Debat met bizar einde: wethouder tovert reddingsplan klassiek orkest uit hoge hoed

CULTUUR Debat met bizar einde: wethouder tovert reddingsplan klassiek orkest uit hoge hoed Herman Vriend Vandaag, 06:14 • 6 minuten leestijd Wethouder Said Kasmi (D66) van Cultuur © Rijnmond De Rotterdamse gemeenteraad is al urenlang met de wethouder in debat over de cultuursubsidies. Preciezer: over het advies dat een commissie geeft over hoe die verdeeld moeten worden. Als de vergadering bijna is afgelopen, komt de wethouder plotseling met onverwachts nieuws over Sinfonia.

Het kamerorkest is de komende vier jaar gered door een onbekende weldoener. De raadsleden vallen bijna van hun stoel van verbazing. Het is een druilerige dinsdag.



Orkestleden van Sinfonia Rotterdam komen aan het begin van de middag naar het stadhuis aan de Coolsingel om te protesteren tegen de dreigende stopzetting van hun subsidie. Er worden twee pauken neergezet en strijkinstrumenten uit hun beschermkoffers gehaald. De musici verdelen zich over het bordes waardoor ze beschut staan tegen de regen.

Onder leiding van dirigent Conrad van Alphen zet het orkest in. Krap een halfuur later is het bliksemoptreden voorbij. Vernietigend beoordeeld Een dag later vertelt Van Alphen tijdens een hoorzitting aan de raadsleden dat hij niet begrijpt waarom het orkest dat hij bijna 25 jaar geleden oprichtte, vernietigend is beoordeeld door de commissie die adviseert over de cultuursubsidies.

Wat die commissie betreft, krijgt Sinfonia de gevraagde subsidie van 750 duizend euro per jaar niet. Het voortbestaan van het orkest komt acuut in gevaar. De Rotterdamse steun aan de culturele sector is geen klein bier.

Cultuurwethouder Said Kasmi (D66) heeft jaarlijks ruim 100 miljoen euro te verdelen. Grofweg de helft daarvan gaat standaard naar acht grote instellingen als De Doelen, museum Boijmans en het Luxor Theater. De rest moet verdeeld worden over de tientallen overige organisaties.

Teleurstellingen In de adviescommissie van Kasmi zitten experts uit verschillende disciplines. Die hebben dit voorjaar 140 aanvragen inhoudelijk getoetst en beoordeeld. Samen tellen de aanvragen op tot 120 miljoen euro, veel meer dan er beschikbaar is.

Dat leidt onvermijdelijk tot teleurstellingen, want er komt niet meer subsidiegeld. Tegenaanval Dirigent Van Alphen gaat in de tegenaanval, en dat doen ook de andere ongeveer 20 organisaties die de raadsleden toespreken tijdens de hoorzitting. Onder hen het Metropolis Festival, het Chabot Museum, Hiphop in je Smoel en PrintRoom.

Zij worden ook met de ondergang bedreigd. Een reeks beschuldigingen passeert de revue. Om er een aantal te noemen: er staan feitelijke onjuistheden in de voorlopige adviezen en die zijn er in de definitieve versie niet uitgehaald, de mogelijkheden om bezwaar te maken tegen het advies waren beperkt, de communicatie met commissieleden verliep stroef en het is onduidelijk hoe het uiteindelijke oordeel precies tot stand is gekomen.

Laatste hoop De gemeenteraadsleden zijn de laatste hoop van de cultuurmakers omdat Kasmi al heeft laten weten het commissie-advies nagenoeg volledig over te nemen, op een paar aanpassingen na. Maar de raadsleden kunnen hem opdragen het geld anders te verdelen. LEES OOK Wethouder redt Metropolis Festival en Sinfonia niet, maar wil af van subsidiesysteem De aantijgingen van de hoorzitting worden meegenomen naar het debat van woensdagmiddag, wanneer de raadsleden voor het eerst met de wethouder spreken over het werk van de commissie.

'Ik heb nog nooit zo'n zooi gezien' “Er is altijd wel discussie. Wie buiten de boot valt, is altijd ontevreden”, zegt Co Engberts (PvdA). “Maar ik heb nog nooit zo’n zooi gezien.

