Boijmans voor honderden miljoenen verbouwd, maar raad eist na heropening veel meer bezoekers

De Rotterdamse gemeenteraad is akkoord met een ambitieuze renovatie van het museum Boijmans. Dat kost de stad 270 miljoen euro; externe donateurs betalen 90 miljoen mee. Maar er zijn zorgen of Boijmans het zonder extra steun redt als het museum naar verwachting in 2030 opengaat. En de renovatie wordt opnieuw duurder, en dat schuurt.

featured-image

MUSEUM BOIJMANS VAN BEUNINGEN Boijmans voor honderden miljoenen verbouwd, maar raad eist na heropening veel meer bezoekers Herman Vriend Vandaag, 21:28 • 5 minuten leestijd Boijmans-directeur Ina Klaassen (l) en architect Francine Houben (r) volgen het debat over het museum in de raadszaal © Rijnmond De Rotterdamse gemeenteraad is akkoord met een ambitieuze renovatie van het museum Boijmans. Dat kost de stad 270 miljoen euro; externe donateurs betalen 90 miljoen mee. Maar er zijn zorgen of Boijmans het zonder extra steun redt als het museum naar verwachting in 2030 opengaat.

En de renovatie wordt opnieuw duurder, en dat schuurt. Museumdirecteur Ina Klaassen en architect Francine Houben weten voorafgaand aan het raadsdebat dat het niet echt spannend gaat worden. Het voorstel van wethouder Maarten Struijvenberg (Leefbaar Rotterdam) om het museum Boijmans voor 360 miljoen euro ingrijpend en ambitieus te renoveren, gaat het halen.



Een meerderheid van de partijen heeft eerder al aangegeven zijn plannen te steunen. LEES OOK Gemeenteraad blij met nieuwbouwplannen Boijmans, ook al kosten die meer geld Toch zitten Klaassen en Houben donderdagochtend achterin de raadszaal. Hun belang in een goede afloop zijn groot.

Klaassen is directeur van een museum dat al jaren gesloten is. Houben mag het nieuwe museumgebouw ontwerpen. Het historische gebouw in het Museumpark valt van ellende bijna uit elkaar als het in mei 2019 abrupt de deuren sluit.

Het pand uit 1935 kampt met groot achterstallig onderhoud, bevat asbest en is extreem brandgevaarlijk. Na plensbuien lopen de kelders onder. Sluiting is onvermijdelijk.

Het moet ambitieuzer Een grondige opknapbeurt om de kostbare collectie schilderijen, beelden en andere kunstvoorwerpen te tonen en voor de toekomst te conserveren, is het minste wat er moet gebeuren, maar zowel Klaassen als de gemeenteraad wil meer. Het moet ambitieuzer. Daar mag Houben voor zorgen.

Aan haar de opdracht een gebouw te ontwerpen van internationale allure, waar niet alleen heel Nederland op afkomt, maar ook de buitenlandse toerist. Voor de architect is het een herhalingsoefening. Twee jaar geleden presenteert Houben al een voorlopig ontwerp voor een nieuw Boijmans.

Haar schetsen krijgen niet alleen de nodige kritiek; later blijkt ook nog eens dat haar ontwerp veel te duur is voor de gemeente.. Hoofdpijndossier Boijmans is een hoofdpijndossier voor Rotterdam.

Sinds de gedwongen sluiting is er veel gebeurd, maar de heropening van het museum moet telkens uitgesteld worden. Het verbouwingsbudget is een aantal keren verhoogd. In 2018 gaat de raad akkoord met 150 miljoen euro, bestemd voor een noodzakelijke grondige renovatie.

Drie jaar later is dit bedrag in een aantal tussenstappen al opgehoogd naar 223 miljoen. De gemeenteraad spreekt daarbij af dat al het extra bovenop de noodzakelijke renovatie betaald moeten worden door andere partijen, bijvoorbeeld donateurs of het Rijk. Na het afschieten van het voorlopig ontwerp van Houben ligt het project zelfs een jaar stil.

De verhoudingen tussen museum, gemeente en architect zijn verzuurd. Struijvenberg zet een bemiddelaar aan het werk om de relaties te herstellen en de neuzen weer dezelfde kant op te krijgen. Schenking Droom en Daad Eind juni presenteert de wethouder zijn nieuwe plannen met een prijskaartje van 360 miljoen euro.

Houben voegt een aantal schetsontwerpen toe van haar eerste ideeën. LEES OOK Museum Boijmans ambitieus gerenoveerd dankzij miljoenenschenking van miljardairsfamilie Er is een belangrijke rol weggelegd voor Droom en Daad. De filantropische stichting van de Rotterdamse miljardairsfamilie Van der Vorm schenkt 80 miljoen aan het project.

