Dodental noodweer loopt op tot vijftien, Oostenrijk houdt adem in: houden de dammen het?

Door de hevige storm Boris is de situatie in Centraal-Europa ook maandag gespannen. Het dodental is opgelopen tot vijftien. Er worden nog mensen vermist en de materiële schade is enorm.

Ook vandaag wordt nog hevige regen verwacht. Vijf vragen over de watersnood daar, en gaat Nederland ook iets merken van de overstromingen? Hoe gaat het daar nu? In het Poolse Nowy Swiętowo is een vrouw om het leven gekomen door de overstromingen en ook het lichaam van een chirug is gevonden. Dat maakt vijf dodelijke slachtoffers in Polen.



In Nysa is het ziekenhuis ontruimd, nadat daar het water naar binnen kwam. Ambulances wachten de geëvacueerde patiënten op op een heuvel ongeveer 300 meter van het ziekenhuis om naar een hospitaal in een veiliger gebied gebracht te worden. Bruggen in de stad zijn afgesloten.

Het is te gevaarlijk om er nu overheen te rijden. Volgens de Poolse premier Donald Tusk is de toestand in het zuidwesten van Polen ‘dramatisch’ en meer dan reden genoeg om de evacuatiebevelen van de lokale autoriteiten strikt op te volgen, zo zei hij. In het district Klodzko, waar het niveau van de rivier Nysa Klodzka met meer dan 5 meter steeg, zijn volgens de premier al 1600 mensen in veiligheid gebracht.

In Tsjechië steeg het waterpeil in rivier de Oder afgelopen nacht met zo'n veertig centimeter. In de stad Ostrava werden 86 mensen, 8 honden en 1 kat opgepikt door politiehelikopters. In de nacht van zondag op maandag is één persoon verdronken, in de rivier de Krasovka in de regio Bruntál.

Zeven personen worden nog vermist. De Tsjechische publieke omroep maakte op basis van de informatie die er nu is een kaartje waarop te zien is waar het water buiten zijn oevers trad. Vooral in Krnov, pal op de grens met Polen, is de toestand dramatisch.

Volgens plaatsvervangend burgemeester Miroslav Binar staat 70 tot 80 procent van de stad onder water en is het te laat om te evacueren. De lokale hulpdiensten zijn niet meer in staat de inwoners te helpen en het is wachten op hulp van buiten. De Millenniumoverstroming van 1997 wordt overtroffen, luidt het.

Toen kwamen in Polen, Tjechië en Duitsland 114 mensen om en moesten bijna 200.000 mensen worden geëvacueerd. De autoriteiten in Oostenrijk melden dat twee lichamen zijn gevonden in woningen in de deelstaat Neder-Oostenrijk, bij de hoofdstad Wenen.

In Roemenië vonden afgelopen weekend zes mensen de dood door de overstromingen. Is het ergst nu achter de rug of wordt er meer water verwacht? Delen van Oostenrijk, Tsjechië, Hongarije, Roemenië en Slowakije worden dus al sinds donderdag getroffen door harde wind en ongewoon zware regenval en verbetering qua weer wordt pas dinsdag verwacht. ,,De meeste neerslag is wel geweest”, zegt Rico Schröder van Weerplaza.

,,Vandaag regent het nog, maar daarna klaart het op en kan het opruimen beginnen.” In het oosten van Oostenrijk wordt maandag nog wel zware regen verwacht, wat de situatie op sommige plaatsen kan verslechteren. De grond is inmiddels zo verzadigd dat het water niet meer wordt opgenomen.

Het waterpeil in alle rivieren in Neder-Oostenrijk zal verder stijgen. Als het Ottensteiner-stuwmeer overloopt, kan de rivier de Kamp verder uit haar oevers treden en snel voor nog meer schade zorgen. De Kamp mondt uit in de Donau.

