De theatercarrière van regisseur Johan Doesburg begon turbulent. Als afstudeervoorstelling aan de Amsterdamse Toneelschool, afdeling regie, koos hij het toneelstuk Het vuil, de stad en de dood van de Duitse cineast en toneelschrijver Rainer Werner Fassbinder. Dat was bij de wereldpremière in Keulen al omstreden wegens het vermeend antisemitische karakter.

De première op woensdagavond 18 november 1987 in het Rotterdamse theater LantarenVenster werd door Joodse demonstranten na enkele minuten verhinderd; zij bezetten de speelvloer. De jonge regisseur was aangeslagen. Hij vond het stuk belangwekkend.

Afgelopen vrijdag is Doesburg op 69-jarige leeftijd in zijn woonplaats Den Haag overleden. Hij besloot tot euthanasie. In een ‘bericht naar buiten’, zoals hij het noemde, liet hij weten negen jaar longkanker overleefd te hebben, maar medicijnen hadden zijn nieren aangetast.

Doesburg werd op 12 mei 1955 geboren in Den Haag. In de toneelwereld werd hij liefdevol ‘Does’ genoemd; zijn verschijning met lang zwart haar en onveranderlijk een hoed op was markant. Uiteindelijk studeerde hij af met Bedrog van Harold Pinter.

Maar van een uitvoering van Fassbinders gewraakte stuk bleef hij dromen, en in 2002 kwam het ervan, nu in de Haagse Koninklijke Schouwburg. Mede dankzij de gestileerde choreografie van zijn partner Betsy Torenbos werd het een betekenisrijke voorstelling, die tot nadenken stemde. Maar de theatergeschiedenis was al geschreven ten tijde van Doesburgs eerste pogi.