Beursjaar 2024: over de zomercrash, de Trumpbump en de bitcoinhausse

In de dagen erna werd druk gezocht naar wat de paniek nou veroorzaakt had. Was het een tegenvallend banenrapport uit de Verenigde Staten, dat duidde op een aanstaande recessie? Deed superbelegger Waren Buffett beleggers schrikken met de mededeling de helft van zijn aandelen in Apple te hebben verkocht – waarmee hij de al bestaande twijfels over de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie (AI) versterkte? Waren het automatische verkoopmechanismen? Waarschijnlijk was het allemaal een beetje waar, maar de grootste oorzaak werd uiteindelijk gevonden in Japan – vandaar ook de harde daling van de Nikkei. Beleggers van over de hele wereld hadden jarenlang de Japanse yen gebruikt voor speculatief beleggen, de carry trade .

Yens werden goedkoop geleend om daarmee elders te beleggen. Alleen was de yen niet meer zo goedkoop na een renteverhoging op de laatste dag van juli. De in de carry trade gemaakte schulden waren daardoor opeens duurder om af te betalen in dollars – met een wereldwijde verkoopgolf tot gevolg.



De rest van het jaar bleef wat onrustig. Oorzaken waren nieuwe aanwijzingen voor een recessie, dalende rentes die beleggers tot aandelenaankoop verleidden, Kamala Harris die kandidaat werd, Donald Trump die werd verkozen tot president van de VS, speculaties dat techbedrijven en banken flink zullen profiteren van zijn presidentschap en de angst dat een handelsoorlog de wereldeconomie flink gaat beïnvloeden. Het zou een matig jaar worden voor de Amerikaanse beurzen na de enorme hausse van 2023, toen door de verwachtingen rond AI de koersen van vooral technologiebedrijven naar grote hoogten stegen.

Althans, dat verwachtten de beursanalisten een jaar geleden. Dat de S&P500-index twee jaar achtereen met meer dan twintig procent stijgt, was ook nog maar twee keer eerder voorgekomen. Maar na een stijging in 2023 met 26 procent, koerst de index nu af op een stijging rond de 25 procent in 2024.

AI-chipmaker Nvidia zag zijn beurswaarde bijna verdrievoudigen. Maar ook de koersstijgingen van de oudere techgrootmachten als Alphabet, Microsoft, Amazon, Meta en Apple waren wederom aanzienlijk. De Magnificent 7 , zoals zij genoemd worden, compenseren de koersen opnieuw voor de veel matiger presterende industriebedrijven die ook deel uitmaken van de S&P500.

De technologie-index Nasdaq steeg met bijna 28 procent. De enige achterblijver van de Magnificent 7 was lange tijd het Tesla van Elon Musk. Tot de verkiezing van Donald Trump tot de 47ste president van de VS, die zijn belangrijke donor een machtspositie in Washington DC verschafte.

Sindsdien steeg de koers van Tesla-aandelen van 251 naar 431 dollar. Maar de hele Amerikaanse beurs kreeg door de verkiezingsuitslag een Trumpbump , omdat beleggers hogere bedrijfswinsten verwachten door zijn voorgestelde beleid van deregulering en lagere belastingen. De S&P500 kwam zelfs even voor het eerst boven de 6000 punten en zal daar nu vlak onder eindigen.

Hoe investeringsmaatschappij Prosus het doet, de grootste stijger van het jaar in de AEX, hangt grotendeels af van wat het Chinese techbedrijf Tencent presteert. Als eigenaar van onder meer berichtenapp WeChat slaagt Tencent er in toenemende mate in goed te verdienen met mobile gaming . Prosus, als grootaandeelhouder ervan, profiteert mee.

Nummer twee op de lijst is Unilever. Beleggers lijken veel geloof te hebben in de strategie onder Hein Schumacher om zich op wereldwijde merken te concentreren en lokale merken (Conimex, Unox) van de hand te doen. Voormalige boekenuitgevers Wolters Kluwer en RELX profiteren sterk van de gestegen waarde van betrouwbare, online vakinformatie in tijden van ChatGPT.

Betaalbedrijf Adyen won, na het moeilijke jaar 2023, het beleggersvertrouwen in de groeivoorspellingen van het bedrijf, weer terug. Bij de grootste stijgers of dalers ontbreekt beurszwaargewicht ASML. Dat had wel een bewogen jaar: een rally tot 1000 euro in de eerste maanden, een flinke koersval tijdens de zomercrash en nog een hele harde daling toen de slechte derdekwartaalcijfers per ongeluk een dag te vroeg online kwamen.

Uiteindelijk sloot ASML het beursjaar af precies zoals het begonnen was: met een koers net boven de 680 euro. Bij de dalers drie industriële bedrijven die last hebben van de onzekerheden op de wereldwijde georiënteerde maakindustrie: staalbedrijf ArcelorMittal, verf- en lakconcern AkzoNobel en chemiegroothandel IMCD. Bij Heineken geloven beleggers, na een qua bieromzet schrale sportzomer, niet zo in de groeiverwachtingen van het bedrijf, nu die verwachtingen al een paar jaar niet uitkomen.

