Cortisol: het stresshormoon dat je niet kunt missen (maar waarvan je ook niet te veel wilt hebben)

Cortisol, je hebt er vast weleens van gehoord. Dit beruchte stresshormoon heeft een slechte reputatie, maar zonder zouden we niet kunnen functioneren. Het helpt ons scherp te blijven in spannende situaties, zorgt dat we ‘s ochtends uit bed komen en regelt van alles in ons lichaam.

Maar wat als je te veel van dit hormoon aanmaakt? Dan kan het flink tegen je gaan werken. Dit is alles wat je moet weten over cortisol.Wat is cortisol?Cortisol is een hormoon dat wordt aangemaakt door de bijnieren, kleine organen die bovenop je nieren liggen.



Het komt vrij op momenten van stress en helpt je lichaam om snel energie vrij te maken. Dit kan handig zijn als je bijvoorbeeld plotseling moet wegrennen voor gevaar of een naderende deadline hebt. Maar cortisol doet nog veel meer: het beïnvloedt je stofwisseling, bloeddruk, slaapritme en zelfs je immuunsysteem.

Onze cortisolniveaus schommelen gedurende de dag. In de ochtend, als je net wakker wordt, is het op z’n hoogst. Dat helpt je om op te starten.

Daarna daalt het langzaam en is het ‘s avonds op zijn laagste punt, zodat je lekker in slaap kunt vallen. Althans, zo hoort het te werken. Door stress en een ongezonde levensstijl kan die balans verstoord raken.

Wanneer wordt cortisol een probleem?Een beetje stress is prima, daar zijn onze lichamen ook op gebouwd. Maar als je lichaam voortdurend cortisol aanmaakt, kan dat vervelende gevolgen hebben. Chronisch hoge cortisolspiegels worden gelinkt aan een verhoogde kans op gewichtstoename (vooral rond je buik), slaapproblemen, hoge bloeddruk en zelfs angst of depressie.

Je immuunsysteem kan er ook onder lijden, waardoor je sneller ziek wordt.Onderzoek van de Hersenstichting laat zien dat cortisol direct invloed heeft op je brein. Te veel ervan kan je niet alleen je emotionele welzijn, maar ook je geheugen en concentratievermogen aantasten.

Je kent het misschien wel: die momenten waarop je onder stress plotseling alles vergeet. Dat is de cortisol die een beetje te enthousiast z’n werk doet.Kun je je cortisolspiegel verlagen?Gelukkig wel.

Het begint allemaal met hoe je omgaat met stress. Volgens de Hersenstichting kunnen dingen als bewegen in de natuur, ademhalingsoefeningen en een regelmatig ritme helpen om je cortisol in toom te houden. Ook slaap speelt een enorme rol: een slechte nachtrust zorgt ervoor dat je lichaam meer cortisol aanmaakt, waardoor je in een vicieuze cirkel terechtkomt.

Wat je eet, heeft ook invloed. Suikerrijke snacks en koffie kunnen cortisolpieken veroorzaken, terwijl voeding rijk aan magnesium (zoals noten, avocado’s en donkere chocolade) juist kan helpen om je stressrespons te kalmeren.Meer weten over gezondheid? In deze stukken helpen we je op weg:Volgens een klinisch neuropsycholoog is een geneesmiddel voor Alzheimer nog lang niet in bereik.

Wel tipt hij dingen die je kunt doen om het risico op dementie te verlagen.Soms eet of gebruik je jarenlang een product, waar je ineens een allergie of intolerantie voor ontwikkelt. Hoe kan dat?Er zijn apparaten waarmee mensen, ook zij die kerngezond zijn, 24/7 hun bloedsuiker kunnen meten.

Heb je daar iets aan?Iedereen is tegenwoordig moe. Misschien jij ook wel, misschien zelfs meer dan normaal. We spraken een expert over de oorzaken van (toenemende) vermoeidheid.

Vruchtbaarheidsarts had zelf moeite met zwanger worden en geeft nu tips voor verhogen vruchtbaarheid: ‘Niet geheel maakbaar’Waarom krijgen mensen eigenlijk kippenvel?.