“Alea iacta est!” (“De teerling is geworpen!”), reageerde formateur Bart De Wever zelf op de doorbraak vrijdagavond. Na ruim zeven maanden is er dus witte rook en hebben de Arizona-partijen een regeerakkoord. De kranten hebben aandacht voor de bijzondere rol van de Vlaams-nationalist in de voorbije onderhandelingen en de uitdagingen die hem en zijn kersverse regering te wachten staan.
Na een moeizame formatie van ruim zeven maanden, de op twee na langste onderhandelingsronde ooit in ons land, kwam er eindelijk een doorbraak: de vijf Arizona-partijen klopten een akkoord af na een conclaaf van drie slapeloze nachten in de Koninklijke Militaire School in Brussel. De keuze voor de KMS als het toneel voor de eindonderhandelingen moest “de slotakte een Spartaans imago geven”, zegt Marnix Int Panis van Gazet van Antwerpen . De tactiek om via nachtelijke uitputtingsmarathons een rem te zetten op het vechtvermogen van dwarsliggers en keikoppen, leende De Wever dan weer van voormalig liberaal premier Guy Verhofstadt, zegt Indra Dewitte van Het Belang van Limburg .
Bart Eeckhout van De Morgen noemt “het idee om de cruciale sociaal-economische conflictstof pas in de allerlaatste nachtelijke uren te ontmijnen” op zijn beurt eerder uitstelgedrag dan een zinvolle strategie. Een berekende zet of niet, De Wever vertrok vrijdagavond laat nog naar het Paleis om verslag te doen bij de koning. Gedreven door het idee “dat alle andere scenario’s nog meer ellende beloven”, aldus Eeckhout, had de formateur in de laatste uren dan toch alle neuzen één kant opgekregen wat betreft de socio-economische thema’s in de supernota: fiscaliteit, arbeidsmarkt en pensioenen.
Die vormden eerder al het voornaamste struikelblok. Zo lagen de voorstellen bij Vooruit, de partij die eigenhandig links tegenwicht zal moeten bieden in deze regering, vooral moeilijk. Maar de urgentie is hoog, stelt Isabel Alders van De Tijd , en dat voelden alle Arizona-partijen ook.
“Alle redenen om niet in een regering te stappen vervallen bij het argument dat zulke wankele tijden en zo’n wankele toestand van onze financiën om bestuur vragen.” Het is nog wachten op de inhoud van het regeerakkoord. “Maar de mate waarin de noodzakelijke inspanningen over alle schouders verdeeld worden en de koopkracht van de hardwerkende Belg zo veel mogelijk gevrijwaard wordt, zal uit de kleine lettertjes moeten blijken”, zegt Liesbeth Van Impe van Het Nieuwsblad .
Vooruit zal dus een stevige inspanning moeten leveren om het regeerakkoord aan de socialistische achterban te verkopen. “Conner Rousseau zal de innerlijke Bouchez moeten bovenhalen door te wijzen op wat sociaal is in een regering die te boek zal staan als de regering De Wever-Bouchez”, commentarieert Isolde Van den Eynde van Het Laatste Nieuws . Naast “harde en zelfs valse noten in de teksten”, “zitten er ook naar Belgische normen stevige hervormingen in die wellicht onvermijdelijk zijn en met correcte omkadering hopelijk verteerbaar”, aldus Eeckhout.
“Het medicijn zal bitter smaken, zeker in de eerste jaren”, stelt ook Int Panis. “Maar remedie is noodzakelijk. Alleen met een gezonde begroting en een hoge werkzaamheidsgraad kunnen we onze welvaartstaat stutten en ondernemers zuurstof geven.
” Niet enkel de moeizame formatie maar ook de ideologische verdeeldheid binnen Arizona doen twijfelen of De Wever I wel goed zal draaien. “De samenstelling van die ploeg, centrumrechts met daarin een zwalpende Conner Rousseau op links, kan bezwaarlijk een stabiel fundament genoemd worden voor de bouw van een huis”, aldus Dewitte. Toch moet de nieuwe regeringsploeg het voordeel van de twijfel krijgen, vindt Van Impe.
