Birkenstock verliest rechtszaak tegen copycats: sandalen zijn geen kunst

Je hebt de schilderijen van Picasso, de gedichten van Shakespeare en de beeldhouwwerken van Michelangelo. Allemaal werken waar iedereen het wel over eens is dat het kunst is. Maar over andere kunstvormen kun je twisten.

Volgens Birkenstock is de kurken zool van de sandalen zo bijzonder dat het om toegepaste kunst gaat. En op kunstwerken zit 70 jaar lang auteursrecht. Dat is langer dan bij modelrecht.



Dat vervalt na 25 jaar, dan mogen andere bedrijven schoenen of andere kledingstukken namaken. Veel Birkenstockmodellen zijn al ouder. Vier modellen zouden volgens Birkenstock vanwege het auteursrecht niet mogen worden nagemaakt.

Het klaagde Chibo, de Bestseller Group en de Wortmann-Gruppe, drie concurrenten, aan. Deze bedrijven die de sandalen veel goedkoper aanboden, zouden hun assortiment moeten vernietigen en de schoenen ook nooit meer mogen maken, stellen de advocaten van Birkenstock. Het gaat om de 'Arizona', met twee gespen, 'Gizeh', een soort teenslipper en 'Madrid', met slechts één gesp.

Ook de 'Boston Clog', een klomp die het afgelopen jaar veel populariteit heeft gegenereerd door influencers op TikTok, staat in het lijstje. De concurrentie van eventuele copycats lijkt Birkenstock financieel geen pijn te doen. Het bedrijf rapporteerde vandaag de resultaten over het eerste kwartaal van 2025.

De omzet steeg met 19 procent tot 362 miljoen euro. Met name in de Aziatisch-Pacifische regio nam de verkoop toe, mede doordat er meer winkels werden geopend. De gecorrigeerde winst steeg met 25 procent naar 102 miljoen euro.

Er dienden al verschillende rechtszaken maar toen waren de rechters het niet met elkaar eens. Zo zag de Keulse rechter schoenmodellen wel als 'werken van toegepaste kunst', maar in een hoger beroep gaf het Keulse Oberlandesgericht (soort van gerechtshof) de copycats gelijk. Birkenstock ging in cassatie tegen de uitspraak, maar krijgt nu dus opnieuw het deksel op de neus.

Het juridische verschil tussen design en kunst is dat design voortkomt uit uiterlijk en materiaal en een functioneel doel heeft. Bij toegepaste kunst moet de individuele artistieke creativiteit herkenbaar zijn; de vormgeving moet verder gaan dan functionaliteit. Birkenstock heeft niet genoeg bewezen dat de vormgeving artistiek is.

Dat er 'vormgevingselementen' zoals de zolen zijn, is niet voldoende, zegt de allerhoogste rechter. De Wortmann Group, verkoopt de bewuste sandalen via haar dochteronderneming Shoe.com.

Ze vierde het besluit als een succes, schrijft het Duitse Handelsblatt. "Met de uitspraak van vandaag wint niet alleen de Wortmann Group, maar de hele schoenen- en mode-industrie", zegt Jens Beining, managing partner en CEO. Birkenstock wil volgens het Handelsblatt de strijd tegen imitaties niet opgeven.

Er lopen in Duitsland nog drie andere procedures tegen concurrenten. Maar de kans is groot dat die rechters de uitspraak van het Bundesgerichtshof zullen volgen. Tegelijkertijd spant Birkenstock ook rechtszaken aan tegen imitators in andere landen.

.