Axel Ronse (N-VA): ‘Iemand die werkt weigert, hoort ook geen leefloon te krijgen’

Kamerfractieleider en misschien straks wel partijvoorzitter van de N-VA Axel Ronse bewaakt de komende jaren het federale regeerakkoord. ‘Tussen de langdurig zieken zitten veel mensen die hun job gewoon beu zijn.’Axel Ronse is thuisgekomen in de Kamer, en het is eraan te merken.

Tien jaar lang zat de West-Vlaming in het Vlaams Parlement, waar hij voor de N-VA de arbeidsmarkt opvolgde. De belangrijkste beslissingen daarover worden nog altijd federaal genomen, en sinds vorig jaar mag Ronse die op dat niveau verdedigen. Met zijn zes uur durende maidenspeech als fractievoorzitter van de grootste partij (‘Ik voel mij Alice in Wonderland’), zette hij zich meteen op de nationale kaart.



Straks is hij misschien zelfs kandidaat-voorzitter van de N-VA. Dat zou die partij ook niet slecht uitkomen, want West-Vlaanderen is ondervertegenwoordigd. Het is ook daar, in Kortrijk, waar hij tot vorig jaar schepen van Cultuur was, dat we Ronse spreken.

Bent u nog steeds zo euforisch als tijdens het marathondebat in de Kamer?Axel Ronse: Ja, hoor. Tot daarvoor was ik mijn geloof in de politiek kwijt. Ik ben al actief sinds het premierschap van Guy Verhofstadt (Open VLD): hij was degene die er alle welvaart van generaties Vlamingen probeerde door te jassen, hij voerde de snel-Belgwet in en verkocht overheidseigendommen voor een appel en een ei.

Daarna kwam er nooit een regering die deed wat er moest gebeuren, ook bij de Zweedse coalitie had ik geen wauw-gevoel. Wat was het verhaal van de regering-Michel? Ik heb het nooit echt geweten. Onze voorstellen over migratie waren vaak ‘schandalig’ voor de coalitiepartners, zelfs voor de MR, en Kris Peeters (CD&V) ging voor elke arbeidsmarkthervorming liggen.

Ondertussen is er bij veel partijen een generatiewissel gebeurd. Er zijn natuurlijk nog altijd meningsverschillen, maar er is wel een gemeenschappelijk doel. Iedereen beseft dat er iets moet gebeuren om de sociale zekerheid overeind te houden.

‘Ik ben er zeker van dat de PS de hervormingen nooit meer terugdraait. Die partij is heel blij dat iemand anders het vuile werk voor haar heeft opgeknapt.’ Experts als Gert Peersman zijn niet heel enthousiast over jullie plannen en vooral doorberekeningen.

Ook de Nationale Bank had veel commentaar en zelfs werkgeversorganisaties klagen dat jullie begrotingswerk nog lang niet af is. Had u op meer applaus gerekend?Ronse: De maatregelen volstaan niet om de budgettaire put te dichten, dat klopt. We hebben minstens twee legislaturen nodig.

Ik hoor wel mensen zeggen dat de hervormingen die we doorvoeren ongezien zijn in België, daar ben ik trots op. Wij van de N-VA hadden nog wel verder willen gaan. Als het tijdens de onderhandelingen over de pensioenen ging, hebben we voorstellen op tafel gelegd om sneller te gaan.

Je raakt daarmee dan natuurlijk ook wel aan de verworven rechten van mensen.Paul De Grauwe zei onlangs in Knack dat hij niet begreep dat hoge pensioenen zoals dat van hemzelf helemaal onaangeraakt blijven.Ronse: Dat snap ik.

In de private sector wordt het pensioen van mensen berekend op hun hele loopbaan, in de publieke sector wordt er enkel naar de laatste tien jaar gekeken. We gaan dat gelijktrekken, maar dat duurt tot 2062. Natuurlijk had dat sneller gemogen van mij, maar er is wel iets in gang gezet.