“Het is in dit land sowieso al een huzarenstukje om vijf partijen rond een project te verenigen.” Nu wacht hen de nog grotere uitdaging: het land besturen. “De wittebroodsweken zijn na 236 dagen van trekken en sleuren gegarandeerd kort.
” Daarnaast komt De Wever straks ook in een spreidstand tussen zijn Vlaamsgezinde overtuiging en zijn Belgische roeping. “Want je kunt niet het vaderland redden en tegelijk mensen ervan overtuigen dat hetzelfde vaderland geen toekomst heeft”, stelt Int Panis. “Voor het eerst zit er straks iemand in de Wetstraat 16 die niet in België gelooft”, zegt ook Van den Eynde.
“Het idee: een Vlaming aan de knoppen is beter dan géén Vlaming aan de knoppen.” Ook de Franstalige kranten besten uiteraard uitgebreid aandacht aan het regeerakkoord. De focus ligt daarbij vooral op Bart De Wever (N-VA) en de oprichting van de zoveelste regering “in verspreide slagorde”.
België kan zich niet de luxe veroorloven van een Vivaldi-bis, die “niet meer was dan een lange, onproductieve steekspelwedstrijd”, merkt Paul Gérard op in L’Echo . “Wat we de afgelopen maanden hebben gezien tijdens de lange ontstaansperiode van deze regering-De Wever I is niet erg geruststellend voor de rest van het traject. Het getouwtrek tussen rechtse en linkse componenten hield nooit op”, vervolgt hij.
In de Sudinfo -kranten vraagt Romain Goffinet zich af of het hier wel echt om een overtuigd akkoord rond een echt regeringsproject gaat. “Het eindeloze wachten heeft de ingewikkelde relaties tussen de verschillende partners aan het licht gebracht, die worden gekenmerkt door een strijd om de macht, het uitoefenen van druk en gekibbel. Hoe goed zal dit team standhouden bij interne spanningen en toekomstige crises?” Ook Béatrice Delvaux van Le Soir zit met vragen.
“Garandeert de duur van de onderhandelingen een evenwichtig links-rechts programma of wijst het eerder op een grote fragiliteit van de coalitie?”, klink het daar. Over De Wever schrijft ze dat hij al naargelang zijn doelstellingen telkens in een andere huid kroop. “Flamingant, vertegenwoordiger van het Vlaamse patronaat, conservatief en nu staatsman? En zo ja, van welke staat dan? We mogen allemaal niet vergeten dat de vijand van de democraten overal, in Europa en in de rest van de wereld, meer dan ooit extreemrechts is”, aldus Delvaux.
In La Libre gaat Dorian de Meeûs met zijn analyse dezelfde richting uit. “MR en Les Engagés zullen bijzonder waakzaam moeten zijn om de belangen van de Franstaligen te beschermen, of die nu in faciliteitengemeenten wonen dan wel in Brussel of zelfs Wallonië. De N-VA wil niet alleen maar goede dingen voor hen.
.. En het communautaire spook waart nog rond.
” Alexis Carantonis van La DH hoopt dat de volgende regering cohesie zal tonen, want “in acht maanden tijd hebben we net het tegenovergestelde gezien”. Hij vreest evenwel dat Arizona niet zozeer “de breedste schouders zal belasten, maar liever zal bezuinigen op werknemers en gepensioneerden”. “Aan dit tempo zou een zwarte woede de witte rook snel kunnen verdrijven.
Links en de vakbonden zullen die zeker aanwakkeren”, waarschuwt hij. “De buit is nog niet binnen voor de imperator. De weg naar Rome is nog lang.
En vol valkuilen”, besluit Romain Veys in L’Avenir . “Lessen trekken uit het recente verleden is noodzakelijk, wil Bart De Wever zijn legioenen zonder rebellie of samenzweringen naar Rome leiden.”.
Vermaak
Fotograaf Max Pinckers brengt het doodgezwegen verhaal van de Keniaanse onafhankelijkheidsoorlog weergaloos in beeld
Meer dan zestig jaar nadat Kenia onafhankelijk is geworden, wachten de veteranen van de Mau Mau-rebellie nog altijd op gerechtigheid. Samen met hen verdiepte fotograaf Max Pinckers zich tien jaar lang in een van de bloedigste periodes uit de Britse koloniale geschiedenis.