Hij ligt er vredig bij. Plechtig opgebaard. Buik en snavel fier de lucht in, het zwarte verenkleed glanzend alsof hij gisteren nog vloog.

Maar de Kauai o’o vliegt al bijna veertig jaar niet meer. In 1987 zong het laatste mannetje van de Hawaïaanse vogelsoort zijn misschien wel allerlaatste lied, vereeuwigd op geluidsband door Amerikaanse ornithologen. Een vrouwtje om te imponeren met die mooie noten was er allang niet meer.

Zijn toehoorders zouden voortaan uit wetenschappers bestaan – en, sinds eind augustus, uit museumbezoekers. De roep van de o’o. Natuur onder druk luidt de titel van de nieuwste tentoonstelling in het museum Allard Pierson te Amsterdam.

En hoewel de vogelnaam in het Hawaïaans letterlijk ‘doorboren’ betekent, is het verleidelijk er een dreigend onomatopee in te horen: een soort die oh-oh-roepend zijn eigen einde voorziet. Meteen bij binnenkomst van de expositie wordt de toon gezet: dan wandel je als bezoeker door de soundscape van akoestisch ecoloog Bernie Krause, die tussen 2004 en 2015 geluidsopnames maakte bij een beek in Californië. Aanvankelijk hoor je het water ruisen en de vogels zingen, maar met het verglijden van de tijd verdwijnt het gezang en droogt de beek op, tot uiteindelijk slechts een confronterende stilte overblijft.

Want die natuur staat niet zomaar onder druk – dat komt door ons eigen toedoen. „We wilden er geen activistische tentoonstelling van maken, maar wel een activerende”, zegt conservator en samensteller Hans M.