'Een zwarte dag voor Den Haag', reconstructie ramp Tarwekamp van minuut tot minuut

DEN HAAG - Zes doden en meerdere gewonden. Een enorme explosie verandert op slag het leven van tientallen mensen. De politie vermoedt dat een bruidswinkel aan de Tarwekamp in Den Haag het doelwit is van een aanslag.

Een reconstructie van minuut tot minuut van deze zwarte dag in de wijk Mariahoeve. Het is nog rustig zaterdagochtend. Veel bewoners liggen nog nietsvermoedend op bed.



Toch zijn er al wel wat mensen in de Haagse wijk wakker. Ook een van de omwonenden. 'Ik was net mijn bed uit en zat aan de koffie.

' Dan ruiken mensen in de Tarwekamp een brandgeur. Het is sterk genoeg om 112 te bellen. Wat er aan de hand is, is dan nog niet duidelijk.

De brandweer laat dan ook via de pieper weten dat er een brandgerucht is. De onduidelijkheid duurt niet lang. Precies 63 seconden later is het duidelijk dat er echt brand is.

Er zijn twee explosies te horen, gevolgd door de grote, vernietigende knal. 'Ik lag helemaal te trillen in bed', vertelt buurtbewoonster Inge. De ernst van de situatie is direct duidelijk.

'Ik hoorde mensen op straat gillen aan de overkant', vertelt een bewoner van de Tarwekamp. Er wordt meteen door nog meer mensen met 112 gebeld. 'Er is een ramp gebeurd aan de overkant', vertelt de centralist over die eerste melding .

'Het was een mevrouw en ze vertelde dat ze heel veel vuur zag en mensen hoorde schreeuwen.' Nog dezelfde minuut wordt de eerste ambulance opgeroepen voor de Tarwekamp. Ook politie is direct met meerdere auto's onderweg.

Direct na de grote explosie rijdt er een auto met hoge snelheid weg van de Tarwekamp . Later in de ochtend laat de politie weten op zoek te zijn naar mensen die deze auto hebben gezien. Wat voor merk de auto heeft, is niet bekend.

Ook over de inzittende of inzittenden wordt niets bekendgemaakt. De paniek is groot in de Haagse straat. 'Ik keek naar de overkant en zag één grote rookpluim', vertelt een overbuurman .

'Ik keek naar de gevel en zag dat er twee appartementen helemaal weg waren.' Het is nog donker in de straat, dus niemand kan goed zien hoe groot de schade is en hoe ernstig de situatie is. De hulpdiensten bereiden zich wel vast voor op het ergste.

Een traumahelikopter is onderweg naar de Tarwekamp om daar als het nodig is ondersteuning te kunnen bieden. De eerste twee brandweerwagens zijn aanwezig en beginnen direct met blussen. Op de achtergrond zijn de sirenes te horen van de wagens uit de wijde omgeving die nog onderweg zijn naar de Tarwekamp.

De brand is zo groot dat de brandweer verder opschaalt naar 'grote brand'. Dat betekent dat collega's uit andere delen van Den Haag, maar ook uit Wassenaar en Wateringen om assistentie wordt gevraagd. Ook komen er speciale medewerkers naar de plek van de brand.

Zo wordt de adviseur Gevaarlijke Stoffen opgeroepen, net als de woordvoerder om de pers te woord te staan. Ook de calamiteiten-coördinator is onderweg. Fotograaf René Hendriks van Regio15 woont dicht bij de Tarwekamp.

Hij schrikt wakker van de klap en bedenkt zich geen moment. 'Ik ben gelijk in mijn auto gestapt en erheen gereden. Ik stapte in mijn auto precies op het moment dat er werd opgeschaald naar grote brand', vertelt hij.

'Toen ik aankwam zag ik als eerste de brandende gloed van de Range Rover', vertelt hij. Ook ziet hij bewoners op straat. 'Iedereen was helemaal verdwaasd en ze liepen als een soort zombies over straat.

Er werd niet geschreeuwd of iets. Het enige wat je hoorde, waren de brandmelders en de sirenes van de aankomende hulpdiensten.' De fotograaf parkeert zijn auto een straat verderop en loopt naar de ingestorte flat.

'Door de rook zag ik nog niet veel, alleen dat de eerste brandweermensen aan het blussen waren. Ze waren hard aan het werk, maar ik had niet het gevoel dat er paniek was', vertelt hij over die eerste momenten. Hendriks werkt met Regio15 met een piepersysteem.

