Boosheid over migranten en Democraten: meer hebben Trumps aanhangers niet nodig

Donald Trump beleeft een droomavond. In het nokvolle sportwalhalla van zijn eigen stad New York heeft hij zondag naast een legioen partijgenoten, ‘hele en halve’ beroemdheden en zijn twee oudste zonen zelfs zijn vrouw Melania zo ver gekregen om zijn aanhangers toe te spreken. Dat hij haar bij opkomst op het rode podium in Madison Square Garden alleen ongemakkelijk op de wangen mag kussen, mag de pret niet drukken.

Want, voor het eerst deze campagne, en met nog acht dagen te gaan, lijkt Trump heel sterk te geloven in een Republikeinse overwinning. Trump barst los in een duistere toespraak over de Verenigde Staten. Die stevenen zonder hem recht op de afgrond af, als ze daar niet al in zijn gedonderd.



Hij begint, gedisciplineerd, met zijn belangrijkste en sterkste (van Ronald Reagan geleende) campagnevraag: „Bent u nu beter af dan vier jaar geleden?” De hoge inflatie, de kosten van levensonderhoud: voor veel kiezers is de economie de belangrijkste reden om op 5 november tegen de Democratische vicepresident Kamala Harris te stemmen. Maar Trump ziet duidelijk meer electorale winst in een ander onderwerp: migratie. In immigrantenstad New York belooft hij „de grootste deportatie uit de Amerikaanse geschiedenis” te zullen organiseren.

Hij belooft „de doodstraf voor elke migrant” – legaal of illegaal – die een Amerikaan vermoord. Ook herhaalt hij de leugen dat de huidige regering slachtoffers van orkaan Helene niet geholpen zou hebben „omdat ze al hun geld besteed hebben aan het invliegen van illegalen in prachtige vliegtuigen”. Trump houdt zijn zogeheten closing argument , met bijna 20.

000 fans, in een staat waar hij ook deze ronde kansloos lijkt. Electoraal gewin lijkt hier niet te behalen, maar Trump wil juist in zijn geboortestad waar hij zich nooit door de elite geaccepteerd heeft gevoeld, worden toegejuicht. De climax van zijn derde presidentscampagne laat zien hoe de Republikeinse partij en Trumps aanhang de afgelopen negen jaar veranderd zijn.

In 2016 voerde hij als eenzame en radicale buitenstaander een ogenschijnlijk kansloze campagne. Nu kust elke Republikein met ambitie de grond waarop hij loopt. Sterker nog, iedere Republikein die er nog toe doet heeft zijn positie op een of andere manier aan Donald Trump te danken.

Zijn publiek is nog altijd overwegend wit, man en van middelbare leeftijd. Maar net als bij al zijn campagnebijeenkomsten dit jaar verzamelt zich in Madison Square Garden een grote groep, vaak een tikje studentikoze, jongemannen met rode Make America Great Again -petjes. In New York voegt zich daar een fors gezelschap bij van orthodox-joodse kiezers met keppeltjes en Israëlische vlaggen, latino-families en oudere mensen van Aziatische afkomst.

Groepen die zich een decennium geleden niet of nauwelijks welkom gevoeld zouden hebben op een Republikeinse bijeenkomst. Jonge vrouwen en zwarte Amerikanen blijven, ook in New York, schaars. Maar het klopt wat Tucker Carlson, de voormalige ster van Fox News , op het podium zegt: er heeft „een herschikking” plaatsgevonden waarin de isolationistische Republikeinse Partij van Trump een ander soort kiezers aanspreekt.

Kiezers die niet per se meer gemeen hebben dan dat ze boos zijn op migranten en op de Democraten. Op z’n vroegst medio volgende week wordt duidelijk wat dat voor de nabije toekomst van de VS betekent. Trumps wereldbeeld, retoriek en grootheidswaan zijn ondertussen nauwelijks veranderd, bijna een decennium nadat hij de partij heeft overvallen en geleidelijk naar zijn hand heeft gezet.

Vier jaar in het Witte Huis, vier strafrechtelijke vervolgingen, twee beschietingen: het heeft hem allemaal geen millimeter van koers doen veranderen. Op het podium prijst Trump dan ook zijn eigen consistentie. Grote campagnebijeenkomsten als die in New York zijn iets schaarser dan in 2016, en ze worden minder vaak uitgezonden.

