Gaat zero-emissiezone in binnensteden op lange baan? 'Zeer ongewenste ontwikkeling'

Het kabinet wil mogelijk toch uitstootvrije zones in de binnensteden terugdraaien. Staatssecretaris Chris Jansen van Milieu vertelde dat afgelopen donderdag bij een Kamerdebat over de kwestie, maar krijgt nu wel kritiek vanuit gemeenten die hier al lang en breed mee aan de slag zijn gegaan.

featured-image

DEN HAAG - Het kabinet wil mogelijk toch uitstootvrije zones in de binnensteden terugdraaien. Staatssecretaris Chris Jansen van Milieu vertelde dat afgelopen donderdag bij een Kamerdebat over de kwestie, maar krijgt nu wel kritiek vanuit gemeenten die hier al lang en breed mee aan de slag zijn gegaan. 'Als het kabinet dit besluit, zou dat niet tegemoetkomen aan een betrouwbare overheid richting ondernemers', tekent de gemeente Leiden verder op.

Binnen gemeenten in onze regio - Leiden, Den Haag, Delft en Gouda - wordt de binnenstad vanaf 1 januari in principe verklaard tot 'uitstootvrije zone'. Kortom, oude dieselbusjes moeten vanaf volgend jaar al worden geweerd uit de binnensteden. De vier eerder genoemde gemeenten hebben de afgelopen maanden daar ook al alle besluiten voor genomen.



Toch wil staatssecretaris Chris Jansen (PVV, Milieu) - en overigens ook het kabinet - niet langer uitsluiten dat die besluiten ook écht gaan gelden volgend jaar. En dat leidt tot irritatie bij de verantwoordelijke wethouders in de regio, juist ook omdat de staatssecretaris de gemeenten eerder nog vertelde dat de gemeenten door konden met invoeren. 'In het rondetafelgesprek met gemeenten is besproken dat de gemeenten door willen met het invoeren van de zones en de staatssecretaris heeft aangegeven de invoering niet te blokkeren', tekent de Goudse wethouder Judith Sargentini (GroenLinks, Klimaat) op.

'Dat dit nu toch weer anders is, is vervelend en geeft een vervelend signaal af naar alle betrokkenen', gaat Sargentini verder. Ze vindt steun bij de andere gemeenten, die de situatie ook zien als een 'ongewenste ontwikkeling'. Volgens de Haagse wethouder Robert Barker (Partij voor de Dieren, Milieu) is het vooral vervelend dat 'wederom twijfel wordt gezaaid vanuit de landelijke politiek' over de zero-emissiezones.

Volgens Barker zou uitstel 'grote negatieve gevolgen voor ondernemers' hebben die al investeerden in maatregelen. 'En ook voor de luchtvervuiling, stikstof- en de CO2-uitstoot in de stad. Dit terwijl de luchtkwaliteit in Den Haag boven de advieswaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie ligt.

We snakken in Den Haag naar schone lucht', reageert Barker verbaasd. De vraag is vervolgens: kunnen de maatregelen nog wel worden teruggedraaid? Volgens de gemeenten kan dat wel, wanneer de wet landelijk wordt aangepast. Maar of dat verstandig is, is een tweede.

'Alle gemeenten liggen op koers om de zone in te voeren. Vele verkeersbesluiten zijn definitief vastgesteld, borden en camera's zijn al besteld dan wel geplaatst en het ontheffingenbeleid, waarin juist wordt voorzien dat er overgangs- en uitzonderingsregelingen komen, is al ingeregeld', tekent de Leidse wethouder Ashley North (GroenLinks, Klimaat) op. Bovendien zijn gemeenten al lang bezig met het invoeren van de zero-emissiezones.

Vier jaar geleden, al in 2020, besloten de gemeenten om aan de slag te gaan met de zones. Dat gebeurde toen naar aanleiding van de Green Deal en het Klimaatakkoord dat landelijk werd gesloten. Sindsdien werkten ondernemers en de gemeenten dus naar het moment van invoering toe .

Er werden ontheffingen uitgewerkt en de gemeenten kwamen zelfs met een gezamenlijk ontheffingenloket, in samenwerking met de gemeente Amsterdam. Kortom, uitstel is voor gemeenten geen optie. 'We houden ons aan de afspraken en zien een besluit om de invoering uit te stellen als een zeer ongewenste ontwikkeling', vertelt een woordvoerder van de gemeente Delft.

In de Tweede Kamer pleitten de VVD, BBB en de PVV desondanks allemaal vóór uitstel. Die partijen willen dat het kabinet zich houdt aan het regeerprogramma dat na de zomer werd gesloten. Daarin werd opgenomen dat de coalitie het voornemen heeft om de zones uit te stellen.

De oppositie in de Tweede Kamer, toevalligerwijs ook partijen van de betrokken wethouders, konden echter 'niet geloven dat uitstel weer boven de markt hangt'. 'Je pakt hier nu juist de ondernemers mee die al investeringen hebben gedaan', zei Kamerlid De Hoop (GroenLinks-PvdA). Coalitiepartij NSC is overigens niet voor uitstel, maar wil wel weten of er méér lijn in de uitzonderingen per stad kunnen komen.

Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat een ondernemer een ontheffing krijgt in Den Haag, maar die hoeft de volgende dag niet geldig te zijn in Gouda. Wel wordt het nog spannend in de Tweede Kamer, mocht de staatssecretaris komen met een voorstel voor uitstel. Het is niet duidelijk wat de uitslag zou zijn.

Deze week staat die stemming op de agenda..