Met een belangrijke voorwaarde: Droom en Daad komt alleen met geld over de brug als het museum ambitieus wordt gerenoveerd. Voor alleen een noodzakelijke opknapbeurt wordt de portemonnee niet getrokken. Wethouder Maarten Struijvenberg (Leefbaar Rotterdam) verdedigt zijn plannen voor museum Boijmans © Rijnmond Ondanks deze miljoenengift moet Rotterdam in het voorstel van Struijvenberg nog meer bijleggen dan in 2021 is afgesproken– 17 miljoen euro, zie kader – en dat schuurt bij een aantal partijen, want in strijd met de afspraak van destijds en ongelukkig getimed omdat de gemeente vanaf volgend jaar fors moet bezuinigen.

. 'Het is niet uit te leggen' “De miljoenen vliegen ons om de oren om koste wat kost een museum te realiseren met ambities die tot aan de hemel reiken”, zegt Tjalling Vonk (ChristenUnie). ”Het contrast met eerdere debatten kan niet groter.

Serieuze gezichten toen. Er was weinig geld en er moesten pijnlijke keuzes gemaakt worden. Dat raakt ook de Rotterdammer.

Het is niet uit te leggen.” Het CDA wil vasthouden aan het budget en de afspraak uit 2021, waarbij wat raadslid René Segers-Hoogendoorn betreft wel rekening wordt gehouden met de sindsdien gestegen kosten voor bijvoorbeeld bouwmaterialen en salarissen. “Ons besluit uit 2021 was klip-en-klaar.

Geen euro extra publieke middelen als je niet met externe financiering een ander ambitiescenario gedekt krijgt.” 'Hé, ik ga naar Boijmans' Maar Vonk en Segers-Hoogendoorn krijgen de rest van de raad niet mee. “Wij hebben ontzettend veel zin in de tijd dat je alleen al voor Boijmans van Beuningen naar Rotterdam komt”, verwoordt Imane Elfilali (Volt) het gevoel van veel partijen.

“Of dat je als Rotterdammer denkt: hé, ik ga naar Boijmans want er is weer een mooie tentoonstelling te zien." Maar we begrijpen ook dat het gaat om een groot bedrag, zeker voor een stad met beperkte middelen. Maar een museum dat bezoekers uit de hele wereld trekt, is van groot belang voor de stad.

” De verdiepte museumingang in het schetsontwerp van Francine Houben © Mecanoo/gemeente Rotterdam Niet acceptabel Er zijn wel zorgen of Boijmans zich straks in het fonkelnieuwe gebouw kan bedruipen. Volgens de huidige berekeningen lukt dat niet: de opbrengsten uit de kaartverkoop, museumwinkel, horeca en andere bronnen liggen lager dan de kosten die het museum maakt. Daardoor dreigt de gemeente jaarlijks geld te moeten bijpassen.

'Andere partijen leveren onvoldoende' “Het museum wil groeien en vroeg om ambitie. De wethouder levert”, zegt Thomas Roskam (Leefbaar Rotterdam). “Maar ik zie dat andere partijen onvoldoende leveren.

Je zou verwachten dat een renovatie van deze omvang en een gulle schenking van Droom en Daad tot een beter exploitabel museum zou leiden. Straks bij het definitieve ontwerp móet er een sluitende exploitatie liggen.” Alles op alles om opbrengsten te verhogen Niet alleen Roskam, maar ook GroenLinks, PvdA en Volt willen dat het museum daarom alles op alles zet om financieel rond te komen.

De vier partijen doen in hun gezamenlijke motie daarover alvast een concrete suggestie. Directeur Klaassen moet vanaf de verwachte opening in 2030 streven naar minstens 500 duizend bezoekers per jaar, twee keer meer dan het aantal bezoekers in 2018, het laatste volledige jaar dat Boijmans open was. De motie van de vier wordt unaniem aangenomen.

Hoe is de 17 miljoen euro extra voor het museum bepaald? Het nieuwe, toonaangevende museumgebouw kost in het meest ongunstigste geval 360 miljoen euro, zo heeft wethouder Maarten Sruijvenberg berekend. Van dat bedrag komt 80 miljoen van Droom en Daad en 9 miljoen van andere externe partijen als de provincie Zuid-Holland en de Vriendenloterij. Er resteert dan nog een bedrag van circa 270 miljoen euro voor de gemeente.

In 2021 was het budget voor een noodzakelijke verbouwing 223 miljoen euro. Drie jaar later zijn de kosten voor zo’n renovatie volgens Struijvenberg opgelopen tot 262 miljoen euro vanwege gestegen bouwkosten en inflatie. Daar mag de donatie van 9 miljoen euro vanaf worden gehaald.

Er resteert nog een bedrag van 253 miljoen euro. Er is geen donatie van Droom en Daad. Voor 17 miljoen euro extra (270 miljoen – 253 miljoen) kan het museum ambitieus worden gerenoveerd, in plaats van een noodzakelijk worden opgeknapt, blijkt daarmee uit de cijfers van de wethouder.

.