Filmmaker Sean Baker: ‘Ik wil sekswerkers laten zien als mensen van vlees en bloed’ Hoe breng je op een respectvolle manier het lot van een Amerikaanse sekswerker in beeld? ‘Het gaat om de balans tussen komedie en pathos’, aldus regisseur Sean Baker die in Cannes de Gouden Palm won voor zijn tragikomedie Anora . De Gouden Palm, de hoofdprijs van het filmfestival van Cannes, werd dit jaar opgedragen aan ‘aan alle sekswerkers in het verleden, het heden en de toekomst’. Filmmaker Sean Baker (53) kreeg de prijs voor zijn film Anora en hij maakte daarbij een buiging naar de beroepsgroep die hij al zo vaak in beeld had gebracht.
Anora vertelt over de odyssee van een jonge sekswerker uit Brooklyn die in een stripclub op Manhattan de zoon van een Russische oligarch ontmoet. Het klikt tussen Anora en Ivan, fantastisch gespeeld door de 25-jarige Amerikaanse actrice Mikey Madison en de 22-jarige Russische acteur Mark Eydelshteyn. De tortelduifjes trouwen halsoverkop tijdens een uitje naar Las Vegas.
Maar met de toorn van Ivans ouders in Moskou hebben ze even geen rekening gehouden. Het huwelijk met ‘de hoer’ moet zo snel mogelijk worden geannuleerd. Binnen afzienbare tijd verandert het sprookje in een bizarre nachtmerrie.
Greta Gerwig, juryvoorzitter in Cannes en regisseur van Barbie , sprak in haar speech vol bewondering en ontroering over Anora . “De film veroverde onze harten, liet ons lachen, liet ons hopen, brak onze harten en verloor de waarheid nooit uit het oog”, aldus Gerwig. Anora deed haar denken aan de screwball comedies – romcoms vol vaart en knetterende dialogen – uit de jaren dertig en veertig, die in Hollywood niet meer gemaakt worden.
Tijdens een Zoomgesprek vanuit Los Angeles laat Baker weten dat met het winnen van de Gouden Palm zijn grote droom in vervulling is gegaan. De tijd van de grote romantische komedies voor volwassenen uit Hollywood is dan wel voorbij; het publiek reageerde juist heel sterk op zijn intelligente komedie Anora . Baker: “Het is waar dat de variëteit aan filmgenres in Hollywood behoorlijk is opgedroogd.
Filmstudio’s zijn gestopt met het maken van zogeheten ‘midbudgetfilms’ en daarmee met menselijke drama’s. In de seventies , eighties en zelfs in de nineties werden er nog volop films gemaakt die gebaseerd waren op karakterstudies. Of films die kleine menselijke verhalen vertelden, zonder de grote, flashy acties van de superheldenfilms.
“Nu ligt de focus al een tijdje op blockbusters van 200 miljoen dollar waarin vooral fantasiefiguren rondvliegen. Ik kan me goed voorstellen dat het publiek terugverlangt naar het menselijke drama.” U hebt als ‘ independent’ , die onafhankelijk van de grote studio’s werkt, steeds verhalen verteld over mensen in de marge.
‘ Anora’ is de vijfde film op rij waarin u zich ontfermt over het lot van sekswerkers. Hoe komt dat zo? “Prostitutie wordt in de VS nog steeds gecriminaliseerd. Tegelijkertijd is er sprake van een bloeiende ondergrondse industrie.
Het is een omvangrijke schaduwwereld waarin van alles omgaat en waarover van alles te vertellen is. “Ik kreeg er voor het eerst mee te maken in 2012, toen ik Starlet regisseerde, een film over een jonge vrouw uit Florida die naar Los Angeles reist om pornoactrice te worden en ter plekke een onverwachte vriendschap sluit met een oudere weduwe. Tijdens het maken van Starlet kreeg ik zoveel verschillende verhalen te horen van sekswerkers dat ze steeds weer inspireerden tot nieuwe films.
Het was een organisch proces.” Na Starlet maakte Baker het hartveroverende Tangerine (2015), een film over transgender sekswerkers in Los Angeles die zich willen revancheren op een pooier, energiek uit de losse pols gefilmd met iPhones. In het meesterlijke, veelbekroonde The Florida Project (2017) probeert een jonge alleenstaande moeder met sekswerk het hoofd boven water te houden, terwijl haar zesjarige dochtertje de buurt verkent.
