Amerikaanse en Nederlandse politiek hebben weinig met elkaar gemeen. Toch staan beide democratieën voor een vergelijkbaar dilemma. Het is de keuze tussen heerschappij of gezag, tussen harde of zachte macht, tussen autoritair of democratisch leiderschap.

Peilingen in bepalende staten suggereren dat Donald Trump en Kamala Harris ongeveer evenveel kans hebben. Tegelijk lijkt de dynamiek van de campagne voordelig voor Trump: hij loopt in op haar. En dichterbij, in Den Haag, pakken kleine beslissingen (met grote gevolgen) stilletjes in het voordeel van Geert Wilders uit.

Niet in het voordeel van de democratie. Illustratief was een stemming, dinsdag, over een voorstel van D66-Kamerlid Joost Sneller. Hij wil de Wet politieke partijen zo aanpassen dat partijen als de PVV (waarvan Wilders het enige lid is) worden gedwongen een ledendemocratie te vormen.

Geen vreemde gedachte: Duitsland heeft het als vereiste in de Grondwet staan. Ook NSC-leider Pieter Omtzigt zei in het debat over de regeringsverklaring, in juli, dat partijen “intern democratisch” horen te zijn. Wilders reageerde als een tiener op het schoolplein: “Waar bemoei jij je mee?” Zonder Omtzigt (afwezig) stemde de NSC-fractie deze week tegen de motie-Sneller.

NSC is er inhoudelijk voor, zei Kamerlid Sandra Palmen, maar ze had procedurele bezwaren. (Wie zijn politieke principes niet kan waarmaken heeft altijd een uitweg: procedurele bezwaren.) Zo gaat dat met coalitiepartijen die diep wegzakken in peilingen: zij moe.