Hebben we een probleem met de integratie van Marokkanen? Van Kooten en De Bie lieten het veertig jaar geleden al onderzoeken. In een proefopstelling moesten „proefmarokkanen” laten zien hoe bedreven ze waren in „harinkie happen”, hagelslag strooien en de Vlooienmars spelen. Wie slaagde, kreeg een button met „Ikke OK”.

De onderzoekers zijn echter geschokt door de magere resultaten: „Ze doen het neusvuil in een zakdoek in plaats van dat ze het als een echte Hollander onder een stoel smeren.” Om het vijftigjarig jubileum van het satirische tv-duo te vieren (dat overigens 26 jaar geleden uit elkaar ging) maakte de VPRO de compilatiereeks Van Kooten en De Bie: Toen werd nu met iedere aflevering een andere expert die de sketches van weleer plaatst in een actuele context. De eerste aflevering ‘Het onderbuikgevoel’ (vrijdag, NPO 3) werd aan elkaar gepraat door Lamyae Aharouay, politiek verslaggever van NRC .

Eloquent en genuanceerd legde ze de verbanden tussen de sketches van weleer en het huidige heersende populisme. De sketches zijn inderdaad adembenemend visionair. Zoals die over de Nederlandse Volkspartij tegen Enge Buren („Ik ben niet eng.

Alleen in mijn zwembroek ben ik eng”) en het plan van Jacobse en Van Es om apartheid in te voeren met „Blankstad” waar je alleen in mag met een pasje, en thuisland Turkenburg in Drenthe „vanwege de ruime mogelijkheden van schapen”. Maar het is minstens zo interessant om naar de verschillen tussen toen en nu te k.