moreel vlak”, vertelt de negentienjarige man uit Tbilisi, die met een paar vrienden op een hoek van het plein broodjes staat weg te werken alsof zijn leven ervan afhangt. “Dat is de reden dat ik op Georgische Droom stem. Ik wil dat Georgië zijn eigen beslissingen neemt.

Zonder dat het Westen of Rusland dat opdraagt.” Het is een opmerking waarmee de tiener een gevoelige snaar raakt. Want ondanks dat Georgische Droom zich graag als ‘vredespartij’ opwerpt, meent de prowesterse oppositie juist dat de regering een marionet is van Moskou.

Ter illustratie van de ‘russificatie’ van het land wijzen zij onder meer op de anti-homopropagandawet en de onlangs ingevoerde buitenlandse-agentwet die ngo’s en media knevelt die geld uit het buitenland ontvangen. Die wetten komen volgens critici rechtstreeks uit het potentatenhandboek van het Kremlin en saboteren de Europese ambities van al die Georgiërs (ruim 80 procent) die willen toetreden tot de Europese Unie. Het was voor de oppositie dan ook een veeg teken toen Brussel de kandidaat-status van Tbilisi in juli bevroor vanwege de ‘autocratische tendens’ in het land.

Mede daarom ondertekenden alle oppositieblokken het zogeheten Georgische Manifest van president en regeringscriticus Salome Zoerabisjvili. Daarin spraken ze af dat er, indien de oppositie wint, eerst een technocratische regering wordt gevormd die de relaties met het Westen herstelt en de autocratische wetten terugdraait. Het tekent de overtuiging bij de oppositie dat de stembusgang een keuze is tussen oost en west, tussen autocratie en democratie.

Ondertussen is het de vraag of de regering zich in de eigen voet heeft geschoten met haar recente autocratische draai. Al lijkt daar bij de verkiezingsbijeenkomst weinig sprake van. “Deze regering heeft ons land de EU-kandidaatstatus bezorgd, niemand anders”, stelt veertiger Arvelodisjvili.

“Ze zal er ook voor zorgen dat we lid worden, maar niet door in te leveren op onze eigen waarden.” Het is het soort ambiguïteit waar de partij zich graag van bedient, weet Kakachia. “Enerzijds is Georgische Droom om machtsbehoud een autocratische weg ingeslagen, anderzijds blijven ze roepen dat ze voor Europese integratie zijn.

Dat het een het ander uitsluit, doet er niet toe. Ze willen het idee verkopen dat Georgië een soort tweede Hongarije binnen de EU kan worden. Een antiliberale democratie met een conservatieve grondslag.

Maar dat is een illusie. Het is retoriek voor de bühne om te voorkomen dat ze hun pro-Europese kiezers verliezen.” Of het effect heeft, valt bij gebrek aan betrouwbare peilingen moeilijk te zeggen.

Al lijkt de menigte op het Vrijheidsplein wel mee te gaan in het verhaal. Althans, tot op zekere hoogte. Want naarmate het evenement vordert wordt steeds duidelijker dat collectief enthousiasme niet af te dwingen is.

Ook niet als je duizenden mensen in bussen naar de hoofdstad rijdt. De stemming is tam, na de speeches van de partijbonzen volgt een tamelijk zwak applaus en nog voor de bijeenkomst is afgelopen, stroomt het plein deels leeg. Het leidt online tot hilariteit onder oppositieaanhangers.

‘Gaan de zombies al voor Halloween weer naar huis?’, zo luidt een van de reacties. Het is hoe dan ook een bijzonder groot contrast met afgelopen zondag, toen het Vrijheidsplein het eindstation was van de ‘Georgië-kiest-Europa-mars’, een kolossale optocht georganiseerd door de oppositie. Ook toen was de binnenstad van Tbilisi afgeladen, maar was de stemming een stuk strijdbaarder.

De –beduidend jongere en kosmopolitischere – deelnemers zwaaiden in groten getale met Georgische en Europese vlaggen en zolang de optocht duurde, klonk er een kakofonie van politieke leuzen, toeterende voertuigen en fluitconcerten. Toch is dat geen indicatie voor de verkiezingsuitslag, meent Kakachia. “De regering heeft nu eenmaal een grote achterban op het platteland.

Die kiezers zijn doorgaans erg loyaal aan de regering, omdat veel van hen voor de overheid werken of afhankelijk zijn van staatsuitkeringen. Zij zijn bang dat ze hun inkomen verliezen als de oppositie aan de macht komt. Het zijn ook vaak mensen die naar regeringsgezinde media kijken en daar het idee krijgen dat het beter dan ooit gaat met Georgië.

” Wat het contrast tussen zondag en woensdag wél illustreert, is hoe extreem verdeeld het land is, vervolgt Kakachia. “Dat baart me zorgen. Het is zeer de vraag of de partijen zich bij de uitslag gaan neerleggen.

Accepteert de oppositie haar verlies als het zover komt? Treedt de regering vrijwillig af? Georgië kent een lange traditie van politieke vendetta’s. Na de onafhankelijkheid vertrokken regeringen pas als de spanning echt hoog opliep.” Het is na zaterdag kortom nog niet gedaan.

“Ik houd rekening met alles. Van protesten en chaos tot revolutie. En dan heb ik het nog niet eens over de externe reactie: hoe gaat het Westen reageren als er bijvoorbeeld sprake is van stembusfraude? En wat doet Rusland als de prowesterse oppositie wint? Ik houd mijn hart vast.

” De parlementsverkiezingen in Georgië van aanstaande zaterdag gaan eens te meer over geopolitiek. Gaat de blik, een week nadat Moldavië voor dezelfde keus stond, richting oost of richting west ?.