Ik schrok toen ik het adviesrapport las. Onvoldoende transparant: waarom een instelling wel of niet positief beoordeeld? Een slechte en dunne onderbouwing. Onbegrijpelijk negatieve adviezen.

Rotterdam-Zuid dat er enorm op achteruitgaat.” In de uren daarna verdedigt Kasmi de commissie en haar gekozen werkwijze. Raadsleden maken nog geen openlijke aanstalten om te gaan sleutelen aan de subsidieverdeling.

Ze houden hun kruit ongetwijfeld droog voor de gemeenteraadsvergadering van 12 november als er definitief wordt gestemd over de plannen. De kans is groot dat de wethouder die dag met moties toch tot aanpassingen wordt gedwongen. Tjalling Vonk laat wel iets doorschemeren.

“Ik wil de komende weken kijken of er politiek draagvlak is om iets te doen voor Sinfonia”, zegt het raadslid van de ChristenUnie. “Het wegvagen van een fenomeen dat al zo lang in Rotterdam een belangrijke speler is en de toegang tot klassieke muziek verbreedt, gaat ons te ver.” Anonieme donateur En dan zegt Kasmi iets wat niemand na het lange debat ziet aankomen: hij meldt tot verbijstering van iedereen dat een donateur die anoniem wil blijven het kamerorkest voor de komende vier jaar heeft gered, en dat het daar niet bij blijft.

“Ik heb achter de schermen mijn best gedaan of ik nog van betekenis kon zijn voor meerdere culturele organisaties”, zegt Kasmi achteraf over zijn spectaculaire mededeling. De wethouder was niet de enige die de donateur belde, vertelt hij. “Dat is heel organisch gegaan.

Ik heb zelf contact gehad met de betreffende donateur. Maar die was al aan het kijken wat hij zou kunnen doen. En bepaalde instellingen hadden zelf al om hulp gevraagd.

Meerdere lijntjes kwamen zo samen.” Droom en Daad Kasmi wil niet zeggen wie die reddende engel is, maar de kans is groot dat het gaat om Droom en Daad. Deze filantropische stichting van de Rotterdamse miljardairsfamilie Van der Vorm ondersteunt sinds 2016 kunst en cultuur in de stad.

Droom en Daad draagt bijvoorbeeld 80 miljoen bij aan de kostbare renovatie van museum Boijmans van Beuningen. Ook schenkt het de stad het vier meter hoge beeld ‘Moments Contained’ van de jonge vrouw van kleur op het plein voor Rotterdam Centraal, een publiekstrekker. De lijntjes met het orkest zijn kort: Droom en Daad sponsort al een paar jaar een concertreeks waarin Sinfonia optredens organiseert met topsolisten.

'Onnodig om zeep helpen' “Ik heb deze donateur beloofd geen naam te noemen, en dat doe ik dus ook niet. Ik wil ook niet onnodig iets wat goed is voor de stad om zeep helpen.” Het enige wat Kasmi na overleg met de gulle gever mag melden is dat Sinfonia voor de komende vier jaar is gered.

Het blijft niet bij deze schenking, aldus de wethouder. Er gloort hoop voor andere organisaties die buiten de boot dreigen te vallen. Ook hier kan hij nog niet veel over kwijt.

'Bereid om te kijken wat nog meer kan' “Wat ik kan zeggen is dat deze anonieme donateur heel erg bereid is te kijken naar wat hij nog meer kan doen, en dat zal de komende weken gecommuniceerd worden. En over hoe en wat: daar moet ik zelf de gesprekken ook nog over voeren, omdat het nog niet zover is.” 'Geen bedragen genoemd' Hoeveel geld gaat de geheimzinnige donateur beschikbaar stellen? “Dat weet ik echt niet.

We hebben het niet daarover gehad. Wel dat hij een poging gaat doen om bepaalde instellingen overeind te houden, danwel ze de komende vier jaar te helpen met wat ze doen. Daar zijn geen bedragen bij genoemd.

” Binnen nu en twee weken wordt er meer duidelijk, verwacht Kasmi. “Ik ben van de filosofie dat als we het zelf niet willen betalen, we in onze handen mogen knijpen en heel blij mogen zijn met elke gift die we krijgen.”.