Op het moment dat Fouad L. hoort dat de examencommissie van de Erasmus Universiteit hem geen diploma verstrekt, knapt er iets. En ontspint zich een „heel verschrikkelijk plan” in het hoofd van de geneeskundestudent.
„Iedereen die mij ooit verkeerd had aangekeken, moest eraan. Er moesten heel veel mensen dood.” Wat hem dat zou opleveren? „Niets”, antwoordt hij.
Zichtbaar aangeslagen verlaten enkele nabestaanden de zaal. Op 28 september 2023 brengt L. zijn plan tot uitvoer.
Hij schiet buurvrouw Marlous (39) en haar dochter Romy (14) neer in hun woning aan het Heiman Dullaertplein in de wijk Delfshaven, waarna beiden overlijden. De schutter vertrekt vervolgens naar het Erasmus MC, waar hij huisarts en docent Jurgen Damen tijdens een college doodschiet. Zestien maanden na de fatale schietincidenten die een schokgolf door Rotterdam deden gaan, begon maandag de inhoudelijke behandeling van de zaak tegen Fouad L.
Hij wordt verdacht van drievoudige moord. Op de eerste zittingsdag – van in totaal vijf deze week – gaat het vooral over de persoonlijke omstandigheden van de verdachte. De zaal is tot de laatste stoel gevuld met raadslieden, familie en journalisten.
De 33-jarige verdachte – krulsnor, zwart haar, witte coltrui – is ervan overtuigd dat hij een „prima dokter” had kunnen worden. Hij omschrijft zichzelf als een „zorgzaam persoon”. Op de vraag van de rechter of zijn ambitie om arts te worden een passie of een obsessie was, is hij helder.
„Het was meer dan een obsessie.” Nadat L. een keer tien minuten te laat was voor de les, ontstonden de problemen.
Hij wordt later twee keer geschorst vanwege gedragsproblemen en de universiteit besloot dat L. eerst een psychologisch onderzoek moest ondergaan voordat hij een bul zou krijgen. Dit na een waarschuwing van het OM over psychotisch gedrag.
Ook is hij eerder veroordeeld voor dierenmishandeling. Onder anderen buurvrouw Marlous had geregeld over L. aan de bel getrokken.
De schorsingen en de problemen met het diploma maken een „extreme, oncontroleerbare woede” los. „Het Erasmus MC”, zo zegt hij, „heeft een soort Frankensteins monster van me gemaakt”. Wraakgevoelens brachten hem tot zijn daden, die hij minutieus voorbereidde.
„Eerst had ik een afwachtende houding, maar bijvoorbeeld door het kopen van de richtlasers [voor op een handwapen, om beter te kunnen richten] werd het steeds concreter. Eerst was het een leuke fantasie, een duistere fantasie. Daarna werd het echt.
” Tijdens de taakstraf, voor het mishandelen van zijn konijn, kwam L. in contact met iemand uit „het criminele circuit”. Via die weg schafte hij vanaf maart 2023 drie handvuurwapens aan.
Het betroffen twee Glock-pistolen en een oude revolver uit 1939. „Een leuk speeltje”, moeten de nabestaanden achter hem aanhoren. Op vragen van de rechtbank probeerde L.
uit te leggen waarom juist deze drie worden doelwit waren. Vaak ging dat moeizaam. Romy schoot hij in de gang met twee kogels dood, „omdat volgens het plan degene die de deur opendeed doodgeschoten moest worden.
Verder had haar dood, zegt hij zonder emotie te tonen, „geen betekenis”. Besefte hij niet dat hij mensenlevens beëindigde? „Het was puur procedureel. Er ging niet zoveel om in mijn hoofd.
” L. ziet zichzelf slechts als uitvoerder. Hij onderhandelde naar eigen zeggen met een imaginaire gesprekspartner om het plan af te zwakken, zodat er minder slachtoffers zouden vallen.
„In die onderhandeling met mezelf werd het plan geminimaliseerd en dat plan werd het uiteindelijk. Dat kwam ik met mezelf overeen.” „Het lijkt alsof u de verantwoordelijkheid buiten uzelf plaatst”, merkt de rechter op.
„Alsof het iets is wat u zou overkomen.” „Die afstand voel ik ook”, antwoordt L. „Ik snap dat ik wel degelijk schuldig en logisch gezien verantwoordelijk ben, maar ik voel het niet.
” In een pro-formazitting verklaarde hij al dat een „denkbeeldige computer” in zijn hoofd hem tot zijn daden dwong. Het uitvoeren van zijn uiteindelijke plan was „een missie”. Een zucht van verbijstering gaat door de zaal wanneer hij zegt dat hij „een positief gevoel heeft over zichzelf, over wat er op die dag is gebeurd”.
„Ik heb erger voorkomen. Ik had niks te zeggen, daar ben ik van doordrongen. Het was als het uitvoeren van een recept.
Er moest een script worden afgedraaid, zo simpel was het.” Elf weken lang verbleef Fouad L. in het Pieter Baan Centrum (PBC), de gedragskundige observatiekliniek van justitie.
Daar stelden deskundigen onder meer een autistische stoornis vast. Ze achten L. verminderd toerekeningsvatbaar en adviseren tbs met dwangverpleging.
Volgens het PBC kwam L., mede door die stoornis, terecht in een „fuik van woede, alcoholmisbruik en stemmingswisselingen”. Zijn denken was verstoord, maar hij had geen waanbeelden of hallucinaties, aldus de experts.
In gesprekken met het PBC sprak L. van „een samenzwering om hem geen diploma te geven”, aldus de psycholoog. „Vindt u dat u straf verdient?”, vraagt de rechter.
Even blijft L. stil. En dan zegt hij: „Mensen die andere mensen vermoorden, moeten in principe gestraft worden.
Maar het voelt gewoon niet alsof ik hier actief voor gekozen heb.”.
Bovenkant
Erasmusschutter Fouad L. ziet zichzelf slechts als uitvoerder. ‘Er moest een script worden afgedraaid, zo simpel was het’
Zestien maanden na de fatale schietincidenten in Rotterdam gaat een zucht van verbijstering door de rechtbank wanneer Fouad L. zegt dat hij „een positief gevoel heeft over zichzelf, over wat die dag is gebeurd”.