Auteursrechtenvereniging luidt alarmbel: “Binnen 5 jaar gaat 30 procent van digitale muziekinkomsten naar AI”

Artificiële intelligentie (AI) bedreigt de inkomsten van de creatieve sector. De internationale auteursrechtenvereniging Cisac slaat alarm. Internationale technologiebedrijven zullen de komende jaren de inkomsten van de makers van creatieve werken leegzuigen door de snelle opmars van generatieve artificiële intelligentie.

Dat is de conclusie van een wereldwijde studie in opdracht van Cisac, de internationale confederatie van auteursrechtenorganisaties. Volgens de studie, uitgevoerd door onderzoeksbureau PMP Strategy, zullen AI-diensten tegen 2028 elk jaar zo’n 9 miljard euro genereren uit de muziek- en audiovisuele sector. Dat gebeurt via gebruikers die abonnementen of licenties aanschaffen op diensten om zelf muziek of video te genereren, zoals Suno of Midjourney.



Die gegenereerde content zal een “kannibaliserend” effect hebben op de creatieve sector, zegt PMP. Auteurs van muziek en audiovisuele werken kijken in 2028 aan tegen een jaarlijks verlies van zo’n 8,5 miljard euro. Dat zijn inkomsten die zij bijvoorbeeld mislopen doordat door AI gegenereerde muziek de markt zal verzadigen, of doordat tv- en reclamemakers voor goedkopere AI-producties zullen kiezen.

Dat is wrang, vindt Björn Ul­vaeus, de Abba-oprichter die ook voorzitter van Cisac is. “Want laat het duidelijk zijn: het succes van die AI-platformen is gebouwd op de auteursrechtelijk beschermde werken waarmee zij hun modellen trainden, maar waarvoor de auteurs op dit moment niet vergoed worden. We kunnen de geest niet terug in de fles steken: ik gebruik zelf ook al AI.

Maar het mag niet ten koste van de makers gaan: er moet een eerlijke vergoeding komen.” De studie bevat nog andere opvallende cijfers. Zo verwacht PMP dat AI-gegenereerde muziek tegen 2028 goed zal zijn voor 30 procent van de digitale inkomsten uit streamingplatforms en sociale media.

Denk daarbij vooral aan het aandeel van “functionele playlists” op streamingdiensten, met achtergrondmuziek of meditatieve geluiden. Voor de muziekbibliotheken waar adverteerders, tv-makers of openbare plekken zoals supermarkten muziek aanschaffen, wordt zelfs een verlies van 60 procent ingecalculeerd. In de audiovisuele sector staan de inkomsten van vertalers, ondertitelaars en stemacteurs onder druk.

De helft van hun inkomsten dreigt te verdwijnen. Alles samen staan tegen 2028 24 procent van de inkomsten uit muziekrechten en 21 procent van de inkomsten uit audiovisuele rechten op het spel, volgens PMP, terwijl AI-platformen hun winst alleen maar zien toenemen. Door die cijfers publiek te maken, hoopt Cisac druk te zetten op beleidsmakers die zich buigen over AI-regelgeving.

De auteurs hopen op wetgeving die AI-bedrijven verplicht om openbaar te maken welke beschermde werken mee in de training van het model zaten. “Daarna kunnen we een faire vergoeding bepalen”, zegt Ul­vaeus, die erover waakte geen frontale aanval te openen op de techsector. “Ten tijde van de internetpiraterij stonden we lijnrecht tegenover mekaar.

Dat is anders met de AI-golf: nu moeten we ­samenwerken in het belang van de cultuur.”.