In games kom je ze regelmatig tegen: checkpoints waar een oude wijze man in een grot cryptische adviezen geeft en een side quest aanbiedt. Als je die voltooit, krijg je beloningen, zoals extra levens of geheime krachten, die je helpen om de volgende boss te verslaan. Zulke checkpoints zijn er ook in de klassieke muziek.

De oude wijze mannen heten dan bijvoorbeeld Carl Czerny (piano), Pierre Rode (viool) of Eugène Bozza (saxofoon) en de side quests zijn hun etudes: korte muziekstukken volgepropt met technische moeilijkheden. Ze tillen je vaardigheden naar het volgende level en stomen je stap voor stap klaar voor de grote meesterwerken. Een etude, Frans voor ‘studie’, draait om een of meerdere speeltechnieken.

Voetballers oefenen met dribbelen, passen, schieten, de bal aannemen, enzovoorts; klassieke musici trainen met toonladders, sprongen, snel repeterende noten en complexe ritmes, maar ook langzame vloeiende lijnen, evenwichtige crescendo’s en andere minder pyrotechnische maar niet minder uitdagende fratsen. Componisten maakten zo van hun etudes ware hindernisbanen. De challenge: ze te lijf gaan zonder in de kramp te schieten.

De etude is vooral een negentiende-eeuws fenomeen. Niet dat je voorheen niet hoefde te oefenen op je instrument, maar de didactische stukken uit eerdere eeuwen leken best wel op de ‘gewone’ concertstukken. In de negentiende eeuw werden veel instrumenten geïnnoveerd, werden veel conservatoria opgericht, en raakte het voor de middenklasse i.