Worden mensen steeds narcistischer, dus verliefd op zichzelf en hun eigen geweldige leven? Het is een bekende verzuchting over de moderne samenleving en al decennia grondstof voor aanklachten over het oprukken van een ‘narcistische persoonlijkheid’. Maar volgens onderzoekers van de universiteit van Wenen is er geen hard bewijs voor die ‘wereldwijde narcisme-epidemie’. Integendeel, de frequentie van narcisme sinds de jaren tachtig is volgens hen bij onderzochte groepen wereldwijd eerder afgenomen dan toegenomen.

De drie Oostenrijkse onderzoekers schrijven dat in het Journal of Personality . Ze baseren hun conclusie op een meta-analyse van psychologisch narcisme-onderzoek van 1982 tot 2023. Ze analyseerden duizend onderzoeken met data van de Narcissistic Personality Inventory (NPI), een veelgebruikte vragenlijst om narcistische karaktereigenschappen te peilen, buiten de klinische diagnose van een narcistische persoonlijkheidsstoornis.

De meta-analyse is beperkt tot onderzoeken in het Engels, Spaans en Duits, maar daarmee is een groot deel bestreken van de samenlevingen waar narcisme het sterkst zou zijn toegenomen. De resultaten van de meta-analyse staan haaks op het idee dat in samenlevingen sinds de jaren tachtig een algemene stijging van narcisme is waar te nemen. De onderzoekers zien eerder een dalende lijn, weliswaar met verschillen in tijd en regio.

Zo scoren Amerikaanse studenten hoger op narcisme dan Aziatische. Maar ook onder hen doet zich geen structurele toen.