En in Red Rocket (2021) keert een berooide pornoacteur vanuit Los Angeles terug naar Texas waar hij niet bepaald hartelijk wordt onthaald. Gaat het u erom het stigma te doorbreken dat sekswerkers aankleeft? “Ja, zeker, ik wil sekswerkers laten zien als mensen van vlees en bloed. Mensen die dromen hebben, die tegenspoed ervaren.
Dat kan trouwens ook een illegale Chinese immigrant zijn die maaltijden rondbrengt in New York City, het hoofdpersonage van mijn film Take Out uit 2004. “Sinds die tijd bekommer ik me in mijn films om mensen in de marge. Mensen zoals de Ghanese straatverkoper in Prince of Broadway .
Mensen die ook de Amerikaanse Droom najagen, maar voor wie die droom onbereikbaar is. Omdat ze illegaal zijn, omdat ze op een bepaalde manier in hun levensonderhoud voorzien, of omdat ze een levensstijl hebben die een negatief label heeft. “Het is fascinerend, vind je niet, dat in onze kapitalistische samenleving niet iedereen mag deelnemen.
Voor mij als scenarist en regisseur is het uitermate interessant: mensen die zich in de marge bevinden en die tegen alle verwachtingen in blijven vechten. Zoals Anora.” Actrice Mikey Madison is een grote ontdekking als titelheldin.
Schreef u het scenario met haar in gedachten? “Ja, ik had haar al eens gezien in een bijrolletje in Quentin Tarantino’s Once Upon a Time...
in Hollywood. Daarna zag ik haar in de horrorfilm Scream , en ik wist het meteen: dit is Anora. Bij het ontwikkelen van het personage hebben we nauw samengewerkt.
Ik liet haar ter inspiratie onder meer de Fellini-klassieker Nights of Cabiria zien uit 1957, een van de vroegste films waarin een sekswerker met eerbied wordt behandeld. “Ook hebben we veel gehad aan het boek Modern Whore , het memoir van Andrea Werhun over haar carrière als escort en danser. Een eerlijk boek vol details.
De scène waarin Anora in de pauze snel een maaltijd eet uit een tupperwarebakje, terwijl in de stripclub de dollars in het rond vliegen, komt uit het boek.” Er ligt dus uitgebreide research aan ten grondslag. “Ja, ik heb als independent geleerd veel dingen zelf te doen.
Wat Anora betreft ben ik niet alleen verantwoordelijk voor scenario, regie en productie, ik deed ook zelf de montage en de casting. Bij grote filmstudio’s zijn dat allemaal aparte metiers en geldstromen. “Het betekent ook dat ik me heel goed voorbereid.
Het begon in 2004 met mijn film Take Out . Ik woonde in Manhattan boven een Chinees restaurant en raakte in gesprek met de illegale Chinese maaltijdbezorgers omdat we een trapportaal deelden. Ik heb me maandenlang in hun verhalen verdiept, in hun benarde situatie, hun afkomst.
“Zomaar ergens heen gaan en een film maken, daar kan ik me niets bij voorstellen. Als voorbereiding op Anora heb ik maandenlang met mijn vrouw Samantha Quan die ook mijn producent is, een huis gehuurd in Brighton Beach. Het gaat om het zuidelijkste puntje van Brooklyn waar een aanzienlijk deel van de film speelt en waar je grote Armeense en Russische gemeenschappen hebt.
We hebben ons ondergedompeld in die leefomgeving, de taal en de routines van de mensen die er wonen.” U toont in uw werk veel empathie voor kleine gemeenschappen en subculturen. U omringt ze met een enorme energie, beeldenpracht en vooral aanstekelijke humor.
Hoe houdt u dit in evenwicht? “Het leven is een balans tussen komedie en pathos en dat zie je denk ik terug in mijn films. Als een van de twee ingrediënten ontbreekt, voelt dat voor mij niet waarheidsgetrouw. Als je oplet zie je ook dat mensen vaak humor gebruiken om met ontberingen om te gaan.
“Omdat ik als regisseur opensta voor improvisatie kan het ook opeens op de set ontstaan. De scène waarin Ivan op zijn sokken over de enorme marmeren vloer van de villa glijdt, op het moment dat Anora aanbelt, is door de acteur zelf bedacht. In de zaal zorgt het moment voor een lachsalvo, maar het was pure improvisatie.
Dat de scène daarbij herinnert aan Tom Cruise in de pubersekskomedie Risky Business , is natuurlijk dubbel genieten. Anora is vanaf 31 oktober te zien in de bioscoop. De Gouden Palm gaat naar ‘Anora’, een fantastische tragikomedie over een jonge sekswerker in Amerika.
De film weerspiegelt de grote rijkdom aan vrouwenlevens op het witte doek..
Bovenkant