
Hoe leef je een goed, gelukkig en betekenisvol leven? Journalist en ondernemer Ernst-Jan Pfauth (39) schreef hier een boek over: Intentioneel leven. Aan Metro legt hij uit wat dit precies inhoudt. „Intentioneel leven is elke dag je aandacht proberen te verleggen van dingen die je niet gelukkig maken, gelukskrakers, naar dingen die je wel gelukkig maken, geluksmakers.
”Ernst-Jan Pfauth over succes en ongeluk Tien jaar geleden ondervond Pfauth dat je succesvol kunt zijn, maar toch diep ongelukkig. „Ik was in mijn twintigerjaren vooral bezig met zo zichtbaar mogelijk zijn. Daar zat een soort onzekerheid in.
”In die tijd was Pfauth regelmatig op de buis te zien. Hij schoof bijvoorbeeld weleens aan bij de De Wereld Draait Door. Maar na afloop van zo’n uitzending dacht hij vooral aan zijn klasgenoten van vroeger.
„Vroeger zagen ze me nooit staan, nu was ik mooi op televisie. Dat is een ongezonde basis. Ik wilde niet presteren omdat ik iets belangrijk vond, maar omdat ik wilde compenseren voor een tienertijd waarin ik niet zo populair was.
” Wie is Ernst-Jan Pfauth?Pfauth was als prille twintiger al chef bij NRC. Daarna richtte hij met onder meer Rob Wijnberg De Correspondent op, waar hij begon als uitgever en later directeur werd. In 2021 legde hij zijn werk neer bij het journalistieke platform.
Hij schreef eerder Dankboek: Dagboek voor een tevredener leven (2017) en heeft nu onder meer een podcast met Alexander Klöpping, Een Podcast Over Media. Wake-upcall Naast hard werken, was Pfauth in die tijd ook hard aan het feesten. Toen hij vader werd, kreeg hij een wake-upcall.
„Op het moment dat de eerste grote verantwoordelijkheid in mijn leven diende zich aandiende, dacht ik: wat ben ik godsnaam aan het doen? Ik was alleen maar aan het uitgaan, terwijl ik eigenlijk gewoon thuis wilde zijn.” Het besef kwam hoe leeg zijn prestatiedrang was. „Je rent van de ene hype naar de andere.
Dat is eigenlijk heel oppervlakkig. Ik stond ook geen verveling toe. Zodra ik me enigszins verveeld voelde, ging ik grotere, risicovolle impulsen opzoeken.
Daar begonnen mijn relatie en gezondheid onder te lijden. Ik kijk niet met plezier op die tijd terug.” Schrijven over zelfhulpboeken In de tijd van zijn persoonlijke crisis, zoals Pfauth het noemt, besloot hij voor De Correspondent onderzoek te doen naar geluk.
Daarvoor las hij talloze zelfhulpboeken. „Ik kwam er supersnel achter dat we als mensen prima weten waar we gelukkig van worden. Het zijn vaak clichés.
” De vraag die dan opdoemt: als we weten waar we gelukkig van worden, waarom lukt het zoveel mensen dan niet om ernaar te leven? „Zo kwam ik op het idee voor het boek.” Anders dan andere boeken Pfauth ziet in dat er al zovéél zelfhulpboeken zijn. Hij pakt het op een aantal punten anders aan.
Zo zag hij vaak dat er helemaal geen handvatten zaten in de boeken, of juist zoveel dat je door de bomen het bos niet meer ziet. „Alsof je bij een gigantisch buffet staat. Daarom heb ik geprobeerd er zo min mogelijk oefeningen in zetten, zodat de oefeningen die je wel doet, het grootste verschil maken en het meest effectief zijn.
” Nog zoiets: heel veel zelfhulpboeken doen grote beloftes. „‘Doe dit en alles wordt anders.’ Dat is een belofte die nergens op slaat.
Ik eindig mijn boek met: dit is iets waar je iedere dag van de rest van je leven mee aan de slag kunt. Het is geen prestatielijstje dat je kunt afvinken. Het gaat erom dat je probeert om intentioneel te leven en dat is op zichzelf al betekenisvol.
”Dat mag best met vallen en opstaan gaan. Ook Pfauth was niet meteen genezen van zijn prestatiedrang. „Als ik stukken teruglees bij De Correspondent, zat het er in het begin nog steeds in.