In het Tsjechische Litovel, dat nu voor zeventig procent onder water staat, verwacht de burgemeester dat de waterstand in de middag zijn hoogtepunt zal bereiken. Er is geen stroom, mensen wordt gewaarschuwd niet naar buiten te gaan als dat niet nodig is. Naast de overstromingen veroorzaken ook aardverschuivingen veel schade in de regio van Zuid-Polen en Tsjechië tot in het oosten van Roemenië.

Wat kunnen de hulpdiensten nu doen? Dammen worden scherp in de gaten gehouden. Getroffen bewoners worden nog steeds geëvacueerd. ,,De dammen zijn verzwakt, we hebben de afgelopen uren in totaal tien dambreuken gehad die met nauwgezet werk gerepareerd moeten worden, dat is wat er nu gebeurt.

Het risico op het falen van dammen is zeer groot. Je moet jezelf niet in slaap sussen met een vals gevoel van veiligheid”, zei het hoofd van het staatscrisisteam in Neder-Oostenrijk, Pernkopf, in een interview met ORF. In Oostenrijk meldde bondskanselier Karl Nehammer dat 2400 militairen worden ingezet in zwaar getroffen gebieden.

Zij kunnen zandzakken vullen en helpen bij de evacuatie van burgers. Ook Hongarije heeft gemeld dat duizenden militairen klaarstaan om ondersteuning te bieden. De Tsjechische premier Petr Fiala dringt de bevolking erop aan de bevelen van de hulpdiensten op te volgen.

Wie dat niet doet, ‘brengt niet alleen zichzelf in gevaar, maar ook zij die hen dan komen redden als de toestand dramatisch wordt’. Volgens Fiala ‘moeten we ervan uitgaan dat het ergste nog niet achter de rug is’. Ook in de rivier de Donau stijgt het waterpeil.

In twee hoofdsteden aan deze rivier, Bratislava (Slowakije) en Boedapest (Hongarije), worden maatregelen genomen om dreigende wateroverlast in te perken. Komt het hoge water eigenlijk onze kant op? ,,We krijgen er helemaal niets mee te maken”, zegt meteoroloog Schröder. ,,Het regent daar te oostelijk voor.

Veel neerslag stroomt daarvandaan via de Donau richting het oosten naar de Zwarte Zee.” Het water dat westelijker is, bijvoorbeeld dat in Tsjechië is gevallen, wordt afgevoerd via de Elbe. ,,Die stroomt dwars door Duitsland en komt bij Hamburg in de Noordzee uit.

Ook de Oder voert water af, dat gaat naar de Oostzee. Er komt niets in de Rijn of Maas terecht.” In Nederland kunnen we dus opgelucht ademhalen, maar het wassende water zorgt in Duitsland wel voor zenuwachtigheid.

In Saksen worden voorbereidingen getroffen voor hoge rivierstanden. Zo was het waterpeil van de Elbe in hoofdstad Dresden zondag om 17.15 uur naar 4,94 meter gestegen, net onder alarmfase 2 (5 meter), wat betekent dat de hulpdiensten zich paraat moeten houden.

Maandagmiddag zou alarmfase 3 (6 meter) worden gehaald, en kunnen overstromingen van bebouwde gebieden niet meer worden uitgesloten. Heeft dit noodweer te maken met de klimaatverandering? Dat is niet zomaar te zeggen, stelt Schröder. ,,Deze depressie is ontstaan door het erg warme water van de Middellandse zee, maar dat is elk jaar in september op z’n warmst.

Die warme, natte lucht botste met de koude lucht uit het noorden - dat is de koude lucht waardoor wij van de week al de eerste grondvorst hadden. Boven de Golf van Genua ontstond deze storm, die vervolgens van Italië naar Polen trok. Toeval dus, als die koude lucht er niet was geweest, dan was Boris niet ontstaan.

” Het zeewater van de Middellandse Zee is wel uitzonderlijk warm voor de tijd van het jaar. Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!.