Cruciaal voor fusie UM en ziekenhuis: beide moeten voordeel voelen

Wat is de meerwaarde voor de Universiteit Maastricht (UM) van een bestuurlijke fusie met het academisch ziekenhuis? Dat is een van de kernvragen nu de topvrouwen van beide instellingen hun troeven op tafel hebben gelegd. Wim Groot, hoogleraar gezondheidseconomie bij UM, is kritisch. "Velen maken zich vooral zorgen over het aantal buitenlandse studenten dat hier straks nog mag studeren.

Ik denk niet dat een fusie een oplossing biedt voor dat belangrijke probleem." Belang Groot denkt dat het samengaan hoofdzakelijk van belang is voor het relatief kleine academisch ziekenhuis in Maastricht. Het ligt in een uithoek van 't land, waardoor het aantrekken van patiënten lastiger is.



Groot: "Door een fusie wordt het ziekenhuis niet groter. Ik vraag me af welk probleem eigenlijk wordt opgelost." Stap vooruit André Knottnerus, oud-decaan van de medische faculteit in Maastricht en oud-voorzitter van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2010-2017), ziet het plan juist als een stap vooruit.

"Volledig geïntegreerd bestuurlijk optrekken versterkt de positie van beide, te midden van alle uitdagingen in wetenschap, zorg en politiek die op hen afkomen. Het biedt extra mogelijkheden op het gebied van onderzoek, onderwijs en regionale samenwerking rond zorg, preventie en gezondheidsbevordering", zegt Knottnerus. Meer dan tien jaar was Knottnerus betrokken bij een gelijksoortige poging.

"De tijd bleek hiervoor toen nog niet rijp." Gelijkwaardig Bij fusies speelt de gelijkwaardigheid tussen partijen altijd een cruciale rol. Succes is alleen verzekerd als beide vinden dat ze erop vooruit gaan.

Medio vorig jaar ondertekenden bestuursvoorzitters Helen Mertens (MUMC+) en Rianne Letschert (UM) een intentieverklaring over hechtere samenwerking. Afgelopen weekeinde werd duidelijk welke route ze definitief hebben gekozen. Er wordt gewerkt aan een bestuurlijke fusie in 2025.

Dat wil zeggen dat ziekenhuis en de volledige universiteit door één raad van bestuur worden geleid. Zo vergaand is het nergens anders in 't land georganiseerd. (Tekst gaat verder onder foto.

) Dubbele pasjes Het gezamenlijke management op topniveau moet vooral opleveren dat strategische keuzes (op welke onderwerpen zetten we in?) en investeringen veel beter op elkaar worden afgestemd. Dat dubbele mailadressen en toegangspasjes dan niet meer nodig zijn, is inhoudelijk een onbelangrijk detail. Wellicht valt er ook nog efficiency winst te boeken bij huishoudelijke of technische diensten, maar dat is niet het uitgangspunt.

Het is geen bezuinigingsoperatie. Juridisch blijven ziekenhuis en universiteit aparte organisaties, want beide hebben te maken met verschillende wet- en regelgeving. UM telt zes faculteiten: rechten, cultuur- en maatschappijwetenschappen, gezondheid en medicijnen, psychologie, techniek en economie.

Ruim 22.000 studenten staan ingeschreven. Er werken 5000 mensen.

Kennis zes faculteiten "Vraagstukken rond gezondheid vragen om een interdisciplinaire benadering in onderwijs en onderzoek", zei Letschert al na ondertekening van de intentieverklaring. "De kennis van al onze zes faculteiten is cruciaal om brede maatschappelijke problemen te analyseren en aan te pakken." Zij is ervan overtuigde dat er 'betere kansen' liggen als de aansturing van ziekenhuis en universiteit vanuit één visie wordt georganiseerd.

Volgens Letschert is dat ook goed voor de patiënten in de regio. Vraagstukken Hoogleraar Groot ziet niet wat bijvoorbeeld de faculteiten Rechtsgeleerdheid of Cultuur- en maatschappijwetenschappen toevoegen aan academische ziekenhuiszorg. MUMC-voorzitter Mertens stelt juist dat je tegenwoordig heel breed moet kijken naar ontwikkelingen in de zorg.

Het gaat al lang niet meer alleen over medische zaken. "Ik ben ervan overtuigd dat je veel maatschappelijke vraagstukken niet alleen met meer zorg kunt oplossen. Veel zorgvragen zijn ook hulpvragen.

Het kan gaan om eenzaamheid of klachten als gevolg van schuldsanering. Je hebt dus meer domeinen dan de zorg nodig. En die kan de universiteit leveren, we moeten op allerlei gebieden veel nauwer samenwerken", zegt Mertens.

Het bestaansrecht van UM en MUMC+ staat op dit moment niet ter discussie. De vraag is of dat op langere termijn zo blijft. Recente kabinetsplannen maken duidelijk hoe snel het speelveld kan veranderen.

De universiteit wordt geconfronteerd met veel minder geld voor wetenschappelijk onderzoek en met plannen om het aantal buitenlandse studenten te verminderen. In de gezondheidzorg ontstaat, vanwege de oplopende kosten regelmatig discussie over het concentreren van (academische) ziekenhuiszorg. Monocultuur Door universiteit en academische ziekenhuis meer met elkaar te verbinden, denken de bestuurders sterker te staan in toekomstige discussies.

Hoogleraar Groot ziet een andere kant van de medaille. "Het grootste gevaar voor de universiteit is dat er een soort monocultuur ontstaat, alles draait om ’t ziekenhuis. Dat zou heel schadelijk zijn voor de wetenschappelijke ontwikkeling.

" Vanuit de opvatting over breed wetenschappelijk onderwijsaanbod is de opmerking van Groot te begrijpen. Om de boel bij elkaar te houden heeft Letschert eerder ook al gezegd dat UM geen 'gezondheidsuniversiteit' wordt. Maar wat is daar principieel op tegen? De Technische Universiteit Eindhoven heeft toch ook gekozen voor één onderwerp: techniek in al zijn facetten.

Zwaartepunt Knottnerus, ook oud-voorzitter van de Gezondheidsraad, wijst erop dat de UM altijd al gezondheidszorg als zwaartepunt heeft gehad. Maar nog verder doorontwikkelen daarvan vindt hij niet verstandig. "Te sterke beperking tot één domein kan het zicht op waardevolle innovaties vanuit andere wetenschapsgebieden ontnemen.

Bovendien is het ook voor de ontwikkeling van studenten en jonge wetenschappers aantrekkelijk om laagdrempelig persoonlijke contacten te hebben met collega’s en topexperts vanuit andere academische disciplines." Medezeggenschap De plannen voor de bestuurlijke fusie liggen nu bij de verschillende medezeggenschapsorganen van universiteit en ziekenhuis. De Universiteitsraad heeft er zelfs een speciale commissie voor opgericht.

"Het proces is op dit moment vertrouwelijk, maar ik hoop dat er voor het einde van het huidige academisch jaar een conclusie getrokken kan worden", zegt Teun Dekker, voorzitter van de Universiteitsraad. Een academisch jaar loopt tot september. Deel dit artikel 💬 WhatsApp ons! Heb jij een tip of opmerking voor de redactie? Stuur ons een bericht via WhatsApp of stuur een mail naar redactie@l1.

nl !.