Tachtig jaar oud zijn ze dit jaar geworden, de zusterorganisaties Internationaal Monetair Fonds en Wereldbank. En het wordt steeds meer de vraag of ze de honderd ongeschonden gaan halen. Beide werden opgericht in 1944, in het Amerikaanse Bretton Woods: het IMF om een nieuw, naoorlogs internationaal financieel systeem, met de dollar als middelpunt, te managen.

De Wereldbank aanvankelijk om de Europese wederopbouw te financieren. Die taakstelling is al veranderd. Het starre internationale dollarsysteem bezweek begin jaren zeventig, waarna het IMF zich toelegde op advies, financiële stabiliteit en noodkredieten voor landen in problemen.

De Wereldbank veranderde langzaam in een echte ontwikkelingsbank, vooral voor de groeiende groep postkoloniale landen. Eén aspect van de wereldorde waarop beide toezagen bleef al die tijd hetzelfde: de Verenigde Staten waren economisch en financieel de onbetwiste leider van de wereld. En na het einde van de Sovjet-Unie, begin jaren negentig, bleven de VS over als enige supermacht.

Het democratisch kapitalisme had als enige levensvatbare maatschappijvorm gewonnen, en alternatieven waren moeilijk denkbaar. Nu is ook die orde in snel tempo aan het veranderen. Eerst maakte de financiële crisis van 2008-2009 een hardhandig einde aan het idee dat het kapitalisme aan zichzelf kon worden overgelaten.

En daar bovenop roeren zich nieuwe spelers in de geopolitiek en -economie. China, een levend experiment met autocratisch kapitalisme, leek tot kort ge.