Experts duiden impact van apart slapen als koppel: ‘Samen slapen wordt gezien als het moreel ‘juiste’ om te doen’

featured-image

‘Sleep divorce’, wordt het in Amerikaanse media ook wel genoemd: koppels die apart van elkaar slapen om een betere nachtrust te krijgen. Wat zijn de voor- en nadelen? Acteur Jim Bakkum en zijn vrouw Bettina Holwerda doen het. Victoria en David Beckham.

De Amerikaanse actrice Cameron Diaz en haar man Benji Madden. Ze zijn gelukkig getrouwd, maar slapen apart van elkaar. “We moeten aparte slaapkamers bespreekbaar maken”, zei Diaz onlangs in een podcast .



Uit een enquête onder duizend Britse koppels onder de 55 jaar blijkt dat 49 procent ’s nachts wakker wordt door de partner. Vrouwen worden vaker uit hun slaap gehouden dan mannen. “Als je partner snurkt of draait in bed dan kan dat verstorend zijn, zeker voor lichte slapers”, zegt slaaponderzoeker Merijn van de Laar van de Universiteit Maastricht.

Samen slapen kan ook lastig zijn als koppels er een ander ritme opna houden, bijvoorbeeld als de één bij voorkeur na twaalven onder de lakens kruipt terwijl de ander om tien uur al begint te knikkebollen. De beschikbare cijfers lopen uiteen, maar wereldwijd wordt geschat dat zo’n kwart van de koppels apart van elkaar slaapt. Samen slapen is dus de norm.

“Koppels zijn bereid hun eigen slaapbehoeften deels op te offeren”, schrijft socioloog Jenny Hislop, verbonden aan de Universiteit van Oxford, in haar onderzoek . “Samen slapen wordt gezien als een cruciaal onderdeel van een gezond huwelijk, als symbool voor de diepte en loyaliteit van de liefdesrelatie, als het moreel ‘juiste’ om te doen.” Uit onderzoek (2021) blijkt dat samen slapen inderdaad voordelen heeft.

Bij stellen die een slaapkamer delen, is er sprake van een verbeterde en stabielere remslaap dan bij individuen die alleen slapen. Een goede remslaap is belangrijk. In deze droomslaap verwerk je gebeurtenissen en emoties en worden herinneringen geordend en opgeslagen.

Om het effect van samen slapen te meten, vergeleek arts-onderzoeker Henning Drews (Norwegian University of Science and Technology) de slaapdata van getrouwde mensen met die van alleenstaanden. De data werden bij de mensen thuis verzameld door polysomnografisch onderzoek, waarbij werd gekeken naar hersenactiviteit, ademhaling, hartslag, spierspanning en oogbeweging. “Met een partner samen slapen voelt veiliger”, geeft Van de Laar als mogelijke verklaring.

Dat gevoel van veiligheid zou stressverlagend werken. Koppels geven zelf vaak ook aan dat ze beter slapen wanneer ze samen zijn. “Het gaat dan om de subjectieve slaapkwaliteit; dus het gevoel dat mensen hebben.

” Interessant genoeg blijkt ook dat hoe sterker de band is tussen mensen, hoe meer de verschillende slaapstadia op elkaar gaan lijken. “Een hechte relatie zorgt ervoor dat de slaapfases meer gesynchroniseerd raken.” Maar wat als je partner luid snurkt of de neiging heeft om veel te draaien? “We weten dat omgevingsfactoren zoals lawaai de slaapkwaliteit kunnen aantasten”, zegt Van de Laar.

Want hoewel het soms lijkt alsof slapende mensen helemaal van de wereld zijn, krijgen ze wel degelijk veel mee. “ Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat als je een vreemde stem afspeelt bij iemand die slaapt, die persoon eerder wakker wordt dan wanneer het om een bekende stem gaat. Je brein blijft dus toch alert tijdens je slaap.

En dat is maar goed ook: je moet kunnen reageren op gevaar.” Wie besluit naar de logeerkamer te verkassen, moet niet onmiddellijk resultaat verwachten. “Zelfs goede slapers hebben het in een vreemd hotelbed vaak moeilijk omdat ze moeten wennen.

Dat noemen we het first night-effect” , zegt Van de Laar. “Mensen zijn gewoontedieren en dat geldt ook voor onze slaaproutine.” Dit blijkt ook uit een kleine studie onder zestien vrouwen met een snurkende partner .

Hun slaapkwaliteit verminderde toen ze een nachtje apart sliepen, vergeleken met de nacht samen in bed met hun partner. “Waarschijnlijk is een langere periode van apart slapen in een rustige omgeving nodig om de normale slaapstructuur te herstellen”, aldus de onderzoekers. Er zit nog een belangrijke stap tussen samen knus in een tweepersoonsbed en apart slapen.

De Zweedse influencer Cecilia Blomdahl deelde onlangs een populaire video op TikTok over Scandinavische slaaptips waarin ze uitlegde dat Zweedse koppels vaak onder twee eenpersoonsdekbedden liggen. “Hierdoor heb je geen gevecht ’s nachts om de deken en kun je zelf de dikte van je dekbed kiezen naargelang de temperatuur die je fijn vindt.” Volgens slaapexperts is dit een slimme zet voor mensen met een woelende bedgenoot.

“Je kunt ook nog een stapje verder gaan en twee aparte matrassen nemen”, zegt Van de Laar. “Of laat goede oordopjes op maat maken als de ander snurkt.” Gaat apart slapen niet ten koste van je relatie? Je spendeert immers minder tijd met elkaar.

Volgens Van de Laar helpt de term sleep divorce niet mee in de beeldvorming. “Deze gezamenlijke keuze kan juist een teken zijn van een goede relatie.” “Je moet het eerder zien als het smeden van een slaap-alliantie”, zei de Amerikaanse psycholoog Wendy Troxel tegen CNN .

“Uiteindelijk is er niets gezonder en sexyer dan een goede nachtrust.” Geselecteerd door de redactie.