Het is de nachtmerrie van elke (terminaal) zieke patiënt: van de een op de andere dag is het medicijn waar je van afhankelijk bent niet meer leverbaar. Deze weken is het de beurt aan gebruikers van het kankermedicijn etoposide om zich grote zorgen te maken. Het middel, dat de groei van tumoren afremt, is plotseling niet meer verkrijgbaar door niet nader gespecificeerde productieproblemen bij de twee leveranciers.

Het wordt in zo’n dertig behandelschema’s voor verschillende kankersoorten gebruikt, door tussen de 500 en de 1.000 Nederlandse patiënten. Een brandbrief van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG), vrijdag, moest artsen ertoe aanzetten actief op zoek te gaan naar alternatieven.

Normaal gesproken mogen artsen bij tekorten ook proberen het medicijn uit het buitenland te importeren, maar de problemen met etoposide spelen wereldwijd. Het is zeker niet voor het eerst dat problemen in de keten zorgen voor problemen bij medicijngebruikers. Nederland produceert zelf al jaren geen medicijnen meer en is dus volledig afhankelijk van het buitenland, met name India en China.

Die bedienen de hele wereld, en Nederland staat vaak onderaan de lijst, omdat afnemers hier vaak – gedwongen door de zorgverzekeraars – zo goedkoop mogelijk medicijnen willen afnemen. Veel essentiële medicijnen zijn daardoor vrijwel standaard niet voorhanden, zo becijferde NRC eerder dit jaar. In het eerste kwartaal van 2024 zagen apothekers, fabrikanten en groothandelaren zich weg.