Tien mannen uit Thorn vochten in de periode van 1867 tot 1870 als soldaten van de paus. Sommigen sneuvelden, sommigen kwamen terug als helden. Maar tot voor kort was er weinig bekend over deze Thornse 'zoeaven'.

Amateurhistoricus en vrijwilliger bij Museum Thorn Wilbert Lalieu deed onderzoek naar deze huurlingen van de paus. "Er is al veel bekend over de historie van Thorn, maar dit is een onderbelicht onderwerp." Museum In Museum Thorn loopt een tentoonstelling over de lokale zoeaven.

Brieven, onderscheidingen, een wapen, een kerkboekje en nog veel meer: ze vertellen het verhaal van de Thornenaars in het verre Rome. De tentoonstelling bestaat uit onder meer uit items verzameld door Wilbert Lalieu. In 1866 riep Paus Pius IX de katholieke wereld op om jonge, gezonde, ongehuwde katholieken te sturen naar zijn Pauselijke Staat.

Nationalistische Italiaanse troepen wilden dat het land innemen om Italië te verenigen tot één land. In totaal 11.000 zoeaven werden opgeroepen om de katholieke staat te verdedigen, maar tevergeefs.

In 1870 werd Rome ingenomen en kwam er een einde aan de Kerkelijke Staat. Sabel De collectie begon met een tip over een uniek item. Lalieu: "Deze zoeavensabel is gevonden op een zolder, hier in Thorn.

Het wapen lag hier al decennia, toen een dakdekker het tijdens zijn werk vond." Deze sabel was het eerste item uit de collectie. Toen Lalieu erachter kwam dat de voormalige dorpsgenoten onderscheiden waren door de paus, begon het échte verzamelen: "Ik heb.