Fan zijn van One Direction is helemaal niet gênant

De tragische dood van One Direction-lid Liam Payne was voor velen aanleiding om de kleingeestigheid rondom tieneridolisatie te herkauwen. Toen de band in 2015 aankondigde uit elkaar te gaan kopte NRC met ‘ Huil, meisjes: One Direction gaat uit elkaar ’. En ook nu komt NRC niet verder dan een oppervlakkig gesprek tussen twee jonge redactieleden die constateerden dat het „toch wel gênant was om fan te zijn van One Direction” ( Online succes onderscheidt One Direction-tijdperk van eerdere boybands , 18/10).

Een gemiste kans. Laten we het eens hebben over hoe gênant het is dat jonge meiden en vrouwen nog altijd gestigmatiseerd worden om waar zij plezier uithalen. Zelf maakte ik als 14-jarige in 2011, een jaar na de oprichting van One Direction, via een vriendin kennis met hun muziek.

En ik was niet de enige in die tijd die direct gegrepen werd door de zogenaamde One Direction infection , zoals het liefkozend onder fans wordt genoemd. De gelijktijdige opkomst van sociale media vormde een katalysator voor de wereldfaam die de band in korte tijd ontwikkelde. Platforms als Twitter, Instagram en Tumblr brachten niet alleen de nieuwe mogelijkheid om direct in contact te komen met de bandleden, waarbij vaak zelfs alleen al gevoel van verbondenheid genoeg was, de platformen boden ook de mogelijkheid tot het vormen van grootschalige online communities .

Miljoenen fans van over de hele wereld stonden 24/7 met elkaar in contact. Er was een constante stroom aan informatie en gesprekken, mede gevoed door het bizarre productiviteit van de band. In iets meer dan vijf jaar tijd bracht ze vijf studioalbums uit en deed vier wereldtournees met in totaal zo’n 330 shows.

Ook als niet-fan ontkwam je in de hoogtijdagen niet aan One Direction. Als jonge puber confronteerde dat mij ook direct met een andere kant van het fan-zijn: de veelal vrouwelijke fans werden constant weggezet als hysterisch, emotioneel en leeghoofdig. Een overtuiging die zijn kern vindt in het hardnekkige seksistische gedachtegoed dat alles wat meisjes leuk vinden, denk aan spelen met barbies, make-up en dus ook popsterren, automatisch minderwaardig is.

Voetbal kent wereldwijd miljoenen mannelijke fans. Kijk een willekeurige wedstrijd en je ziet supporters volledig uit hun dak gaan, maar pas als ze de boel kort en klein slaan worden ze echt afgekeurd. Terwijl meiden die enkel blij staan te dansen in dezelfde uitverkochte voetbalstadions, bij voorbaat al worden afgeschreven.

In 2013 hield One Direction een 7,5 uur durende livestream met de titel ‘ 1D Day ’. Ik werd voor gek verklaard dat ik daar een stuk van volgde. Tegenwoordig is het volgen van gamelivestreams door puberjongens niet meer dan normaal.

Dertien jaar later erger ik mij nog steeds mateloos aan deze ongelijkheid. Dat de tranen en de extase van One Direction-fans soms met verbazing werden aanschouwd is begrijpelijk. Maar door de focus telkens daarop te leggen, gaat men voorbij aan het waardevolle dat schuilging achter de emotie.

Veel Directioners zijn inmiddels twintigers en dertigers, net als ik. Het zijn vrouwen die op jonge leeftijd de kracht van saamhorigheid leerden kennen, vriendschappen sloten met gelijkgestemden wereldwijd en de meerwaarde begrijpen van het gevoel hebben ergens bij te horen. Bovenal zijn het vrouwen die zich acht jaar na de breuk van de band eensgezind, alsof er geen tijd is verstreken, verzamelden bij het hotel in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires waar het fatale incident van Liam Payne plaatsvond en hun handen en tassen omhoog hielden om de vader van Liam af te schermen van de tientallen camera’s en paparazzi.

In plaats van uit verdriet en woede fonteinen te slopen, zetten wij onze emoties in voor steun aan elkaar, om een gemis te dragen dat gezien wordt als futiel..