Is het toeval dat we elkaar ontmoeten op de Amsterdamse Plantage Muidergracht, uitgerekend voor de deur van het voormalige universiteitsgebouw waar de 20ste-eeuwse ‘toevalsontkenner’ Albert Einstein nog heeft lesgegeven? Of is het slechts de statistisch voorspelbare uitkomst van een worp met een digitale dobbelsteen? Filosoof en schrijver Jeroen Hopster (1987) had van tevoren diverse opties gegeven voor interviewlocaties, de online nummergenerator deed de rest. In die zin is het dus geen coïncidentie – een ongepland samenvallen van gebeurtenissen dat als opzienbarend of betekenisvol wordt ervaren. Wel is er sprake van contingentie: het resultaat had met gemak anders kunnen uitvallen.

En is het ook puur probabilistisch toeval, dat slechts op basis van kansen kan worden verklaard? „Die nummergenerator genereert pseudo-willekeur, geen pure willekeur”, zegt Hopster. „Einstein zelf zou het hoe dan ook niet als bewijs accepteren: hij ontkende het bestaan van willekeur.” Over al die verschillende verschijningsvormen van toeval (en de implicaties ervan) heeft Hopster een fascinerend, veelzijdig boek geschreven: Toeval – een onvoorziene filosofie .

Aan de hand van talloze voorbeelden laat hij zien hoe Vrouwe Fortuna een rol speelt in onder meer klimaatwetenschap, evolutiegeschiedenis, rechtspraak en medisch onderzoek. Zelf doet Hopster nu met een Veni-beurs aan de Universiteit Utrecht onderzoek naar de ethische kant van de klimaattransitie. Ook is hij verbonden aan e.