Een raam, wat is dat? Als je van binnen naar buiten kijkt, is het een kader, een lijst rond het uitzicht. Wie van buiten naar binnen kijkt, ziet de uitsnede van een interieur. Geen baanbrekende gedachte.

Al helemaal niet voor een striptekenaar, die denkt in kaders en uitsneden. In de affiches, prenten en covers die Joost Swarte (1947) naast zijn strips maakt, zijn binnen en buiten, met een raam ertussen, of gezien via een spiegel, bovendien al lang een vast thema. Toch trof het hem als een verrassend inzicht dat je binnen en buiten in een raam kunt samenbrengen.

Het gebeurde toen hem eind vorige eeuw gevraagd werd mee te denken over ramen in gerenoveerde gevels. Hoe? In afbeeldingen op het glas. Of beter: in afbeeldingen die zelf het glas zijn.

„Glas in lood was zó’n logische stap”, zegt Swarte. „De contourlijnen uit mijn tekeningen werden loodlijnen, de ecoline het gekleurde glas.” En zo kun je aan de Marnixstraat in Amsterdam nu in glas in lood een autootje zien, dat van de straat is gekomen en binnen op zijn buik een boek ligt te lezen.

En een mannetje dat een tapijt met een motief van bladeren stofzuigt. Maar het zijn echte bladeren; op het tapijt blijft een baan wit achter. En nog 32 ramen.

„Swarte is de meester van het platte vlak”, schrijft Ward Wijndelts, oud-hoofdredacteur van Vrij Nederland en stripkenner, in zijn boek Sleutelmomenten , deze maand verschenen. Maar Swartes meesterschap ligt dus ook in de manier waarop hij steeds aan de twee dimensies .