Toen Joe Biden in 2020 de presidentsverkiezingen won van Donald Trump was de opluchting in Brussel groot. Na vier moeizame jaren voor het Atlantisch verbond werd de kwelgeest van EU en NAVO afgelost door een man die trots was op zijn Europese roots én die het belang van Europese bondgenoten inzag. Er was een kleine groep politici en analisten die de overwinning ook betreurde.

Met Europa-vriend Biden verdampte op slag de gevoelde noodzaak voor Europa om economisch en op veiligheidsterrein snel zelfstandiger te worden. Trump had Europese ideeën over strategische autonomie en een sterke Europese defensie een fikse impuls gegeven. Met Biden ging meteen de druk van de ketel.

Op de vraag of Europa Trump-proof is, is het antwoord dan ook ‘nee’. De defensie-uitgaven zijn na de Russische inval in Oekraïne omhoog geschoten. Toch kan Europa zichzelf nog steeds niet verdedigen, mocht Trump de NAVO daadwerkelijk de rug toekeren.

Rationeel is het overigens niet om een organisatie van 32 bondgenoten, waar jezelf de baas bent, te verlaten, maar in het geval van Trump kan men niets uitsluiten. Als Trump Oekraïne in de steek mocht laten, zou het van Europa een enorme inspanning vergen om het gat in steunverlening te dichten. Europa staat dan bovendien alleen tegenover Vladimir Poetin en moet in die precaire situatie de onderlinge eenheid zien te bewaren.

Europa heeft veel gedaan voor Oekraïne, maar het was Biden die de Oekraïne-coalitie bijeen hield. De NAVO heeft geprobeerd zi.