Chimpansees gebruiken gebaren bij hun gesprekken

Het ritme van de onderlinge communicatie tussen chimpansees lijkt sterk op dat van mensen. Dat blijkt uit een analyse van gebarendialogen tussen wilde chimpansees. De meeste gebaren van chimpansees (‘ga weg’, ‘geef hier’) leiden niet tot een gesprek maar tot een handeling van de ‘aangesprokene’.

In ongeveer 10 procent van de bijna 5.000 geanalyseerde gebaren ontstaat er wél een ‘gebaargesprek’, soms zelfs tot zeven keer over en weer. Chimps reageerden gemiddeld binnen 660 milliseconden op een gebaar van een ander, iets langzamer dan het ritme van een menselijke conversatie, waarin de reactietijd 200 à 500 ms is, maar verder is het patroon vrijwel identiek, aldus de onderzoekers.



De betrokken onderzoekers, onder leiding van Gal Badihi (Universiteit van St Andrews), wijzen er deze week in hun publicatie in Current Biology ook op dat de reactiemetingen aan menselijke gesprekken onder laboratoriumomstandigheden worden gedaan, terwijl zij in Oost-Afrika bij vijf verschillende wilde chimpanseekolonies (Issa, Kalinzu, Kanyawara, Sonso en Waibira) opnamen hebben gemaakt, in allerlei verschillende sociale situaties. Dan mag je meer variatie verwachten. Apenkenner Mariska Kret (Universiteit Leiden) noemt de resultaten „interessant”.

„Het is een kracht van de studie dat ze dit op zoveel verschillende locaties hebben kunnen bestuderen.” En de chimps mogen dan iets trager reageren dan mensen, het valt Kret in de analyses op dat de chimps al heel vaak terug begi.