Een flinke last die van de schouders is gevallen. Dat moet het gevoel zijn in zeker vijf huishoudens zo vlak voor de Kerst: die van voormalig ING-bestuurder Ralph Hamers en van de voormalige bestuurders van ABN Amro Gerrit Zalm, Kees van Dijkhuizen, Chris Vogelzang en Joop Wijn. Woensdag liet het Openbaar Ministerie weten dat het geen heil ziet in het strafrechtelijk vervolgen van de oud-bankbestuurders voor hun rol in het falend witwasbeleid van de banken, waarvoor die banken eerder honderden miljoen euro aan boetes moesten betalen.

Welke vier conclusies zijn nu te trekken na vier (Hamers) en drie jaar (ABN Amro-top) onderzoek door het OM? 1 Dat bestuurlijke aansprakelijkheid niet zo zwart-wit ligt als gedacht Voor de buitenstaander was het in 2018 moeilijk te begrijpen: hoe ING als bedrijf wel 775 miljoen euro boete moest betalen vanwege „jarenlange structurele overtreding” van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, maar dat het OM geen bestuurders hiervoor kon vervolgen. Zouden na de kredietcrisis in 2008 de bankbestuurders er dan toch weer ‘mee wegkomen’? Het OM schreef destijds meteen dat hoge eisen worden gesteld aan de bewijsvoering voordat personen vervolgd kunnen worden wegens ‘leiding geven aan strafbare feiten’. In een door publieke verontwaardiging gesteunde zaak van financieel activist Pieter Lakeman kwam het gerechtshof van Den Haag tot een andere conclusie: dat zag wel degelijk aanwijzingen voor zogeheten ‘strafbaar fei.