Naast invallen van barbaren, pandemieën, slechte keizers en klimaatverandering hebben historici nóg een reden aangedragen die mogelijk tot de ondergang van het Romeinse Rijk heeft geleid: loodvergiftiging. Romeinen dronken water uit loden leidingen , gebruikten loden vaten en smeerden loodhoudende cosmetica op hun gezicht. Analyses van skeletten uit de Romeinse tijd laten een duidelijke toename zien van het loodgehalte in botten en tandglazuur.

Deze blootstelling aan het giftige metaal zou een negatief effect op de Romeinse gezondheid hebben gehad en mogelijk hebben geleid tot een lager geboortecijfer , vooral onder de elite. Het onderzoek naar dit fenomeen richtte zich tot nu toe op direct contact met lood, maar een internationaal team onderzoekers onder leiding van Joseph R. McConnell van het Desert Research Institute in Nevada publiceerde maandag een artikel in het tijdschrift PNAS dat voor het eerst de impact in kaart brengt van door looddeeltjes vervuilde lucht.

De onderzoekers komen tot de conclusie dat deze loodluchtvervuiling bij inwoners van het Romeinse Rijk zorgde voor een daling van het IQ met 2 à 3 punten. Voor hun artikel analyseerden McConnel en de zijnen de samenstelling van ijskernen die zijn geboord in Groenland en Rusland. Daarin is de uitstoot van Romeinse mijnen bevroren die hier door de wind eeuwenlang naartoe gedragen is.

In de mijnen werd galeniet gewonnen, een mineraal dat in de Oudheid de belangrijkste bron was voor lood en zilver. In 2018 slaa.