‘Dit is opnieuw een forse waarschuwing hoe verhit de Amerikaanse samenleving is geworden’

De FBI onderzoekt een nieuwe moordpoging op presidentskandidaat Donald Trump nadat agenten van de Secret Service het vuur hebben geopend op een gewapende man bij Trumps golfclub in West Palm Beach, Florida. ‘Een gepolariseerd politiek landschap, een wapencultuur waarin oorlogswapens vrij te koop zijn en een mentale gezondheidscrisis zorgen voor een gevaarlijke cocktail’, zegt buitenlandjournalist Maarten Rabaey. Dag Maarten, wat weten we over wat er is gebeurd? “Oud-president en huidig Republikeins kandidaat Donald Trump was op de golfbaan toen een agent van de Secret Service rond half twee lokale tijd een gewapende verdachte zag die verborgen zat in de bosjes.

De agent opende het vuur. De verdachte vluchtte weg, maar zijn wagen werd gefotografeerd door een getuige. “De politie wist hem korte tijd later klem te rijden en aan te houden.



Een machinegeweer met vizier werd teruggevonden in de bosjes, samen met een Go Pro-camera en twee rugzakken. Het is volgens de Secret Service nog niet duidelijk of de verdachte al schoten afvuurde. Trump werd meteen geëvacueerd en bleef ongedeerd.

Deze mislukte aanslag volgt twee maanden na de moordpoging op Trump in Butler, Pennsylvania, waar hij op 13 juli aan het oor werd gewond. De schutter werd toen doodgeschoten.” Wat weten we over de opgepakte verdachte? “Ryan Wesley Routh (58) kwam al eerder in aanraking met justitie.

Hij profileerde zich de voorbije jaren als een pro-Oekraïens activist. Hij had de wens geuit ‘om te vechten en te sterven in Oekraïne’ maar had geen militaire ervaring. Hij kwam nooit verder dan wilde pogingen om Afghaanse soldaten te rekruteren om daar te vechten.

“Routh, een voormalige dakdekker uit Greensboro, North Carolina, was in 2023 nog geïnterviewd door The New York Times voor een artikel over Amerikaanse vrijwilligers in Oekraïne. Volgens The New York Times sprak hij in een telefonisch interview met hen in 2023 “met de zelfverzekerdheid van een doorgewinterde diplomaat die dacht dat zijn plannen om de Oekraïense oorlogsinspanningen te ondersteunen zeker zouden slagen”. Naar eigen zeggen lobbyde hij ook bij het Congres in Washington DC.

Of hij daar gehoor kreeg is onduidelijk. Lees ook Eerder opgepakt voor wapengebruik en bereid te ‘sneuvelen voor Oekraïne’: dit weten we over verdachte van vermoedelijke aanslag op Trump “Maar hij leek weinig geduld te hebben voor iedereen die hem in de weg stond. Toen een Amerikaanse buitenlandse strijder neerbuigend tegen hem leek te praten in een Facebook-bericht zei Routh: “Hij moet worden neergeschoten”, een reactie die kan wijzen op mentale instabiliteit.

Volgens bronnen van nieuwszender CBS werd hij vroeger al aangeklaagd en veroordeeld voor verschillende misdrijven, waaronder het dragen van een verborgen wapen. “In een reeks berichten op X in 2020 sprak Routh zijn bewondering uit voor Tulsi Gabbard, een ex-Congreslid en gewezen Democratische presidentskandidate in de voorverkiezingen die nu Trump steunt. Ergens in de afgelopen jaren was Routh verhuisd naar Hawaï.

In een post van mei 2020 nodigde hij Kim Jong-un, de Noord-Koreaanse leider, uit voor een vakantie en bood hij aan om op te treden als “ambassadeur en contactpersoon” om geschillen tussen de twee naties op te lossen. Ook Trump probeerde destijds te bemiddelen met Kim Jong-un. Het is nog onduidelijk waarom Routh het zondag op Trump had gemunt, en of diens belofte om de Amerikaanse steun aan Oekraïne te verminderen hem aanzette tot zijn geplande geweldsdaad.

Op X schrijft Routh dat hij in 2016 nog op Trump heeft gestemd, maar dat hij in hem teleurgesteld is geraakt. “In een gesprek met Amerikaanse media beschreef Oran, de zoon van Routh, hem als een ‘liefhebbende en zorgzame vader’.” Wat betekent deze aanslag voor de politieke campagne? “Iets meer dan twee maanden nadat hij gewond is geraakt bij een aanslag op zijn leven blijft de Amerikaanse verkiezingscampagne gevaarlijk gepolariseerd.

Politici van beide partijen hebben de mislukte moordpoging wel meteen veroordeeld. Trumps rivaal bij de komende presidentsverkiezingen, Kamala Harris, verklaarde net als huidig president Joe Biden blij te zijn dat het goed gaat met Trump. ‘We zijn er allemaal verantwoordelijk voor dat dit incident niet leidt tot meer geweld’, zei ze.

“In tegenstelling tot de moordaanslag in Pennsylvania heeft de beveiliging door de Secret Service nu wel goed gewerkt. Toch is de vraag of dat de radicale Trump-aanhang ervan zal weerhouden om opnieuw complottheorieën te gaan verspreiden, net zoals Trump vorige week nog in het debat met Harris de Democraten beschuldigde van het klimaat dat leidde tot de eerste aanslag op hem. Politici van beide partijen zouden er nu nochtans alles moeten aan doen om olie op de golven te gooien.

Zolang ze niet ophouden elkaar te beschuldigen een existentiële bedreiging te zijn voor elkaar, zullen mentaal onstabiele aanhangers mogelijk door het lint gaan.” Hoe groot is het risico dat deze nieuwe moordpoging copycats zal inspireren? “Dit is een reëel risico en de beveiliging van de presidentskandidaten zal daar nu ongetwijfeld rekening mee houden. Uit de periode van IS-aanslagen hebben we geleerd dat vereenzaamde, geradicaliseerde individuen soms overgaan tot geweld als er een gelijkaardig voorbeeld is.

De mislukte moordpoging is in elk geval opnieuw een forse waarschuwing hoe verhit de Amerikaanse samenleving is geworden. Een gepolariseerd politiek landschap, een diep ingebedde wapencultuur waarin oorlogswapens vrij te koop zijn en een mentale gezondheidscrisis zorgen voor een gevaarlijke cocktail. “Na de eerste mislukte moordpoging op Trump, op 13 juli, zei professor James Piazza, expert politiek geweld en terreur, in een interview met deze krant: ‘Politiek geweld is helaas ook al langer een deel van het landschap in de VS.

Trump is zelf een kandidaat die al gewelddadige retoriek heeft gebruikt.’ Piazza zag vier belangrijke oorzaken van politiek geweld in de VS, die zich via sociale media en gelijkgezinde politici ook naar Europa verspreiden: giftige politieke polarisatie, toxische, identiteitsgebonden ideologieën, aanvallen op democratische normen, maar ook desinformatie en politieke samenzweringstheorieën. “De beste wijze waarop de kandidaten kunnen tonen dat ze hier afstand van willen nemen is respectvol met elkaar in debat gaan.

Daarom zou het goed zijn dat Trump en Harris alsnog nieuwe televisiedebatten gaan houden na hun eerste retorische duel vorige dinsdag, maar Trump gaf vorige week aan dat hij dat niet ziet zitten.” Geselecteerd door de redactie.