Falend bestuur en toezicht bij kunstopleidingen ArtEZ: inspectie constateert wanbeheer

Er is sprake van langdurig „wanbeheer” bij het bestuur van ArtEZ, een van de grootste conglomeraten van kunstopleidingen in Nederland met bijna 3.200 studenten. Dat is de conclusie van de Inspectie van het Onderwijs van OCW na onderzoek van een half jaar.

Het onderzoek betrof de academies van architectuur, beeldende kunst, dans, theater, design en muziek in Arnhem, Zwolle en de AKI in Enschede. Met name de AKI in Enschede komt heel slecht naar voren. In de onderzoeksconclusies, in handen van NRC , schrijft de Inspectie dat het college van bestuur en de raad van toezicht van ArtEZ jarenlang hebben „nagelaten om de kwaliteit en de voortgang van het onderwijs te borgen”.



Er is geen sprake van „incidenten”, maar van „een patroon”, aldus de Inspectie. ArtEZ voldoet verder niet aan de wettelijke vereisten van rechtsbescherming, medezeggenschap en examinering. Daarnaast ontbreekt het aan een cultuur van zorg en veiligheid voor studenten en docenten.

Het huidige college van bestuur van ArtEZ, onder leiding van voorzitter Marjolijn Brussaard, is „onvoldoende open en transparant, niet goed aanspreekbaar, onvoldoende bekwaam en geschikt voor zijn taak, en onvoldoende reflectief”. Ook de raad van toezicht, tot maart 2023 onder voorzitterschap van ex-Paradiso-directeur Pierre Ballings en tegenwoordig onder voorzitterschap van Louise van Deth, krijgt kritiek. „De raad heeft wel zicht op de problemen, maar onderneemt in zijn rol als interne toezichthouder en werkgever van het college van bestuur niet genoeg actie om de naleving van de wet en de branchecode door het college van bestuur te waarborgen.

” Het onderzoek van de Inspectie begon in mei vorig jaar, een maand na een geruchtmakende uitzending over „de rotzooi” bij de AKI van het televisieprogramma BOOS van Tim Hofman. Jarenlang al klaagden studenten en docenten over de „muur van angst” en het slechte onderwijs bij met name AKI in Enschede. Studenten hadden soms wekenlang geen lessen en kregen geen studiepunten.

Lessen voor een heel semester werden in vier dagen gepropt. Roosters werden niet of te laat ingevuld. Eindexamens voldeden niet aan wettelijke normen.

Bestuur en directie hielden zich doof voor de klachten. In totaal sprak de Onderwijsinspectie met vijftig betrokkenen uit alle lagen van ArtEZ. De bevindingen bij AKI en klachten over de governance binnen ArtEZ leidden ertoe dat het onderzoek in juni 2024 werd uitgebreid naar alle vestigingen van ArtEZ.

De kwaliteit bij de overige opleidingen bleek op orde. De bestuurslaag van ArtEZ niet. College van bestuur-voorzitter Marjolijn Brussaard diende begin deze maand haar ontslag in.

Zij trad in 2015 aan als voorzitter van het college van bestuur en sprak in 2023 een derde termijn van vier jaar met de raad van toezicht af. In een nieuwsbericht op de website meldt ArtEZ dat Brussaard op 1 februari vertrekt. Brussaard in dat bericht: „Soms moet je de conclusie trekken dat het zowel voor ArtEZ als voor mijzelf beter is het stokje over te dragen.

” De raad van toezicht dankt haar voor haar „grote inzet en de prestaties die ArtEZ, onder haar bestuur, heeft kunnen laten zien. Daar gaat ArtEZ zeker op voortbouwen.” Brussaards opvolgers zijn Wilfried Claus en voorzitter Jan van der Boon.

Zij vormen een tijdelijk college van bestuur dat „onder vervolgtoezicht” van de Inspectie staat. „Per direct” verwacht de Inspectie dat het nieuwe college van bestuur de wettelijke richtlijnen inzake medezeggenschap en examinering zal uitvoeren. Daarnaast draagt de Inspectie ArtEZ op de kwaliteit van het onderwijs en de zorg voor betrokkenen binnen de instellingen te herstellen.

ArtEZ moet dit „actieplan” binnen drie maanden gereed hebben. De Inspectie zal vervolgens beoordelen of dit plan zal leiden tot de noodzakelijke verbeteringen. ArtEZ ontstond in 2002 toen zes kunsthogescholen in Arnhem, Enschede en Zwolle fuseerden.

Sindsdien zijn er twee bestuurscrises geweest..