Krantenkoppen worden gedomineerd door alarmberichten over de mentale toestand van de jeugd. Maar volgens hoogleraar Levi van Dam, die deze vrijdag zijn oratie houdt in Amsterdam, is er geen toename van psychiatrische problemen. Epidemiologische cijfers wijzen uit dat al decennia ongeveer een derde van de jeugd af en toe worstelt met mentale problemen.

Jongeren geven wél aan dat de mentale druk op hen is toegenomen. Verschil met eerdere generaties is vooral: ze praten er makkelijker en beter over. In zijn oratie pleit Van Dam voor het normaliseren van dat gesprek, zonder medisch of maatschappelijk stigma.

Is de epidemie van mentale problemen onder de jeugd een mythe? „Dat is wel een heel groot woord. Maar het heeft mij wel verbaasd. Ik werk zelf in de jeugdzorg en de afgelopen tien, vijftien jaar zag je alleen maar een toename van berichten dat het allemaal veel erger aan het worden was, zeker na corona.

Ook van collega’s in de jeugdhulp hoorde ik dat we nu echt met de handen in het haar zaten. De Amerikaanse sociaal psycholoog Jonathan Haidt spreekt al van ‘de angststoornis-generatie’. Hallo, zeg.

Ik begon me toen af te vragen of die toename er op populatieniveau nu eigenlijk was.” Niet dus. „Eerst schrok ik wel van de cijfers, want je komt dus op zo’n 30 procent van de jeugd die zegt te worstelen met mentale problemen.

Alleen, bij mij begon het vermoeden te rijzen dat dit misschien wel altijd zo is, alleen praatten we er vroeger niet over. De epidemiologische.