Een McDonald’s in natuurgebied de Posbank? ‘Ik verlies terrein, knort het zwijn’ McDonald’s wil meer vestigingen openen rond kleinere plaatsen in het buitengebied. Het stuit daarbij op grote weerstand bij omwonenden en gemeentebesturen. ‘Straks loopt de wolf hier nog te snacken tussen het zwerfafval.
’ “Loop maar eens mee, dan kun je het zien.” Stephanie Alexander stapt door haar grote tuin aan de rand van het bos naar de achterkant, waar een weiland begint. “Zie je die bomen daar.
Er moeten er veertien gekapt worden voor de drive-thru van McDonalds. Er komt wel een groene haag omheen, maar ik hoor dan wel steeds hoeveel hamburgers en milkshakes de klanten bestellen, want verder is het hier doodstil”. Zij is niet de enige bewoner van het buitengebied van het Gelderse Rheden, in de buurt van Arnhem, die geschrokken is van het plan voor een fastfoodrestaurant op een locatie aan de voet van de Posbank, een natura 2000 gebied.
Op de plek waar nu een Chinees restaurant gevestigd is, kunnen straks als het aan McDonald’s ligt zeven dagen per week van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat klanten in hun auto’s langsrijden voor een snelle hap. Aan het hek bij het huis van Alexander hangt een spandoek met de bekende gele M en de tekst: ‘Ik verlies terrein, knort het zwijn’. Schuin tegenover de geplande locatie woont het echtpaar Jan en Anketien van Zellingen.
Zij maken zich zorgen over het verstoren van hun rust, maar zijn minstens zo bezorgd over de natuurwaarden die in het gedrang komen. “Er lopen hier dassen rond, er vliegen vleermuizen en aan de rand van het bos lopen ’s avonds reeën te grazen”, zegt Jan. “Die vluchten natuurlijk weg als er constant leven is bij het fastfoodrestaurant.
” Het bestaande Chinese restaurant is slechts open van vier uur ’s middags tot acht uur ’s avonds. Daarna is het stil aan de bosrand. Zijn vrouw is kunstenares en heeft protestborden gemaakt waarop dieren hun beklag doen over de mogelijke komst van de nieuwe buur.
‘Het is snert zegt het edelhert’ en ‘Mijn bos, zegt de vos’. “Ik spreek voor de dieren”, zegt Anketien. “Zij hebben geen stem”.
Met afschuw zegt ze: “Straks loopt de wolf hier nog te snacken tussen het zwerfafval.” De actiegroep ‘Geen R(h)eden voor een Mac’ wordt breed gedragen door de bewoners van het dorp aan de Veluwezoom. Een petitie tegen de komst van het restaurant is 15.
000 keer ondertekend. “De komst van een McDonald’s wakkert de polarisatie in ons dorp aan”, zegt wethouder Paul Hofman (GroenLinks). “Ik neem het ze erg kwalijk dat ze niet eerst met de buurt en de gemeente hebben overlegd over een geschikte locatie.
McDonald’s heeft voor de overval gekozen. Pas na alle commotie kwam er een gesprek. Daardoor is er een vervelende sfeer ontstaan, want ik word er wel op aangesproken als ik door het dorp loop.
” Als bestuurder heeft hij drie grote zorgen over de locatie waar McDonald’s wil zitten: toenemend verkeer en daardoor grotere onveiligheid, overlast voor omwonenden en aantasting van de natuur. “Helaas mag ik natuurwaarden niet mee laten wegen in de beoordeling. Volgens de wet mag ik alleen strikt toetsen op het bestemmingsplan, en dat staat horeca toe”, zegt Hofman.
Desondanks denkt hij sterk te staan. Een Mcdrive, met alle bijbehorende verkeersbewegingen, valt volgens Hofman niet onder de definitie horeca. “En volgens het welstandsbeleid van Rheden heeft het Mcdrive-plan een stedelijk karakter en past dat dus niet in dit buitengebied.
” De fastfoodketen legde zich er niet bij neer en diende een bezwaar in. Een onafhankelijke bezwaarschriftencommissie oordeelt hier begin november over. McDonald’s schermt ermee dat ze juridisch alles uit de kast willen trekken om hun zin door te zetten, aldus de wethouder, tot aan de Raad van State als het moet.
“Het voelt als David tegen Goliath. Het leidt tot veel onvrede en frustratie. Maar we laten ons niet intimideren.
” Als de bezwaarschriftencommissie concludeert dat de vergunning niet geweigerd kan worden, is er overigens nog meer onderzoek nodig, waaronder toetsing aan de natuurwetgeving. “McDonald’s heeft een lange adem, maar wij ook”, zegt Anketien van Zellingen strijdlustig. Al beseft ze dat de multinational juridisch alles uit de kast kan halen om de zin door te drijven.
“We moeten de feiten wel scheiden van de emoties”, meent ‘impact director’ Dolly van den Akker van McDonald’s, die zich ergert aan de ‘polariserende opmerkingen’ van de gemeente Rheden. Het restaurant komt volgens haar niet in het natuurgebied, maar er tegenover . Over een optie van een restaurant zonder drive-thru valt niet te praten.
“De meerderheid van onze klanten betreft nu eenmaal impuls-bezoek van mensen die onderweg zijn.” Onlangs kwam de hamburgerketen met een uitgebreid ‘impact-rapport’ waarvan ‘Goede buur’ één van de vijf kernwaarden is. “Wij gaan graag in dialoog, maar er zijn nu eenmaal mensen die hoe dan ook geen fastfood in hun buurt willen.
” Feit is dat McDonald’s van plan is de komende jaren flink uit te breiden. Er is een ‘witte vlekkenplan’ om Nederland verder te veroveren, waarvan een aantal locaties al bekend is (zie kaart). Vooral buiten de steden, zoals net buiten Zutphen.
Die gemeente weigerde de vergunning, omdat de projectontwikkelaar niet inging op de aanvullende eis van de gemeente in het voorstel een verbindingsweg op te nemen voor de McDrive. McDonald’s overweegt juridische stappen. Bij Lievelde, in de Achterhoek, zijn bewoners en politiek in rep en roer, maar het college moet nog een beslissing nemen.
In het Brabantse Deurne heeft de gemeente onlangs een vergunning geweigerd. “Laat ons protest een voorbeeld zijn voor andere plaatsen waar dit speelt’’, zegt actievoerster Anketien van Zellingen. Stephanie Alexander schudt haar hoofd.
“Het mag toch niet zo zijn dat de consumptie het wint van de natuur. Dat wil ik niet laten gebeuren, daarom blijven we strijden.” Van de wet hoeft het pas vanaf 1 juli, maar McDonald’s begon dinsdag al met toeslagen op wegwerpverpakkingen .
Het is nog even wennen voor personeel en klanten. ‘Dit is crimineel.’.
Bovenkant