De ‘koppositie’ bij de dalers is voor Randstad, dat ook last heeft van de onzekerheden in de wereldeconomie. In afwachting van tijden met meer zekerheid lijken bedrijven even geen flexibele schil te willen. Werknemers kunnen in de krappe arbeidsmarkt bovendien zekerder hun geld verdienen dan met uitzendwerk.

Over de Duitse economie buitelden de crisisverhalen naarmate het jaar vorderde over elkaar heen. Intussen brak de belangrijkste beursindex, de DAX, voor het eerst door de grens van 20.000 punten heen, begin december.

Bovendien liet de DAX alle grote Europese indexen ver achter zich met een stijging die – afhankelijk van wat er nog op deze Oudejaarsdag gebeurt – zal uitkomen op zo’n 19 procent in 2024. Hoe kan dat, is de grote vraag. Is de beurs dan geen voorspeller van de economie? Want alle verwachtingen zijn dat de Duitse economie voorlopig flink achterblijft en nauwelijks zal groeien.

De stijging van de index wordt in Duitsland, net als in Nederland, slechts door enkele bedrijven veroorzaakt. Bovenal door softwarebedrijf SAP, dat goed is voor ongeveer 40 procent van de DAX-stijging, en in zijn eentje een groter aandeel in de index heeft dan de autofabrikanten Volkswagen, Mercedes-Benz en BMW tezamen. SAP zag zijn beurswaarde dit jaar met bijna zestig procent toenemen.

Andere groeiers als verzekeraars Allianz en Münchener Rück, Siemens, Siemens Energy en wapenfabrikant Rheinmetall maakten het verlies van de giganten in de auto-industrie en ook van Bayer goed. De crisis van de Duitse industrie was veel beter zichtbaar in de indexen voor middelgrote en kleine bedrijven, die beide een daling lieten zien. Onder de Europese indexen deed de AEX het met een stijging van rond de 7,5 procent vrij gemiddeld onder de Europese beurzen, net onder de stijging van de Euro Stoxx50 (+ 8,5 procent).

De AEX brak in mei voor het eerst door de 900 punten en steeg daarna nog door, na de eerste renteverlagingen van de ECB vanaf juni. De weg richting de 1000 punten werd ingezet tot de minibeurscrash in de zomer, sindsdien zette een daling door, mede als gevolg van de klappen die beurskampioen ASML opliep. De AEX lijkt op de laatste handelsdag van het jaar met rond de 875 punten ver onder het record uit te komen.

Grote achterblijver onder de Europese beursindexen was de Franse CAC40. Dat wordt geweten aan de grote politieke impasse die sinds juni ontstond na de inderhaast door president Macron uitgeroepen Parlementsverkiezingen. Nu er geen meerderheid gevormd kan worden en de begroting verder dreigt te ontsporen, is de vrees bij beleggers groot.

Maar een andere belangrijke factor is dat de Franse luxesector, waarvan bedrijven als LVMH en Kering belangrijke onderdelen zijn in de CAC40, hun opbrengsten sterk zien tegenvallen omdat vooral Chinese consumenten sterk op hun uitgaven letten. Het is al heel lang een regel. Is er onrust in de wereld, dan stijgt de goudprijs, omdat mensen dan op zoek zijn naar ‘veilige’ beleggingen.

En onrustig was het in 2024 met de oorlog in Oekraïne, de bezetting van Gaza door Israël, de verstoringen in de Rode Zee door Houthi’s waardoor het Suez-kanaal wordt gemeden en de dreigende handelsoorlog tussen de VS en onder meer China, Mexico, Canada en Europa. Voeg daar speculanten aan toe die wedden op een nog hogere goudprijs – kijk naar alle goudwinkels die in de winkelstraten verschijnen – en je krijgt recordprijzen. Goud was in oktober zelfs even meer dan 2.

700 dollar per ounce waard. Het jaar wordt afgesloten ruim boven de 2.600 dollar per ounce, een stijging van bijna 30 procent ten opzichte van een jaar geleden.

Lang was het idee van de aanhangers van Bitcoin dat de cryptomunt eenzelfde rol kon vervullen als goud: omdat de cryptomunt ook ‘schaars’ is, zou bitcoin als ‘digitaal goud’ kunnen werken. Inmiddels lijkt er meer verband te zijn met tech : is er meer goedkoop geld op de markt door een lagere rente, dan stijgen de techaandelen én de koers van de bitcoin. De hoop dat president Trump bitcoin en andere cryptomunten definitief uit het speculatieve/dubieuze hoekje haalt, bracht de koers van bitcoin zelfs tot boven de 100.

000 dollar. Dat maakt diegene die aan het begin van het jaar al een bitcoin in hun wallet hadden wellicht tot winnaars van het beleggingsjaar: een plus van ruim 100 procent..