Hierdoor ziet hij dat de brandweer al flink heeft opgeschaald. 'Bij aankomst wist ik al dat het iets groots zou zijn. Wij zijn er vaak als eersten bij als er iets gebeurt, dus is het altijd afwachten wat je aantreft.

Nu was het wel direct duidelijk.' Burgemeester Jan van Zanen is op het moment van de explosie al wakker. Hij staat net in de keuken een kop koffie te zetten als hij door de politie wordt gebeld over de explosie aan de Tarwekamp.

Vlak nadat hij politieagent Dennis van Os ophangt, belt ook Martin Evers namens de brandweer met een update over de Tarwekamp. De ravage is zo groot dat er diverse hulpdiensten nodig zijn. Om alles zo goed mogelijk te laten verlopen, is er een coördinator nodig.

Als dit nodig is, wordt dat GRIP (Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdingsprocedure) genoemd. Dit wordt gevolgd door een getal tussen de 1 en de 5, waarbij 1 het laagste is en 5 het hoogste. Bij aankomst wordt gekozen voor GRIP 1, wat betekent dat alle hulpverleners onder een centrale leiding komen te staan.

Doordat fotograaf René Hendriks er zo snel is, kan hij nog tot dicht bij het ingestorte gebouw komen. 'Ik kon onder de rook door bij de voorkant komen. Daar zag je dat de gevel helemaal was ingestort.

' Nadat hij hier foto's heeft gemaakt, loopt hij om het pand heen naar de achterkant. Het verschil tussen beide kanten valt hem direct op. 'Aan de voorkant was het voornamelijk glas en gruis wat je zag, terwijl ik aan de achterkant echt om de brokken steen heen moest lopen.

' 'Daar was de schade veel groter, waardoor ik toen al dacht dat de explosie aan de achterkant van het gebouw moet hebben plaatsgevonden.' Hulpdiensten blijven komen, maar de ernst van de situatie wordt steeds duidelijker. De brandweer schaalt dan ook op naar 'Zeer Grote Brand'.

Dit betekent dat er nog meer mensen worden opgeroepen. Zo moet onder meer een ambtenaar van de gemeente Den Haag naar de Tarwekamp komen die verantwoordelijk is voor de rampenbestrijding. Hoe groot of ernstig de situatie rond de Tarwekamp is, is nog steeds niet volledig duidelijk.

Vandaar dat er nog meer hulpdiensten worden opgeroepen. Dit wordt GRIP 2 genoemd. Dat houdt in dat er ook brandweer en ambulances uit andere regio's worden opgeroepen.

Daarnaast wordt dan een team opgericht dat zich volledig richt op de mogelijke effecten van het incident. Dit team komt niet bij elkaar op de plek van de ramp, maar op het kantoor van de Veiligheidsregio Haaglanden en gaat daar aan het werk. Het gebouw aan de Tarwekamp bestaat uit een laag met winkels met daarboven woningen.

Het is duidelijk dat er twee woonlagen zijn. De brandweer gaat er vanuit dat er in totaal tien woningen zijn ingestort. Dit betekent dat er meer dan twintig slachtoffers zouden kunnen zijn.

Daarom wordt er 'Code 20' afgegeven. Dit betekent dat er twintig ambulances worden opgeroepen. De burgemeester is na de telefoontjes van de politie en brandweer direct zelf naar de plek van de ramp gekomen.

'Ik besluit me meteen ter plekke te laten informeren en de hulpdiensten een hart onder de riem te steken', vertelt Van Zanen over zijn eerste bezoek. Van Zanen loopt ook een rondje om de getroffen flat. Voor zover het kan.

'Het is nog donker en er is veel rook. Ik zie de vreselijke ravage van de ingestorte woningen en winkels en de ruiten die meters verderop in het gras liggen.' Om de hulpdiensten niet voor de voeten te lopen, blijft de burgemeester maar een kwartiertje in Mariahoeve.

Hij gaat daarna weer naar huis om vanaf daar aan het werk te gaan. Op het moment dat de burgemeester aankomt op de Tarwekamp vertrekt er vanaf het VU Medisch Centrum in Amsterdam een tweede traumahelikopter richting Den Haag. De reddingswerkers hebben vier gewonde slachtoffers gevonden.

Zij zijn allemaal naar het ziekenhuis gebracht. Vervoerder HTM heeft meerdere bussen naar Mariahoeve gebracht. Die kunnen worden gebruikt om buurtbewoners te evacueren.

