In Rusland voelde haar kunst als een daad van verzet, vertelt Nadya Raplya. Ze organiseerde met haar vrienden ondergrondse tentoonstellingen in Russische steden. „Wij veranderden hoe mensen dachten.

Misschien maar bij een kleine groep, maar het voelde alsof het ertoe deed.” Die tentoonstellingen gingen door tot kort na de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022. Toen werd de repressie te groot.

De Russische kunstenaars Nadya Raplya (1998) en Philippenzo (1984, vanwege zijn veiligheid wil hij enkel met zijn artiestennaam in de krant) zitten aan een tafeltje in het café van het Amsterdamse debatcentrum de Balie. De avond daarvoor opende in het debatcentrum de tentoonstelling Artists Against the Kremlin . Er zijn ruim honderd werken uit 25 verschillende landen tentoongesteld van vooral kunstenaars uit Rusland, die zich tegen het Kremlin en tegen de oorlog in Oekraïne uitspreken.

Verdeeld over drie ruimtes zijn foto’s, videowerken, tekeningen en sculpturen te zien. De werken verwijzen naar de oorlog, of juist naar het Rusland waar de kunstenaars zo van hielden, maar waar ze nu niet meer kunnen leven. De meeste van die Russische kunstenaars wonen in ballingschap.

Eén van hen is net vrijgelaten in de gevangenenruil met het westen: Sasja Skotsjilenko. Haar moeder Nadezhda Skotsjilenko sprak zaterdagavond een volle zaal toe in de Balie (zie inzet). De tentoonstelling voelt niet hetzelfde als de ondergrondse exposities in Rusland, vertelt Nadya Raplya.

„Ik ben .