Een stenen beeld dat zich op miraculeuze wijze lijkt te bewegen over een wateroppervlak: het is typisch een idee van de duizendkunstenaar van de Italiaanse Barok, Gian Lorenzo Bernini (1598-1680). Hij bedacht het voor een fontein op Piazza Navona in Rome, waarvoor hij in 1653 een model in terracotta boetseerde. Dit 72 centimeter hoge beeld van de watergod Triton is vanaf woensdag in het Rijksmuseum in Amsterdam te zien als permanente bruikleen van een particulier, opgesteld in de zaal gewijd aan 17de-eeuwse Nederlandse schilders die naar Italië reisden.

Behalve twee recent aan hem toegeschreven tekeningen in Teylers Museum in Haarlem en één tekening in Museum Boijmans Van Beuningen die mogelijk van Bernini is, bevinden zich geen werken van Bernini in Nederlandse openbare collecties. Met de Triton toont het Rijksmuseum nu de enige sculptuur door deze kunstenaar in Nederland. Het model laat prachtig zien hoe Bernini zich op klein formaat een voorstelling maakte van een nog uit te voeren, meer dan levensgroot marmeren beeld van een naakte man in een beweeglijke pose.

Triton staat met twee voeten op een grote klinkhoorn, zijn opgeheven gezicht met bolle wangen, geprononceerde lippen en lange bakkebaarden wordt omkranst door een dikke haardos die door de wind naar voren lijkt te worden geblazen. Zijn lichaam is gedraaid omdat hij met beide handen links van zijn lichaam de staart vasthoudt van een grote vis waarvan de grote, monsterlijke kop van achteren door de benen van de .