Ik ben er ook zeker van dat de PS die hervormingen nooit meer terugdraait. Die partij is heel blij dat iemand anders het vuile werk voor haar heeft opgeknapt. Budgettair leveren de hervormingen ons de komende jaren misschien niet veel op, maar de tanker is wel gekeerd.

Econoom Paul De Grauwe over het regeerakkoord: ‘Het is pervers dat er niet aan de verworven rechten van gepensioneerden zoals ik wordt geraakt’Is dit dan echt de definitieve pensioenhervormingen die ons stelsel gezond en toekomstbestendig maakt?Ronse: Ik hoop van wel, ja. Als alle plannen uitgevoerd raken, komen we al een heel eind. Er is natuurlijk wel meer nodig om de pensioenen uit te betalen, daarvoor moeten er ook genoeg mensen aan het werk zijn.

Het is nu vooral zaak om de wetgeving zo snel mogelijk door het parlement te krijgen, het liefst nog voor de zomer.De regering-De Croo had eerst de coronapandemie en daarna de energiecrisis te bestieren. Zal de regering-De Wever niet overschaduwd worden door de nieuwe defensiecrisis, en moet daar nu al niet meer geld voor worden uitgetrokken?Ronse: Investeringen in defensie zijn een absolute must, ja.

We moeten snel beginnen met uit te voeren wat we hebben beloofd: 2 procent van het bruto binnenlands product voor defensie tegen 2030 en 2,5 procent tegen 2034. De kans is ook heel groot dat we onze investeringen in defensie van Europa niet in de begroting hoeven op te nemen. Dat is heel belangrijk.

© Bas BogaertsEen boekhoudkundige truc toch?Ronse: Het blijft inderdaad geld dat we uitgeven, maar we kunnen in ieder geval niet bestraft worden door Europa. Dat is van belang. Trouwens, als wij straks grote bestellingen plaatsen voor defensie, geven wij geld uit, maar we zullen ook geld binnenkrijgen.

Die buitenlandse bedrijven verbinden zich ertoe om in ons land te investeren.De terugverdieneffecten, zelfs bij defensie.Ronse: Dat staat letterlijk in die contracten.

In Wallonië zitten er grote spelers, maar ook een bedrijf als ScioTeq uit mijn regio kan hier wel bij varen. Het hoeven niet allemaal traditionele defensiebedrijven te zijn. Ik hoop dat deze geopolitieke crisis ons ook economisch wakker schudt: we hebben echt niet meer de luxe om het West-Romeinse Rijk in verval na te spelen.

Het moet afgelopen zijn met de decadentie. Dit is een moment waarop Vlaanderen, België en Europa opnieuw weerbaar moeten worden en in zichzelf moeten geloven. Als ik hier in de buurt bedrijven voor diepvriesgroenten bezoek, loop ik soms door de koelcellen: daar werken geen Vlamingen meer, daar werken geen Walen meer, zelfs geen Europeanen.

Alleen migranten van buiten de EU willen dat werk nog doen, terwijl er ook in Moeskroen nog veel werkloosheid is.Is Vlaanderen decadent? De werkzaamheidscijfers liggen hier zodanig hoog dat de meeste Vlamingen waarschijnlijk gewoon een betere job hebben gevonden dan in een koelcel.Ronse: Op het Belgische niveau is niet-werken nog altijd vaak aantrekkelijker dan werken.

Meer dan een half miljoen mensen is langdurig ziek. Daar zitten veel te veel mensen tussen die hun job gewoon beu zijn. Dat cijfer moet echt naar beneden de komende vijf jaar.

12.000 van hen verblijven al meer dan vier jaar in het buitenland zonder dat ze daar worden gecontroleerd. Kunnen die echt niet meer werken? Ondertussen vinden we voor zware jobs gewoon geen volk meer.