Het is inmiddels al een tijdje licht aan de Tarwekamp en de ravage is enorm. De brand woedt nog steeds en waar eerst een winkel en woningen stonden ligt nu alleen nog maar puin. Om in de hopen puin te zoeken is inmiddels een gespecialiseerd team gearriveerd, het USAR.

Dit Urban Search and Rescue-team wordt vooral ingezet bij aardbevingen en is gespecialiseerd in zoek- en reddingsacties waarbij mensen bedolven zijn. Het team gaat op zoek naar slachtoffers en eventuele overlevenden die nog onder het puin liggen. Maar die zoektocht kan niet direct beginnen.

De situatie op de Tarwekamp is hiervoor nog niet veilig genoeg. Het gebouw is instabiel en er is een risico dat het instort tijdens een zoektocht. Daarom moet er nog worden gewacht met de zoektocht naar mogelijke slachtoffers.

Burgemeester Van Zanen heeft thuis een eerste online overleg met de driehoek. Dit zijn de burgemeester, politie en het Openbaar Ministerie. Zij zijn met elkaar verantwoordelijk voor de veiligheid in de stad.

'We vormen ons een eerste beeld van de omvang van de ramp', vertelt Van Zanen over dit overleg. Een uur later zullen de partijen opnieuw bijpraten. De eerste bus van HTM vertrekt met ongeveer vijftien omwonenden van de rampplek.

Zij worden op een andere plek in Den Haag opgevangen. Waar ze precies heen moeten, is dan nog niet duidelijk. De veiligheidsregio Haaglanden is bezig met de opvang van de getroffen gezinnen.

Ook premier Dick Schoof heeft al contact gehad met burgemeester Van Zanen. 'Geschokt door de vreselijke beelden van een ingestorte flat in Den Haag. Mijn gedachten gaan uit naar de slachtoffers, alle andere betrokkenen en de hulpverleners die nu ter plekke bezig zijn', laat hij via social media weten.

De zoektocht naar slachtoffers gaat nog altijd door. Er is nog veel onduidelijk. Wel laat burgemeester Van Zanen weten dat een van de gewonden die naar het ziekenhuis is gebracht een kind is.

Ook koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn geschokt door de ramp . 'Onze gedachten zijn bij de getroffenen in Den Haag na de explosie en brand vanmorgen', schrijven ze op social media. 'Wij leven mee met allen die persoonlijk geraakt zijn of die angst hebben om het lot van hun dierbaren.

Ons hart gaat uit naar u en naar de hulpdiensten die zich ten volle inzetten voor het reddingswerk', zegt het koningspaar. Het is die zaterdag toevallig de 21ste verjaardag van prinses Amalia. Die avond staat er een concert gepland in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.

Burgemeester Van Zanen besluit dat dit concert niet gepast is nu en zet hier een streep door. De brandweer heeft de brand onder controle en is gestopt met blussen. Er komt op dat moment nog wel wat rook onder de puinhopen vandaan, maar dat is niet veel meer.

Nu de brand onder controle is, kan het USAR-team met haar werk beginnen. Vier honden van het team lopen over het puin, op zoek naar slachtoffers. 'We proberen de honden zoveel mogelijk zelf te laten zoeken op aanwijzing van de begeleiders', zegt een woordvoerder van USAR.

Het team weet nog steeds niet naar hoeveel slachtoffers het op zoek is. De speurhonden hebben hun zoektocht alweer moeten stoppen. Het pand is nog te instabiel.

Hierdoor is het te gevaarlijk om door te gaan en moet er een nieuw plan worden gemaakt. De honden hebben tijdens hun korte zoekactie geen slachtoffers gevonden. De zoektocht kan worden hervat, maar slechts voor een deel.

'De plekken waar we bij willen, zijn te gevaarlijk voor mens en dier. We houden het pand in de gaten, maar de gevel staat te bewegen.' Ook zegt de USAR-reddingswerker: 'Als er nu mensen onder het puin liggen, is de kans dat ze het hebben overleefd heel klein.

' Burgemeester Van Zanen is terug op de rampplek. 'Ik zie voor het eerst bij daglicht de omvang van de explosie en krijg een (nog) betere indruk van de schade', vertelt hij. Ook brengt de burgemeester een bezoek aan het stadsdeelkantoor.

