Een handelsoorlog is 'slecht nieuws voor bijna iedereen'

"Een handelsoorlog is alleen maar slecht, hoe je het ook bekijkt", zegt Steven Brakman, hoogleraar internationale economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. En dat is voor economen een 'vrij verbijsterende conclusie', zegt hij erbij. Bij een handelsoorlog slaan landen elkaar om de oren met invoertarieven, heffingen op uit het buitenland geïmporteerde producten.

En dat is precies wat er nu gaande is. De VS voerde dinsdag importtarieven van 25 procent op goederen uit Canada en Mexico in. De al bestaande heffingen voor China werden verhoogd naar 20 procent.



Er volgt antwoord met tegenmaatregelen. Zo voerde China invoerheffingen in op Amerikaanse kip en katoen en sloeg Canada terug met heffingen op Amerikaanse cosmetica, banden, fruit en wijn. En Trump? Die belooft de acties weer te vergelden met nieuwe tarieven van dezelfde omvang.

"Kijkend naar het gedrag, staan we aan het begin van een handelsoorlog", zegt Brakman. Het gevolg: producten worden duurder en afnemers, zoals consumenten en bedrijven, krijgen daar last van. In de eerste plaats in de VS zelf, maar wie zich aansluit bij de handelsoorlog krijgt daar ook mee te maken.

Groente en fruit uit Mexico zal waarschijnlijk duurder worden in de VS, net als de grote hoeveelheden olie en gas die geïmporteerd worden uit Canada, zegt econoom John Rogers tegen de BBC . De Amerikaanse boodschappenketen Target waarschuwde dat de prijzen voor avocado’s, die veelal uit Mexico komen, deze week al zullen stijgen. Amerikaanse autofabrikanten zijn volgens Brakman heel erg zenuwachtig, omdat ze vrezen dat hun productieproces veel duurder zal uitpakken.

"Onderdelen van auto’s gaan wel zeven keer de grens over, en elke keer moet er een tarief betaald worden." Worden de auto’s duurder, dan neemt de verkoop af en zal de lokale werkloosheid toenemen. In deze video leggen we uit wat jij zal merken van de importheffingen van Trump.

Voor andere sectoren in de VS lijken de heffingen wel goed nieuws: ze zullen de productie van voertuigen, textiel en elektrische apparaten stuwen, voorspelde het CPB eerder . Die producten vullen namelijk het gat dat de import uit het buitenland achterlaat. Maar voor meer welvaart in de VS als geheel, gaan die heffingen het niet zorgen, want uiteindelijk zijn de producten van eigen bodem duurder en jagen ze de inflatie aan.

Amerika is de grote verliezer, zegt Brakman. Maar uiteindelijk verliest iedereen die producten kunstmatig duur maakt. Ook hier in Europa, waar op dit moment nog geen tarieven gelden, maar waarmee wel wordt gedreigd, zullen gelijkwaardige effecten optreden als er invoertarieven gaan gelden.

En die tarieven zullen er volgens de hoogleraar voor zorgen dat consumenten minder te besteden hebben en de inflatie ook hier verder wordt opgejaagd. Net nu we er, economisch gezien, weer ietsje beter voorstaan. Ook economen van ING en Rabobank zien producten hier duurder worden bij importtarieven en het bbp van Nederland dalen, mocht het komen tot die handelsoorlog.

De export van Nederlandse bedrijven richting de VS is relatief klein , maar bepaalde sectoren zijn gevoelig, waaronder bedrijven die machines, voertuigen en elektronische producten exporteren. Ook de farmaceutische industrie heeft nauwere banden met de VS. Heffingen in de richting van Europa raken in Nederland vooral de chemische industrie, de voedingsmiddelenindustrie en chipmachinefabrikant ASML, voorspelt haveneconoom Bart Kuipers van de Erasmus Universiteit in Rotterdam tegenover het ANP.

En dat is volgens hem slecht voor onze concurrentiepositie. Tijdens de grote economische crisis van de jaren dertig van de vorige eeuw viel de handel uiteindelijk bijna stil door protectionistische maatregelen van landen, zegt Brakman. Dat mocht niet meer gebeuren, was de afspraak.

Maar dat zijn we nu een beetje vergeten. "We handelen, omdat andere landen dingen goedkoper of beter kunnen maken dan wij zelf.".