‘Minister Vandenbroucke zal worden afgerekend op de afname van het aantal langdurig zieken’Die jobs zijn meestal ook het slechtst betaald.Ronse: Dat is omdat de overheid te veel geld afroomt van wat werkgevers hun mensen willen betalen.Op de laagste lonen worden toch amper nog belastingen betaald?Ronse: In vergelijking met andere landen is dat toch nog altijd een verschil.

We gaan de minimumlonen optrekken, en door de belastingvrije som te verhogen zullen die mensen ook meer overhouden. Dat zijn de mensen voor wie ik vandaag ook het meeste respect voor heb: mensen die als poetshulp werken, in de koelcel van een fabriek of als nachtverpleger in het ziekenhuis. ‘We hebben echt niet meer de luxe om het West-Romeinse Rijk in verval na te spelen.

Het moet afgelopen zijn met de decadentie.’ Doet de regering wel genoeg voor die mensen? De lastenverlaging zal voor miljarden naar grotere verdieners gaan.Ronse: Ze zullen elk jaar 1200 euro netto meer overhouden, dat is al een serieus bedrag.

Veel van die mensen met de zwaarste jobs worden langdurig ziek. Deze regering ziet die stijging in langdurig zieken als een reden om strenger te controleren, terwijl het ook een aanleiding had kunnen zijn om ons af te vragen of het werk vaak niet te veeleisend is.Ronse: Veel mensen moeten in hun job soms even op hun tanden bijten, dat is zeker zo.

Denk ook aan leraars die elke dag voor een moeilijke klas moeten staan. Maar tussen die langdurig zieken zit echt veel volk dat aangepast werk kan doen. We hebben vorige week het waanzinnige voorbeeld gezien van Wendy, die in het leger werkte.

Op haar 25e kreeg ze een zware aandoening aan haar enkel en is ze op ziektepensioen gezet. Gelukkig vond die vrouw dat zelf ook absurd, en heeft ze een administratieve functie aangenomen in een gemeente.Zijn dat niet de uitzonderingen?Ronse: Ik ga daar geen getal op plakken, maar ik denk dat er veel zulke gevallen zijn.

Vanzelfsprekend zijn er ook heel veel mensen die terecht een ziekte-uitkering krijgen, maar we moeten veel sneller kijken of zij nog arbeidspotentieel hebben. Nu worden mensen ziek verklaard omdat ze hun job niet meer aankunnen, terwijl ze heel vaak nog wel ander werk kunnen doen. Een werkgever moet drie maanden wachten om met zijn werknemer een re-integratietraject te bespreken.

In sommige gevallen moet dat eigenlijk vanaf de eerste week kunnen. Mensen die weigeren om straks een traject te volgen naar ander werk, zullen ook 10 procent van hun uitkering verliezen. Deze regering gaat dat aanpakken, zonder de focus op zorg te verliezen.

Volgens de werkgeversorganisaties is de gezondheidszorg een domein waar nog meer in bespaard zou kunnen worden. Bent u het daarmee eens?Ronse: Mijn persoonlijke standpunt is dat wij vandaag veel te weinig uit eigen zak moeten betalen voor een doktersbezoek. Dat kost mij vijf euro, terwijl ik gemakkelijk drie of vier keer meer zou willen betalen.

Natuurlijk moeten er sociale correcties zijn, maar ik denk dat veel mensen daarvoor meer kunnen bijdragen. ‘Mijn persoonlijke standpunt is dat wij vandaag veel te weinig uit eigen zak moeten betalen voor een doktersbezoek.’ In uw maidenspeech zei u dat priester Daens vandaag lid zou zijn van de N-VA.

Gelooft u dat écht?Ronse: Ik zou in de tijd van Daens in ieder geval lid zijn geweest van het syndicaat. Als Daens vandaag zou hebben geleefd, denk ik dat hij ook medelijden zou hebben met een arbeider die elke dag zijn kas afdraait terwijl zijn buurman van een uitkering geniet die met alle extra’s erbij zo goed als even hoog ligt als zijn loon. We gaan ervoor zorgen dat dat niet meer kan.

