3 weeks Ago
LEIDEN - Na vier hersenschuddingen moest Britt Zappeij (29) abrupt afscheid nemen van haar leven als topbasketbalster. Er kwam een einde aan een bestaan dat sinds haar zestiende volledig in het teken stond van de oranjebruine bal. Om het beruchte zwarte gat voor te zijn, trok de Leidse haar hardloopschoenen aan.
En met succes: nu beklimt ze met regelmaat het podium bij regionale wedstrijden. In 2019 reed Britt van Amsterdam, waar ze tandheelkunde studeert, naar haar toenmalige woonplaats Den Helder waar ze speelde voor het Nederlandse topteam Den Helder SUNS. Een traject dat ze meermaals per week aflegde.
Deze rit zou echter haar leven veranderen. 'Op de snelweg bij Akersloot wordt een driebaansweg een tweebaansweg en bij het invoegen ging het fout', kijkt de voormalig jeugdinternational terug. 'Een automobilist achter mij zag niet dat er werd afgeremd.
Dus die knalde bovenop mij en toen knalde er weer een auto achterop.' Er leek in eerste instantie niets aan de hand. De schadeformulieren werden ingevuld en Britt zette haar weg richting Den Helder voort.
Alleen thuis aangekomen kreeg ze last van haar nek en werd ze misselijk. Met haar coach sprak ze af dat ze de training die avond zou overslaan. Het zou niet bij die ene training blijven.
Maandenlang moest ze herstellen van een whiplash en hersenschudding. 'Ik was toen heel gevoelig voor prikkels. Ik had erge nekpijn en heel veel druk op mijn hoofd.
' Daarnaast kwam er nog iets aan het licht. 'Na een gesprek met de sportarts ontdekte ik dat je vatbaarder bent om opnieuw een hersenschudding te krijgen als je eerder een hersenschudding hebt gehad.' De eerste keer dat ze met een kwetsuur aan haar hoofd te maken had, was in de Verenigde Staten.
Als twintigjarige basketbalde ze daar bij Fordham University uit New York. 'Dat was mijn eerste hersenschudding en die heb ik een soort van verwaarloosd.' 'Ik mocht het niet officieel laten opschrijven omdat in mijn team te veel speelsters geblesseerd waren', legt de speelster uit.
'Dus ik moest gewoon doorspelen met een hersenschudding. Toen wist ik niet dat ik het zo slecht was om ermee door te spelen.' Een jaar nadat ze terug kwam uit de Verenigde Staten werd ze weer geveld door een hersenschudding.
Dit keer lag ze knock-out nadat ze hard in aanraking kwam met een tegenstander. 'Nadat ik bijkwam, ging ik meteen weer spelen', vervolgt ze. 'Ik wist op dat moment wel dat ik op een basketbalveld stond, maar wat er om mij heen gebeurde, geen idee.
' Uiteindelijk had haar coach na ongeveer een halve minuut door dat ze er slecht aan toe was. 'Achteraf bleek dat ik nooit meer in het veld had mogen gaan nadat ik knock-out was geweest. Dit zijn allemaal dingen die zich opstapelen.
' Ondanks al het hersenletsel besloot ze door te gaan met de sport die een belangrijke rol speelt in haar leven sinds ze als zesjarige de film Air Bud, over een basketballende hond, zag. 'Ik kende geen ander leven. Ik woonde door het basketbal op verschillende plaatsen en bijna mijn hele sociale leven kwam eruit voort.
' Ze had aan het begin van het seizoen 2019/2020 haar loopbaan weer op de rit, maar corona was vervolgens een brute spelbreker en vanwege het virus werd de competitie stilgelegd. In die periode besloot Britt om Den Helder in te ruilen voor het Haarlemse Triple Threat. Alleen op de eerste training liep ze tegen hersenschudding nummer vier op.
'De fysiotherapeut stuurde me door naar de sportarts en die was behoorlijk direct: dit is inmiddels echt je vierde hersenschudding. Waar ben je mee bezig? Als ik nog enigszins normaal wilde blijven functioneren, moest ik stoppen met basketbal – en überhaupt met alle contactsporten.' Het bloed kroop echter waar het niet gaan kon en ze was vaak te vinden langs het veld.
'Inmiddels had ik al wat ervaring en was ik wat ouder dan de meesten. Dus ik hielp ze hier en daar tijdens de training en als ik me goed voelde, schoot ik zelf ook af en toe een balletje. Al snel klonk het: oh Britt, kun je even meedoen?' Voor ze het weet trainde ze weer volop mee en werd ze zelf gevraag om mee te spelen.
