China bewijst opnieuw koploper te zijn in de energietransitie

En wéér stond China deze week in het nieuws als kampioen groene technologie. In China worden volgend jaar naar verwachting meer elektrische auto’s gekocht dan auto’s die alleen op fossiele brandstoffen rondrijden. Dat meldde de Britse zakenkrant Financial Times deze week op basis van cijfers van twee investeringsbanken en twee onderzoeksgroepen, waaronder Wood Mackenzie.

Als die voorspelling uitkomt, zal China tien jaar eerder dan voorzien het doel bereiken dat het land zichzelf in 2020 stelde: dat de helft van alle nieuw verkochte auto’s elektrisch moeten zijn in 2035. China laat daarmee Europa en de Verenigde Staten achter zich. China kan zijn plannen opvallend snel uitvoeren.



Niet alleen deze historische elektrische ommekeer in de grootse automarkt ter wereld – China is ook koploper in zonnepanelen en windmolens. En dan heeft het land zich de laatste jaren ook nog ontplooid tot (grotendeels) zelfstandige kernreactorbouwer. Opnieuw is bevestigd dat China koploper is in de transitie naar groene technologie.

Hier staat echter tegenover dat China vervuilende kolencentrales nog steeds op volle toeren laat draaien, en er kolencentrales bijbouwt. China is dan ook nog altijd de grootste uitstoter van het broeikasgas CO 2 ter wereld. Vorig jaar werd in China 12.

290 megaton CO 2 de lucht in gepompt – een record en ruim een verdrievoudiging van de uitstoot in 2000. Tijdens de coronapandemie liep de elektrische auto-industrie in China een deukje op: de verkoop van Chinese elektrische auto’s nam toen af. Sindsdien groeit de verkoop weer, grotendeels dankzij royale staatssteun en binnenlandse concurrentie.

Volgend jaar zal volgens de prognose de verkoop van elektrische auto's – zowel de geheel elektrische modellen als de plug-inhybrides – met twintig procent groeien, tot ruim 12 miljoen auto’s. Ter vergelijking: in 2022 werden in China 5,9 miljoen elektrische auto’s verkocht, schrijft de zakenkrant. De onderzoekers van investeringsbanken en onderzoeksgroepen becijferde dat tegelijkertijd de verkoop van auto’s met traditionele verbrandingsmotoren met ruim 10 procent zal dalen, naar minder dan 11 miljoen stuks, aldus de FT.

Hoewel in de EU en de VS ook veel elektrische auto’s verkocht worden, is de groei daarvan geringer dan in China. Een oorzaak is het ontbreken van (duidelijkheid over) overheidssubsidies. Ook maatregelen om de westerse auto-industrie te beschermen tegen goedkopere Chinese concurrenten heeft de verkoop doen dalen.

Zo heeft Brussel afgelopen oktober het importtarief op Chinese elektrische auto’s verhoogd. In China „willen [ze] alles elektrificeren”, zei Robert Liew, Wood Mackenzie-directeur hernieuwbare energie in Azië tegen FT. „Geen enkel ander land komt in de buurt van China.

” De oorsprong van die grote Chinese ambitie schuilt in de belofte van de Chinese president Xi Jinping dat China de CO 2 -uitstoot vóór 2030 moet laten pieken en vóór 2060 klimaatneutraal moet zijn. Dat gaf provincies en bedrijven aanleiding om groots te investeren in de ontwikkeling van groene technologie. Maar die ambitie is ook goed te zien in de uitgestrekte Chinese woestijnen, waar het ene na het andere zonnepark verrijst.

En op de Chinese daken, waar ook massaal zonne-energie wordt opgewekt. Vorig jaar kwamen er in China meer dan 500 miljoen zonnepanelen bij , samen goed voor de opwekking van 217 gigawatt (GW). Ter vergelijking: met één GW kan een miljoen huishoudens van stroom worden voorzien.

China heeft verder bijna het monopolie op het gebied van een speciale magneet, de zogeheten permanente magneten, die onder meer windturbines en elektrische auto’s efficiënter maken. In 2023 zette China voor 76 GW aan windmolens neer, meer dan wat toen in totaal in de VS stond. Alles bij elkaar wekt het land de meeste zonne- en windenerie op ter wereld, en is het ook nog de meest grootschalige zonne- en windparken aan het bijbouwen.

Bijna twee keer zo veel als alle andere landen samen, aldus een rapport van de Global Energy Monitoring (GEM) van juli. China heeft volgens de Britse denktank Carbon Brief , ook het op één na grootste (op de VS na) aantal kerncentrales in bedrijf en in aanbouw ter wereld: 77 stuks. In 2023 was de productie van kernenergie in tien jaar ruim verviervoudigd.

Stond in 2012 de teller op 98 terawattuur (TWh), in 2022 was dat toegenomen tot 418 TWh. China deinst daarbij ook niet terug voor experimenten met nieuwe reactortechnologie. Wat betekent dit allemaal voor de klimaattransitie in de wereld, en in China zelf? Chinese green-tech bedrijven helpen de wereldwijde klimaattransitie door bijvoorbeeld goedkope zonnepanelen en elektrische auto’s te exporteren naar andere landen.

De zonnepanelen die in Nederland liggen, bijvoorbeeld, zijn voor ruim 95 procent in China gemaakt. Zonder zonnepanelen, accu’s en windmolens uit China zou het voor landen nóg moeilijker worden om de klimaatdoelstellingen te halen. Tegelijkertijd probeert het Westen haar eigen industrie te beschermen tegen goedkope Chinese producten en niet te afhankelijk worden van China.

Daarmee zou China onbedoeld eraan bijdragen dat andere landen ook snel hun ‘duurzame’ capaciteit vergroten. Wie wil weten wat al die groene technologie betekent voor het terugdringen van de CO 2 -uitstoot in China zelf, moet kijken in hoeverre die technologie zorgt voor klimaatneutraliteit in het land en vervuilende alternatieven vervangt. Op dit moment gebruikt China meer steenkolen dan alle andere landen ter wereld tesamen.

Kolencentrales worden bijgebouwd om aan de groeiende energievraag te voldoen. Volgens een studie van de Global Energy Monitor (GEM) was China in 2023 verantwoordelijk voor 95 porcent van de wereldwijde bouwactiviteiten voor steenkoolcentrales. Wel lijkt het erop dat al die groei in duurzame capaciteit de aanbouw in kolencentrales, China’s klimaatboosdoener, afremt.

In zowel 2022 en 2023 gaf China vergunningen uit voor nieuwe kolencentrales die gezamenlijk goed zijn voor de opwekking van ruim 100 GW. In de eerste helft van 2024 was dat vermogen gedaald tot 9,1 GW, becijferde de GEM afgelopen augustus . Toch: om de klimaatdoelstellingen zoals afgesproken in Parijs – de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad Celsius te houden ten opzichte van het pre-industriële niveau – te halen, had de wereld volgens het IEA jaren geleden al moeten stoppen met het bijbouwen van kolencentrales.

Daar zou China zich dus op moeten richten als het land klimaatneutraal wil worden..