Dat is misschien het strengere deel van ons verhaal over de laagste lonen, maar het is ook wel belangrijk: mensen die werken moeten zien dat ze aanzienlijk meer overhouden dan mensen die niet werken.Werken, werken, werken: ‘Dit is het afscheid van het bobosocialisme’Zou Daens tot de laatste onderhandelingsnacht hebben geprobeerd om ervoor te zorgen dat die uitkeringen de komende vijf jaar zelfs niet geïndexeerd worden?Ronse: De uitkeringen zijn de voorbije jaren hyperhard gestegen. Daarbovenop komen nog REMI-toeslagen (steun die door het OCMW wordt toegekend op maat van elk gezin, nvdr) en veel andere kortingen en premies.

In Kortrijk was er een absurd voorbeeld dat we gelukkig hebben afgeschaft: uitkeringsgerechtigde gezinnen met kinderen konden tot achttien keer per jaar voor een appel en een ei naar het subtropisch zwembad, terwijl voor arbeidersgezinnen een ticketje voor een kind 20 of 25 euro kost. Is dat nog rechtvaardig? ‘Als straks de werkloosheidsuitkeringen tot twee jaar worden beperkt, zullen we goed moeten controleren wie er doorstroomt naar het leefloon.’ De meeste mensen met een uitkering leven in ellende, nee? Die REMI-toeslagen zijn er gekomen omdat het onmogelijk was rond te komen met alleen een leefloon.

Ronse: Dat klopt, we zullen die ook niet afschaffen. Helaas zijn er wel veel te veel mensen die door allerlei voordelen niet inzien dat ze moeten gaan werken. Bij het OCMW in Kortrijk merken we dat ook, jonge mensen waar we duidelijk als samenleving veel meer achteraan moeten zitten.

De echte sukkelaars zijn ook een slachtoffer van hen: hen zouden we eigenlijk meer hulp moeten geven. Dat is mijn droombeeld: enkel mensen die het echt nodig hebben krijgen een leefloon, dat dan hoger ligt dan vandaag.Factcheck: ja, gezin van leefloners kan meer dan 4000 euro per maand aan uitkeringen ontvangenMaar tot het zover is, laten we die mensen nog even in de steek?Ronse: We gaan ook niet alle sociale voordelen afschaffen, hè.

In vergelijking met veel andere landen hebben wij nog altijd een stevig sociaal vangnet. Maar als straks de werkloosheidsuitkeringen tot twee jaar worden beperkt, zullen we ook goed moeten controleren wie er doorstroomt naar het leefloon. Iemand die echt werk weigert, hoort ook geen leefloon te krijgen.

Om het cru te stellen: als de McDonald’s in de buurt volk zoekt, en die persoon weigert dat, dan moet niemand anders die wel werkt voor zijn leefloon betalen.Wat krijgen die mensen dan nog wel?Ronse: Niks.Ik dacht dat een leefloon de absolute ondergrens was van wat de overheid doet?Ronse: Ik heb er geen enkel probleem mee om te zeggen dat werkweigeraars ook geen leefloon horen te krijgen.

Tot slot toch eens proberen: wordt u straks kandidaat-voorzitter van N-VA? Ronse: Het zijn drukke weken geweest. Ik ga de komende dagen eens goed nadenken.Expert Wim Van Lancker: ‘Met de N-VA zal de armoede opnieuw stijgen’ Axel Ronse1981: Geboren in Brugge.

Studies: Filosofie (UGent), MBA (Vlerick Business School).2006-2013: Directeur Unizo Zuid-West-Vlaanderen.2014-2024: Vlaams Parlementslid.

2019-2024: Schepen van Cultuur in Kortrijk.2025: Fractievoorzitter in de Kamer voor de N-VA.The post Axel Ronse (N-VA): ‘Iemand die werkt weigert, hoort ook geen leefloon te krijgen’ appeared first on Knack.

.