'Dat was in de play-offs om het landskampioenschap en dat was dan ook nog eens toevallig tegen mijn oude team, Den Helder. Ik deed het goed en dacht: zie je? Ik kan gewoon weer spelen.' Wel besloot ze voortaan een helmpje te dragen.
'Zo'n voetbalhelm zoals Peter Cech had', legt ze uit. 'Het kon me niet schelen hoe het eruitzag, als ik maar weer kon spelen. Want basketbal was en is mijn grootste liefde.
' Volle goede moed keerde ze in de zomer van 2021 terug naar haar oude club in Den Helder. Daar werd uiteindelijk het definitieve oordeel geveld door een elleboogstoot. 'Tijdens de voorbereiding kreeg ik er een net onder het helmpje, recht tegen mijn voorhoofd.
Ik begon meteen over te geven en dacht: nee, nu is het klaar.' Voor iemand wiens hele leven om basketbal heen was gepland een abrupt einde. Haar studie bracht nog wel wat afleiding, maar de belangrijkste levensader van Britt haar bestaan was weg.
'Ik wilde iets actiefs blijven doen', verklaart ze. 'Daarnaast heb ik altijd gezegd dat ik na mijn basketbalcarrière een marathon zou willen lopen. Daar had ik het met een sportschoolhouder over waar ik veel kwam en die zei: schrijf je in voor de halve marathon van Amsterdam.
Ik maak een schemaatje voor je en jij gaat lopen. Zo begon het allemaal.' Hardlopen bleek de nieuwe uitdaging in haar leven te zijn.
Hoewel het lopen van marathons steevast haar doel is, blinkt ze vooral uit op de middelgrote afstanden. 'Ik ben vrij lang en zou niet per se voor de marathon zijn gemaakt', beaamt ze. Want haar prijzenkast wordt gevuld met zilverwaar dat ze heeft vergaard in vooral lokale Zuid-Hollandse wedstrijden.
Het begon met de eerste plaats in de halve marathon van Katwijk in 2022 waarna er meerdere podiumplekken volgden in races met namen als halve marathon van Monster, de Vlietloop of Beachrun Scheveningen. 'Als je kijkt naar de nationale top, dan moet ik toegeven dat ik nog geen deuk in een pakje boter loop', zegt ze eerlijk. 'Ik ben nu zo'n 2,5 tot drie jaar bezig met hardlopen en ik heb al wel wat progressie geboekt, wat echt superleuk is.
Die regionale wedstrijdjes zijn gewoon leuk om mee te doen, alleen het niveau is niet super hoog.' Ondanks dat ze bij races op de middellange afstand vaak op het ereschavot staat, gaat ze nu voor resultaat op de marathon. Drie heeft ze er inmiddels gelopen, waarbij de eerste ervaring met de 42,1 kilometer lange race een 'aha-moment' was.
'Ik finishte toen in 3 uur en 41 minuten', weet ze haar tijd nog. 'Ondanks dat ik een paar keer moest wandelen en er veel pijn had, zei ik tegen mijn ouders toen ik de finish over kwam: dit was verschrikkelijk, maar tegelijkertijd ook zo leuk' Zo leuk dat ik het nog een keer wilde.' Daardoor is het oog op de klassieke afstand gevallen.
Haar topsportcarrière als basketballer helpt haar daarbij. 'Daardoor ben ik heel erg gedisciplineerd.' 'Ook bij mentale dingentjes kan ik erop terugvallen', geeft ze daarnaast aan.
'Als iets zwaar is, dan denk ik: oké Britt, dit kan jij ook. Dan zeg ik tegen mijzelf: weet je nog die ene basketbaltraining in Amerika? Die was pas zwaar. Dit is niks in vergelijking met wat je toen had.
' Die mentaliteit zal ze op 1 december weer nodig hebben. De marathon van Valencia staat dan op het programma. 'Mijn doel is om de marathon onder de drie uur te lopen, al weet ik niet of dat in Spanje al gaat lukken.
' Om die droom te verwezenlijken, heeft de 29-jarige atlete nog genoeg jaren te gaan. 'Ik heb nog jonge marathonbenen', lacht ze. 'Ik heb natuurlijk wel jarenlang aan topsport gedaan, maar daar heb ik gemerkt dat ik wel weerbaar ben.
Ik kan vrij veel kilometers aan voor iemand die nog maar kort hardloopt. Dus ik hoop nog jaren te kunnen lopen en dan zie ik wel hoeveel harder ik nog kan.'.