Zo scheef ik bijvoorbeeld de kop: ‘Wie zich leert concentreren, heeft direct een voorsprong op anderen.’ Daar schaam ik me nu heel erg voor, omdat het gaat om competitie.” Nog steeds vervalt hij weleens in oud gedrag.
„Maar ik ben me er nu bewust van.”Comfort en luxe went, waardoor je al snel meer wilt.Waarom intentioneel leven belangrijk is Waarom is intentioneel leven nu precies zo belangrijk? „Ons wordt de hele dag verteld, via maatschappelijke verwachtingen, reclames en social media, dat we succesvol moeten zijn”, legt hij uit.
„Je hoort de hele tijd dat je nog niet goed genoeg bent, dat je aan het schoonheidsideaal moet voldoen, nog productiever moet zijn. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat je daar niet gelukkig van wordt. Sterker nog: dat je daar ongelukkig van wordt.
” Het zorgt ervoor dat je chronisch ontevreden bent, stelt Pfauth. „Comfort en luxe went, waardoor je al snel meer wilt. En er is altijd wel iemand die het beter voor elkaar lijkt te hebben.
Amazon-baas Jeff Bezos is een van de rijkste mensen ter wereld, maar waarschijnlijk is hij jaloers op Elon Musk, omdat hij betere raketten bouwt. En Musk is waarschijnlijk weer jaloers op Mark Zuckerberg, omdat hij zoveel jonger is.”Pfauth vervolgt: „Er wordt ons wijsgemaakt dat we succesvoller moeten zijn dan anderen, maar naar anderen kijken maakt je alleen maar jaloers of ontevreden.
” In plaats van leven naar de verwachtingen van de anderen, leef je liever in lijn met je waarden. „Nu ik beter weet wat ik echt belangrijk vind, lukt het me ook beter om daarnaar te leven.” Hij zegt veel plezier te hebben gehad in het schrijven van Intentioneel leven.
„Dat deed ik puur voor mezelf. Wat is het maximale dat ik eruit kan halen? Op die manier kun je heel goed ambitieus zijn. Vroeger was ik er ermee bezig dat een boek op de bestsellerlijst moest komen of in boekhandels moest liggen.
Maar daar heb je nooit genoeg van. Het kwam in de bestsellerlijst, maar op nummer twee in plaats van één, dus ik was daar ontevreden over. Dat geeft geen echte voldoening.
Terwijl het zo goed mogelijk proberen te maken, dat je er zelf in gelooft en het zelf belangrijk vindt, dat geeft wel voldoening.” Foto: Alphons NieuwenhuisMet de volle aandacht Je beleeft volgens Pfauth ergens plezier aan als je er met de volle aandacht bij bent. Denk bijvoorbeeld aan een hobby als muziek maken of schilderen of het voeren van een goed gesprek.
Het is een „cliché van jewelste”, maar idealiter kom je in een „staat van flow”. Oftewel: „Dat je zo in een activiteit opgaat, dat je alles om je heen vergeet. Je komt in die staat als je uitgedaagd bent door iets.
Het moet ook niet te moeilijk zijn, want het moet wel haalbaar zijn, maar je moet er wel je uiterste best voor doen.” Uitdaging is volgens de Pfauth ook de sleutel tegen uitstelgedrag. „Uitstelgedrag gaat er eigenlijk over dat je bang bent om teleurgesteld te raken.
Je bent bang dat iets toch niet gaat lukken, dus belandt het plan voor je werk in een la. Dat is eigenlijk heel ironisch, want als je uitgedaagd wordt, voel je je gelukkig. En als je dat weet, is het een stuk makkelijk om over het uitstelgedrag heen te stappen.
Hoe vaker je dat met succes doet, hoe meer je bewust bent wat voor beloningen op je liggen te wachten als je dat doet.” Constant afgeleid Ergens de volle aandacht bij hebben is juist zo belangrijk in de maatschappij waarin we nu leven. „Er worden jaarlijks miljarden besteed aan reclames in Nederland.
We zitten allemaal uren per dag op media en sociale media, kijken naar schermen. De wereld is gericht op afleiding.”Hij vervolgt: „Bedrijven hebben er baat bij dat we ontevreden zijn, anders kopen we geen nieuwe dingen meer.