Ook voor Trumps fans is de ervaring anders. Vrijwel al zijn recente evenementen hebben alleen zitplaatsen. In Madison Square Garden krijgen bezoekers een gekleurd polsbandje waarmee ze maar op één verdieping van het stadion welkom zijn.

Interactie met gelijkgestemden gebeurt vooral in de rij buiten, waar aanhangers altijd uren moeten wachten. Ze vinden elkaar in de grieven die ze al jaren delen. Grieven waarvan ze niet wisten dat ze die hadden tot Trump ze benoemde.

Wel zijn Trumps toespraken langer, wijdlopender, feitenvrijer en onnavolgbaarder geworden. Al houdt Trump zich in New York ogenschijnlijk strak aan de teleprompter. Twee uur later dan gepland, maar binnen vijf kwartier.

Plezier lijkt hij op het podium niet te hebben. Alles in Trumps speech is „het ergste ooit”, „het grootste ooit” of het „mooiste ooit”. Verkiezingsdag wordt „de belangrijkste dag in de geschiedenis van ons land” en „bevrijdingsdag van de migranteninvasie”.

Alleen de Democratische personages in zijn dystopie zijn veranderd, van „Crooked Hillary” [Clinton] naar „laag iq Kamala” [Harris]. Net als acht jaar geleden belooft hij zijn tegenstanders, nu onder de verzamelterm „ de vijand van binnenuit ”, te zullen vervolgen zodra hij weer aan de macht is. Tijdens de zes uur durende show onder rood en blauw licht en Trumps lievelingsmuziek , wordt het publiek getrakteerd op een mompelende Elon Musk, een sarcastische running mate JD Vance, een steunbetuiging van televisiepsycholoog Dr Phil en gepensioneerd worstelaar Hulk Hogan die zijn striptease van de Republikeinse Conventie herhaalt.

Migratie-adviseur Stephen Miller propageert een „Amerika voor Amerikanen en Amerikanen alleen”. Harris wordt de „antichrist” en een prostituee genoemd. Achteraf distantieert de Trump-campagne zich van de komiek Tony Hinchcliffe die het Amerikaanse eiland Puerto Rico een „drijvende hoop afval” noemt.

Een uitspraak die de Harris-campagne aangrijpt om Trump van racisme te beschuldigen en potentiële latino-stemmers bij hem weg te lokken. Als Trump wint, en die kans is op basis van de peilingen aanzienlijk, zullen de Democraten op zoek moeten naar de oorzaken van de nederlaag. Als president was Trump ongekend impopulair, hij liet een door de pandemie gehavende economie achterliet en stuurde zijn achterban op het Capitool af nadat de verkiezingsuitslag van 2020 hem niet beviel - en toch geniet hij nog steeds veel steun.

Zijn populistische beweging bestaat uit meer dan alleen het antimigratiesentiment dat nu ook in veel westerse landen domineert. Greg Garland (64), die helemaal uit Connecticut is gekomen „om te bewijzen dat Trump een zaal als deze vol krijgt” ziet in zijn kandidaat „de enige persoon die dit verdeelde land nog kan verbinden”. Hij is niet vatbaar voor argumenten dat Trump het land verdeelt.

Na de bijeenkomst appt hij hoe „feitelijk en grappig” Trumps speech was. Dat „Melania’s boek op nummer één staat in de bestsellerlijst van The New York Times ” heeft grote indruk op Garland gemaakt. Dat het boek feitelijk op de vijfde plaats in de categorie non-fictie staat, verwerpt hij meteen.

„Ik geloof The New York Times niet, ze zijn niet te vertrouwen.” Nog voor Trump klaar is met zijn toespraak verlaten honderden mensen de zaal al. „Omdat hij weer eens veel te laat begon en ik ook andere dingen te doen heb”, zegt een jongeman uit Philadelphia die niet met zijn naam in de krant wil.

Donald Trump Junior heeft gezegd dat „tweehonderdduizend mensen hier wilden zijn maar niet binnen konden komen”. De vertrekkende jongeman is „heel erg benieuwd naar de massa’s” die buiten op schermen naar Trumps speech kijken. Voor Madison Square Garden blijken enkele tientallen geïnteresseerden te staan, en zeker evenveel politieagenten.

„Ze stonden hier vast eerder wel”, zegt de jongeman. „Misschien zijn ze weggestuurd.”.