Valse paspoorten, nagemaakte identiteitskaarten en neppe bedrijfspasjes. Als je dat hoort, denk je al snel aan criminelen die via illegale handel geld willen verdienen. Maar vervalste papieren hoeven niet altijd te horen bij criminelen.
In de Tweede Wereldoorlog maakte het verzet nogal eens gebruik van nagemaakte stempels en papieren om mensen te helpen overleven. Deze maand zoeken we naar “echt-nep”-geschiedenis. Daar kan de Tweede Wereldoorlog niet in ontbreken.
Tijdens de Duitse bezetting kon een nep persoonsbewijs of een ander identiteitsbewijs letterlijk van levensbelang zijn. Op straat vonden regelmatig controles plaats waarbij je je identiteitsbewijs moest laten zien. Als je dat niet bij je had, werd je opgepakt.
Persoonsbewijzen Historicus Fred Cammaert is gespecialiseerd in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij heeft voorbeelden van vervalste papieren die het verzet gebruikte. Essentieel was in die periode het bezit van een persoonsbewijs.
Alleen daarmee kon je je vrij bewegen. Dat was dus een probleem voor ondergedoken verzetsmensen en joden. Maar een persoonsbewijs namaken, was bijna onmogelijk vanwege de meerdere beveiligingen in het papier zoals een watermerk.
Overvallen Cammaert legt uit dat het verzet daarom liever overvallen pleegde op gemeentehuizen met het doel blanco persoonsbewijzen mee te nemen. Die werden dan ingevuld en voorzien van eveneens achterover gedrukte stempels. Er bestaat nog een vel papier waarop de verschillende stempels zijn gezet die het verzet tussen 1940 en 1945 in bezit had.
Cammaert: "Duitsers waren dol op stempels. Alles werd afgestempeld. Dus als je dat goed kon vervalsen, kon je redelijk veilig over straat met een echt-nep persoonsbewijs.
" Mijnwerkers De historicus toont ook een bedrijfspas van de staatsmijn Emma. Zo’n nagemaakte pas bood de zekerheid dat een man niet opgepakt werd om te gaan werken in Duitsland. Steenkolen waren namelijk zo belangrijk voor de Duitsers dat ze mijnwerkers vrijstelden van verplicht werk in Duitsland.
Vrijheid Echt-nep persoonsbewijzen boden zelfs een ongekende vrijheid aan de mensen die zo’n document hadden. Omdat ze bij controles niet onderschept werden, boden ze verzetsmensen en zelfs joden een redelijke zekerheid dat ze over straat konden. Maar het was wel maar een kleine groep mensen die deze echt-nep documenten had, vertelt Cammaert.
"Het aanbod van gestolen blanco persoonsbewijzen was beperkt en het vervalsen met stempels was moeilijk. Alleen als je contacten had en kon aantonen dat je moest reizen, regelde het verzet een vervalser die voor jou een document maakte.” Meer voorbeelden van echt nep vind je hier.
Deel dit artikel 💬 WhatsApp ons! Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht via WhatsApp of stuur een mail naar [email protected] !.
Bovenkant
Een vervalst persoonsbewijs kon je leven redden in de oorlog
Valse paspoorten, nagemaakte identiteitskaarten en neppe bedrijfspasjes. Als je dat hoort, denk je al snel aan criminelen die via illegale handel geld willen verdienen. Maar vervalste papieren hoeven niet altijd te horen bij criminelen. In de Tweede Wereldoorlog maakte het verzet nogal eens gebruik van nagemaakte stempels en papieren om mensen te helpen overleven.