Er wordt ons wijsgemaakt dat we onze weg naar geluk kunnen consumeren. Hierdoor geven we het geld uit dat er binnenkomt, in plaats dat het wordt aangewend voor meer vrijheid en tijd, of ervoor kan zorgen dat je geen stress hebt. Geen financiële stress is een geluksmaker.
” Accepteer dat je nooit alles kunt doen.Bewust verslonzen Pfauth geeft toe: bij vechten tegen de afleiding komt een stukje discipline kijken. Hij vergelijkt het met een windmolen.
„Het gaat moeilijk in het begin, maar als het eenmaal draait, heeft het een zelfversterkend effect. Dat is bij gewoontes ook zo.”Zijn tip: „Je kunt ervoor kiezen dingen bewust te laten verslonzen.
Ik laat bijvoorbeeld onderhoud bewust verslonzen. Ik was mijn auto te weinig, mijn tuin ziet er niet uit, maar ik heb daar vrede mee. Het geeft me meer tijd en ruimte voor de dingen die ik belangrijk vind.
” Je kunt nu eenmaal niet aan alle verwachtingen voldoen. „Én een succesvolle carrière, én een goede relatie, én al je vrienden zien, én alle festivals af, én voor kinderen zorgen. Accepteer dat je nooit alles kunt doen.
Dan heb je geen fomo (fear of missing out) meer, maar meer joy of missing out.”Dankbaarheid Een gewoonte die in lijn is met intentioneel leven en je vrij simpel kunt toepassen, is regelmatig opschrijven waar je dankbaar voor bent en waarom. „Uit zoveel onderzoeken blijkt dat je daar tevredener, optimistischer en socialer van wordt.
Ik ben van nature helemaal geen dankbaar mens, ik ben altijd bezig met wat beter kan. Dit helpt mij al jaren enorm in het zien van het geluk dat voor me ligt en het stilstaan bij de kleine dingen.” Ook dit is een zelfversterkende gewoonte.
„Als je opschrijft waar je dankbaar voor bent, dan word je optimistischer en gelukkiger. Mensen die optimistisch en gelukkig zijn, hebben weer oog voor de mooie dingen om zich heen, waardoor het weer makkelijk is om dankbaar te zijn.” Het heeft hem veel geholpen.
„Het gaf zoveel inzicht in hoe belangrijk andere mensen zijn. En het is een goede manier om te ontdekken en inzicht te krijgen in wat je waarden zijn en wat je drijft.”Betekenis zijn voor anderen Van betekenis zijn voor anderen is ook een van de geluksmakers.
„Veel mensen proberen via zelfhulpboeken gelukkig te worden, maar dan gaat het alleen maar over jezelf. Dat is ironisch, want je kunt geen innerlijke rust ervaren als je niet van betekenis bent voor anderen. Nadenken over hoe je van betekenis kunt zijn, hoe je anderen kunt helpen of steunen, maakt je gelukkig.
” Dat kan op verschillende manieren. „Het kan heel eenvoudig zijn. Een praatje maken met een eenzame buurtgenoot, vrijwilligerswerk of gewoon eens aan een vriend of vriendin vragen hoe het nu echt met deze persoon gaat.
” Of Pfauth nog meer zelfhulpboeken gaat schrijven, weet hij niet. Maar het onderwerp ‘van betekenis zijn voor anderen’ is iets waar hij nog wel meer mee zou willen doen. „Ik merk dat ik daar het meest gedreven over ben en zelfs een beetje boos over ben, dat we in zo’n geïndividualiseerde samenleving leven en steeds minder sociale verbanden hebben.
Dat drijft me.” Meer weten over geluk en een gelukkig leven? Check dan deze artikelen:Van eten worden de meeste mensen sowieso blij, maar wist je dat er voedingsmiddelen zijn die je wetenschappelijk bewezen gelukkiger maken?Niet elk type geluk is hetzelfde. Sterker nog, er zijn twee soorten geluk, waarvan slechts één het nastreven waard is.
Ben je alleen maar gefocust op het bereiken van geluk? Zo’n hyperfocus werkt averechts.Elke leeftijd is anders en dat geldt ook voor hoe gelukkig je bent. In elke levensfase kan het verschillen.
Er is dan ook een bepaalde levensfase waarin mensen het meeste geluk ervaren..