Hier worden de getroffen bewoners opgevangen. 'Ik spreek met een aantal bewoners en steek ze een hart onder de riem. Veel vragen en helaas nog weinig antwoorden.

' Er is een nieuw plan gemaakt voor de zoektocht naar slachtoffers. Aan de achterkant van het gebouw worden steeds stukjes puin weggehaald zodat er door de speurhonden weer kan worden gezocht. Het kindje dat volgens burgemeester Van Zanen is gered, is niet naar het ziekenhuis gebracht .

Dat laat de Veiligheidsregio weten. Onder de vier gewonden zat dus toch geen kind. Over wie er dan wel naar het ziekenhuis zijn gebracht, kan de veiligheidsregio nog geen uitspraken doen.

De reddingswerkers hebben het eerste dodelijke slachtoffer onder het puin vandaan gehaald. Over de identiteit van dit slachtoffer kan de politie nog geen duidelijkheid geven. Op het stadhuis geeft burgemeester Van Zanen een persconferentie .

Hij vertelt dat het nog steeds niet duidelijk is hoeveel mensen zich onder het puin bevinden. De hulpdiensten gaan nog steeds uit van twintig slachtoffers. De zoektocht naar slachtoffers gaat dan ook de hele nacht door, laat de aangeslagen burgemeester weten.

'De omvang van deze ramp tart iedere beschrijving. Het is vreselijk.' Wel gaan de hulpverleners er vanuit dat er geen gewonden meer onder het puin liggen.

'De realiteit is dat er voor hen slechts een geringe kans op overleven is. We houden rekening met het zwartste scenario.' De hulpdiensten gaan daarom niet meer uit van een reddingsoperatie, maar van een bergingsoperatie.

De hulpdiensten hebben een tweede lichaam onder het puin vandaan gehaald. Dat bevestigt een woordvoerder van de gemeente Den Haag. Daarmee komt het totale aantal slachtoffers op vijf te staan, inclusief de drie gewonden.

Eerder sprak de gemeente nog over vier gewonden, maar hier zat het jongetje bij dat gewond zou zijn geraakt. Hier blijkt toch geen sprake van te zijn. Het is inmiddels donker geworden op de Tarwekamp.

Hulpdiensten hebben bouwlampen geplaatst op de rampplek om ook in de avond en nacht door te kunnen gaan. De politie laat weten dat er een derde dode is gevonden en het lichaam is geborgen. De zoektocht gaat verder 'onverminderd door'.

De woningen aan de Tarwekamp boven de winkels zijn woningen met twee verdiepingen. Daar waar de hulpdiensten in eerste instantie uitgingen van tien verwoeste woningen blijken er vijf woningen totaal onbewoonbaar te zijn. In totaal zijn er negentien woningen getroffen door de explosie.

Alle mensen in het blok kunnen komende nacht niet thuis slapen en voor hen is een andere slaapplek geregeld. Bijna twaalf uur na de explosie vinden de hulpdiensten toch nog een overlevende onder het puin. De vrouw wordt minutenlang op een brancard behandeld voordat ze naar het ziekenhuis wordt gebracht.

De hulpdiensten weten een vierde lichaam te bergen . Hiermee komt het aantal slachtoffers op acht. De hulpdiensten hebben nog steeds geen idee hoeveel vermisten er zijn.

De zoektocht gaat dan ook onverminderd door. In de avond wordt een vijfde dodelijke slachtoffer gevonden na de fatale explosie. Daarnaast zijn er dus vier mensen gewond geraakt.

Burgemeester Van Zanen laat zaterdagavond bij een bewonersbijeenkomst weten dat twee van de gewonden er relatief goed aan toe zijn . De andere twee liggen zwaargewond in het ziekenhuis. De hulpdiensten zoeken onverminderd door, maar de dag komt ten einde.

Al is er nog steeds veel onzekerheid. Het aantal vermisten blijft nog lang onduidelijk en op zondag wordt er nog een zesde dode onder het puin vandaan gehaald. 'Den Haag gaat de nacht in na een hele zwarte dag', besluit burgemeester Van Zanen deze rampdag.

In de week na de ramp worden er vier verdachten aangehouden . De bruidswinkel die aan de Tarwekamp is gevestigd is volgens de politie het vermoedelijke doelwit geweest . Alle verhalen en liveblogs over de explosie vind je in ons dossier .

Klik hieronder om ons liveblog van zaterdag te lezen. [lees ook:].